“‘De ruïnes van Palestina’

Precies 67 jaar geleden werden meer dan 13.000 Palestijnen gedood door Zionistische milities, werden Palestijnse dorpen van de kaart geveegd en werden 750.000 Palestijnen gedwongen hun land te ontvluchten voor de creatie van ‘Eretz Israël’.

De Nakba ging de Israëlische geschiedenis in als de ‘onafhankelijkheidsoorlog’. Waarin Israël zich diende te verdedigen tegen en de overwinning behaalde op de aanvallende Arabische legers die weigerden het VN-verdelingsplan van historisch Palestina te aanvaarden.

De realiteit is echter net iets anders. De Nakba ging van start lang voor de legers van de Arabische buurlanden Palestijns grondgebied bereikten om de Palestijnen te verdedigen tegen de etnische zuivering begaan door de Hagana, de voorloper van het Israëlische defensieleger, en medeplichtige Zionistische milities.

De Nakba ging van start lang voor de legers van de Arabische buurlanden Palestijns grondgebied bereikten.

Volgend op het VN-verdelingsplan waarin meer dan de helft van historisch Palestina toevertrouwd werd aan een Joodse minderheid die niet meer dan zeven procent van het grondgebied bezat, braken er gewapende conflicten uit tussen lokale Palestijnen en Joodse settlers.

In dit kader ging de Zionistische beweging over tot aanvallen op de weerloze Palestijnse burgerbevolking met als doel hen massaal te verplaatsen voor de oprichting van de Joodse staat. Lifta was een van de vele Palestijnse dorpen dat slachtoffer werd van deze campagne.

De ruïnes van Lifta

Een aantal weken geleden bracht ik een bezoek aan de ruïnes van Lifta. Lifta ligt in Jeruzalem, op een paar kilometer van de oude stad.

We krijgen tekst en uitleg van Yacoub, een Liftawi. Hij was acht jaar oud toen hij samen met zijn familie op de vlucht sloeg.

Een wegwijzer leidt ons naar wat rest van Lifta. We zien dat de Arabische verwijzing naar het dorp weggekrast werd. Enkel de Engelse en de Hebreeuwse beschrijving die ‘Mei Niftoach’ luidt, blijft over. Een poging van de Israëlische autoriteiten om Lifta aan het Oude Testament te linken is het: ‘They always try to remove our histories and memories by changing the name of our villages,’ merkt Yacoub op.

Wanneer we afdalen zie ik de leegstaande huizen in staat van verval overwoekerd door planten. Het verlaten dorp ligt er stilletjes bij, wachtend. Het aanzicht heeft bijna iets sprookjesachtig.

Yacoub toont ons de huizen van de verschillende families die er woonden; de plaatsen waar de dorpelingen het taboun brood bakten; het plaza waar ze samenkwamen om belangrijke gebeurtenissen te vieren en onderling te discussiëren; de moskee; de olijfpers; het kerkhof.

Het leven van de dorpelingen ontplooit zich voor onze ogen. ‘There is a memory, history in this place. We can’t seperate man from the place. Lifta was alive, it was not just a place.’

Een aantal van de huizen werden gebrandmerkt met racistische Hebreeuwse opschriften. Ook geschilderde Israëlische vlaggen zijn alomtegenwoordig op de stenen in het dorp. De symbolen op de huizen die verwezen naar hun Palestijnse eigenaar werden verwijderd. Een poging om de geschiedenis van de Palestijnen in wat nu Israël is uit te wissen.

‘This was life in Lifta. We were so happy, we were kings. Zionist armed forces destroyed it, our life.’

Lifta’s inwoners wonen verspreid over de hele wereld. Sommigen onder hen wonen slechts een paar kilometer verderop, anderen wonen in de VS of in vluchtelingenkampen in Jordanië.

Tot op de dag van vandaag bestaat er een verbondenheid tussen hen waar ter wereld ze ook zijn. Hun verhaal wordt van generatie op generatie doorgegeven.

‘This was life in Lifta’ besluit Yacoub, ‘We were so happy, we were kings on our land. We had everything: land, animals, a simple quiet life. Zionist armed forces destroyed it, our life.’

Lifta en de Nakba

In december 1947 kwam er een einde aan het vredevolle bestaan van de Liftawi’s. Omwille van haar strategische ligging, werd Lifta vroeg geviseerd door de Zionistische milities. Het dorp vormde de westelijke toegangspoort naar de oude stad van Jeruzalem. De milities bevonden zich in Jeruzalem en Jaffa. Hun doel was de weg tussen Jeruzalem en Jaffa van Palestijnen te zuiveren.

