“‘De oorlog zorgt voor permanente angst’
Katrin Kisswani coördineerde twee maanden lang de projecten van Artsen Zonder Grenzen in het noorden van Syrië. Ze schrijft hier haar ervaringen neer.
“We werkten voornamelijk in de regio Jabal Al-Akkrad, in het noorden van het gouvernement Idlib. Het is er bergachtig en ligt aan de grens met Turkije. Niet overal heeft het geweld daar zo hard en fel gewoed als dieper in het binnenland, maar de situatie blijft uitzonderlijk volatiel en gevaarlijk.”
Helikopteraanvallen
“Bijna elke dag worden de dorpen onder vuur genomen met raketten en vaten vol explosieven en stukken metaal, die uit helikopters gegooid worden. De gevolgen voor de bevolking zijn afschuwelijk: verwondingen door metaalsplinters en verpletterde lichaamsdelen door ingestorte gebouwen.”
“De bergen zijn hier prachtig en op heldere dagen heb je een adembenemend uitzicht. Maar de schoonheid is altijd van korte duur, want als de lucht helder is, komen de helikopters. Soms werden er verschillende vaten gegooid in het centrum van dorpen. Dan zagen we veel gewonden in ons veldhospitaal, ook kinderen en vrouwen. Iemand was al dood toen hij werd gebracht. Anderen hadden chirurgische ingrepen nodig. Er waren interne verwondingen en bij een oude vrouw moest de voet geamputeerd worden omdat granaatscherven haar voet zo zwaar beschadigd hadden.”
Angst
“Zelfs wanneer ze geen bommen gooien, maken de helikopters slachtoffers. Want mensen slaan in paniek wanneer ze helikopters horen. Motorfietsen botsen op wagens en muren. We behandelden een kind dat zich op het dak van een huis bevond toen het een helikopter hoorde. Het werd zo bang dat het van het dak sprong en metersdiep viel. Het kind werd bij ons gebracht met een hersenschudding en ademhalingsproblemen, maar gelukkig konden we hem met succes behandelen.”
Golven patiënten
“Tijdens de aanvallen stromen de patiënten toe in golven, en het is dan niet duidelijk of zoiets het begin is van een massale toevloed, of dat de toestroom weer zal minderen. Dan moet je moeilijke keuzes maken. Begin je een operatie bij een gewonde patiënt, en hoop je dat er niemand wordt gebracht die nog zwaarder gewond is? Of stel je de verzorging uit om klaar te zijn voor andere patiënten, die misschien niet zullen komen? Het is heel moeilijk om een goed zicht te krijgen op wat er precies aan de hand is tijdens een aanval. Het is een constante en moeilijke evenwichtsoefening. Maar zo gaat het nu eenmaal met noodhulpverlening in dit soort context.”
“De oorlog zorgt voor permanente angst bij de mensen. We helpen ook een groot aantal vluchtelingen, die nog gewelddadiger regio’s zijn ontvlucht. Zij hebben geen normaal leven meer – water en voedsel en brandstof zijn niet meer beschikbaar, hun kinderen kunnen niet naar scholen, ze hebben geen toekomstperspectieven meer. Kinderen lijden aan depressies en kunnen niet meer eten of slapen. Mensen hebben de grootste moeite met de meest normale zaken. We hebben hen dekens, hygiënemateriaal en jerrycans gegeven, en we sturen mobiele hulpposten langs.”
Geen gezondheidszorg meer
“Vaak verlenen we gewone basisgezondheidszorg en behandelen we chronische aandoeningen, zoals hoge bloeddruk, hartziekten, suikerziekte, enzoverder. De gezondheidszorg in Syrië is ingestort. We hadden een kankerpatiënt die een chemokuur volgde. Maar wij konden hem alleen pijnstillers geven…”
“Er zijn ook grote problemen voor zwangere vrouwen. Zij kunnen nergens naartoe en zijn gedwongen thuis te bevallen. Als ze geluk hebben vinden ze een vroedvrouw of een traditionele geboortebegeleidster. De noden stijgen snel. We helpen bij gewone bevallingen, maar voeren ook keizersneden uit als dat nodig is.”
“Bij spoedgevallen die wij niet kunnen behandelen, verwijzen we patiënten door naar ziekenhuizen in Turkije. We regelen dan ook transport voor hen. Dat kan heel ingewikkeld zijn.”
“Toen we in Syrië begonnen te werken focusten we op oorlogsslachtoffers en dat is nog altijd een groot deel van onze activiteiten. Maar het land lijdt nu al twee jaar onder het geweld en in veel gebieden is de gezondheidszorg virtueel verdwenen. De mensen zitten zonder basisgezondheidszorg. Dus verlenen we ook steeds meer basisgezondheidszorg, maar de noden zijn enorm. Artsen Zonder Grenzen is hier nodig. Er is veel werk voor ons.”