“‘De kater van Correa’

Rond 9 uur die ochtend begon het nieuws tot ons door te dringen. Enkele honderden meters verderop, in het hoofdkantoor van de Quiteense politie, was een staking aan de gang. Brandende autobanden, boze politie, het scheen niet fraai te zijn. Radio’s werden aangezet, hier en daar brak vroegtijdige paniek uit. En toen kwam alles opeens in een stroomversnelling. De president die de politie uitdaagde hem te vermoorden; het historische centrum dat afgesloten bleek (en o wat was ik dankbaar dat ik daar niet vastzat), de luchthaven die was overgenomen door de luchtmacht, parlement en regeringsministerie waren bezet. Op kantoor werd allang niet meer gewerkt: iedereen belde angstig de school van hun kinderen om ervoor te zorgen dat zij veilig thuis zouden komen, en zat tussendoor met beide oren aan de radio geplakt. Wegen werden afgezet door de politie nu, en de president was naar het ziekenhuis gebracht. Zonder één enkele politieagent op straat brak de anarchie uit: banken werden overvallen, winkels leeggeroofd, busstellen in brand gestoken. In de stad brak chaos uit. Winkels, banken, bedrijven, alles werd afgesloten en iedereen ging zo snel mogelijk naar huis. Het VN personeel kreeg te horen onmiddelijk hetzelfde te doen, en tot nader order niet meer buiten te komen.

In de taxi, die ik door puur geluk en sneller handelen dan de rest van de meute die stond te wachten te pakken kreeg, bleek nog maar eens de ernst van de situatie: het verkeer zat vast, was chaotisch, er was geen doorkomen aan. Ik lichtte de chauffeur – die geen radio had – in over de situatie, raadde hem aan zijn kinderen op te halen en naar huis te gaan. Ik weet niet waar dit allemaal vandaan kwam. De ene dag woonde ik gewoon in Ecuador, de volgende dag woonde ik in een anarchie, een land zonder politie, zonder leger en zonder president. De reden? Een wetsvoorstel waardoor privileges en bonussen van politie en leger ingekrompen zouden worden. “Ze hebben gelijk!” riep een deel van de bevolking. “Zij riskeren hun leven voor ons, 24 uur op 24!” Zij die al anti-Correa waren sprongen hen gretig bij in het gevecht. Het andere deel van de bevolking steunde de president, riep dat het ongehoord was dat een democratisch verkozen president gegijzeld werd (Correa was na een traangasbom opgenomen in het politieziekenhuis en mocht dit vervolgens niet meer verlaten) – en staatsgreep werd opeens het woord van de dag.

Het vervolg hebt u ongetwijfeld via de media vernomen (hoewel de Belgische media – tenminste op internet – hier pijnlijk veel trager mee waren dan de Nederlandse): een spectaculaire reddingsactie van het leger, waarvan de meerderheid de president bleef steunen, bevrijdde Correa uit het ziekenhuis, waarna hij een uitzinnige menigte toesprak vanop het balkon van het presidentiële paleis. Correa sprak harde woorden en beloofde straf voor de schuldigen. Of er daadwerkelijk sprake was van een georganiseerde staatsgreep, verschillen de meningen. ‘De waarheid’ blijft een relatief begrip…

De situatie is ingewikkeld: na het afzetten van Guttierez in 2005 leek Ecuador met Correa een zekere politieke rust gevonden te hebben. De president genoot een bovenmatige populariteit, een nieuwe grondwet werd aangenomen, het land leek vol beloftes. Maar 1 man kan onmogelijk 14 miljoen landgenoten gelukkig houden, het ideale plaatje begon af te brokkelen, het vertrouwen in de president begon onder verschillende groepen te tanen. Het land, waar voorlopig nog steeds de noodtoestand heerst, lijkt weer relatief kalm te zijn geworden. Maar onder de oppervlakte borrelt weerstand: de politie is nog steeds niet tevreden, indigena’s spreken zich hard uit tegen de regering, en ook de onderwijssector mort. De rust zou zomaar ineens weer voorbij kunnen zijn. Ojo, Ecuador. Wordt ongetwijfeld vervolgd…

Voor wie meer wil weten: http://www.bbc.co.uk/news/world-us-canada-11449775 en de artikelen van Kimja Vanderheyden op dit wereldblog.