De gebeurtenissen volgden zich in snel tempo op. Op 28 december 1947 werden zes mannen neergeschoten in het plaatselijke koffiehuis door de Zionistische milities ‘Irgun’ en ‘Lehi’ (of ‘Stern Gang’). Hun beide leiders, Yitzhak Shamir en Menachem Begin, zouden later eerste minister van de Israëlische staat worden.

Mensen zaten als ratten in de val.

Op 11 januari 1948 werd het huis van de Mukhtar in brand gestoken. Dit was een sterk signaal naar de dorpelingen toe. De Mukhtar is de verantwoordelijke van het dorp, ‘If the Mukhtar couldn’t protect us, who else could?’ Twee dagen later werden twintig huizen platgebrand.

Nadat de Zionisten de westelijke toegang tot Jeruzalem controleerden, zaten de dorpelingen als ratten in de val. Mensen die probeerden naar Jeruzalem te raken, het centrum van hun bestaan, werden koelbloedig neergeschoten.

Yacoub herinnert zich de begrafenissen van de martelaren en de huilende vrouwen.

De dorpelingen zagen geen andere mogelijkheid dan hun dorp te ontvluchten. Hiermee was het opzet van de Zionisten geslaagd. Samen met andere families van het dorp verstopte de achtjarige Yacoub zich in een vrachtwagen die hem naar een veilige plaats bracht. Het gezin liet al haar bezittingen achter, omdat ze er rotsvast van overtuigd was dat ze snel terug zouden keren.

Tot vandaag wacht Yacoub om terug te keren naar zijn thuis. Tegen februari 1948, drie maanden voor de oorlog officieel van start ging en de staat Israël in het leven geroepen werd, was Lifta volledig ‘gezuiverd’ van haar 25.000 inwoners.

Als eerbetoon aan de daders, dragen de straten nu hun namen.

Hetzelfde verhaal speelde zich af in verschillende dorpen in historisch Palestina. Ongeveer 539 dorpen werden op dezelfde manier gezuiverd van hun Palestijnse inwoners en vernietigd. Zo ook Deir Yassin in Jeruzalem. Buiten hier en daar een stukje muur en een paar gerenoveerde gebouwen die nu dienst doen als psychiatrisch ziekenhuis is er geen enkele indicatie meer van Deir Yassins bestaan.

Deir Yassin staat in het collectieve geheugen gegrift omwille van de brutale afslachting van meer dan honderd van haar inwoners waaronder vrouwen en kinderen. Deze gebeurtenis bracht een schokgolf te weeg die andere Palestijnen aanspoorde te vluchten. Als eerbetoon aan de daders, dragen de straten nu hun namen.

De aanwezige afwezige

Ook Yacoub ziet ondertussen lijdzaam toe hoe wat er rest van zijn dorp stukje bij beetje weggeveegd wordt en hoe de stenen huizen in verval raken.

Van de 550 huizen die het dorp telde, blijven er een vijftigtal over. Op het overige land werden onder andere drie snelwegen aangelegd en nieuwe gebouwen neergepoot.

De Israëlische autoriteiten riepen Lifta in het jaar 1959 uit tot natuurgebied. Dit betekent dat er niet gewoond, gebouwd of gerenoveerd mag worden. Maar dit geldt blijkbaar alleen voor haar verjaagde Palestijnse inwoners.

Op een dag werd Yacoub geconfronteerd met volgende krantenkop ‘Lifta land for sale’. In 2004 vatte Sharon het plan op om wat er rest van Lifta met de grond gelijk te maken en er een winkelcentrum, villa’s, een hotel en synagoge te bouwen.

Ook al woont Yacoub op een paar kilometer van zijn dorp en staat hij er nu fysiek middenin, volgens de Israëlische wet is hij afwezig.

De in 1948 gevluchte Palestijnen worden door Israël beschouwd als afwezig en de eigendom van de ‘afwezigen’ werd overgedragen aan de Israëlische staat onder de ‘Absentee property law’.

Ook al woont Yacoub op een paar kilometer van zijn dorp en staat hij er nu fysiek middenin, volgens de Israëlische wet is hij afwezig. Zolang Israël het recht op terugkeer, dat keer op keer bevestigd wordt in verschillende VN-resoluties, aan de Palestijnse vluchtelingen ontzegt, kan Yacoub samen met ontelbare andere Palestijnse vluchtelingen alleen maar dromen van zijn thuis.

De Nakba eindigde niet in 1949. Tijdens mijn verblijf in Palestina zie ik het overal rondom mij gebeuren. Tot op de dag van vandaag wordt het land van de Palestijnen stukje bij beetje ingenomen door middel van verschillende praktijken gehanteerd door de Israëlische autoriteiten.