“‘De taal weerspiegelt de ziel’

Respect hebben voor iemands taal, of juist het gebrek eraan, leidt tot meer of minder eerbied voor de cultuur die daaraan verbonden is.

Karl Grenet / Flickr (CC BY-NC-ND 2.0)

Talen houden volgens UNESCO het culturele erfgoed in leven. Om die reden riep het 21 februari uit tot Internationale dag van de Moedertaal. Dat meertaligheid een troef is, weet blogger Sehrish Raja. Ze groeide meertalig op, en voedt nu ook haar zoontje zo op. ‘Respect voor andermans taal leidt tot respect voor de eraan verbonden cultuur en dus tot meer begrip voor elkaar.’

Vandaag kwam mijn zoontje naar me toe en vertelde hij heel enthousiast: ‘Mama, mama, ik kan tot tien tellen!’

Ik luisterde en inderdaad, hij kon tot tien tellen. Ik vroeg of hij het ook in het Urdu (Pakistaans) kon. En ja hoor, dat kon hij ook. Mijn moederhart begon te smelten. Voorzichtig vroeg ik hem of hij dat ook in het Engels kon en tot mijn grote verbazing lukte hem dat ook! Ik hoef je niet te vertellen hoe trots ik was.

Wij voeden ons zoontje tweetalig op maar aangezien hij meer Urdu hoort dan Nederlands, is hij véél vlotter in het spreken van Urdu. Toen hij net naar school ging, was ik bezorgd dat hij misschien achterstand zou oplopen omdat zijn Nederlands minder goed was.

Maar dat bezorgde gevoel verwaterde al snel omdat ik mijzelf eraan herinnerde dat hij ons hier later dankbaar voor zal zijn. Ik ben dat alleszins tegenover mijn ouders.

Een taal is immers meer dan een combinatie van woorden. Ze is verbonden met een hele cultuur. Het is een middel om te communiceren met andere mensen op een manier die uniek is. Taal zet de deur open naar literatuur, muziek, naar kunst die je anders niet op diezelfde wijze zou kunnen ervaren.

Maar dat is niet het enige: wetenschappelijk onderzoek toonde aan dat meertaligheid een positief effect heeft op de hersenen, zoals betere cognitieve competenties, hogere intelligentie en betere leesvaardigheden.

Rol van onderwijs

Als kind besefte ik natuurlijk niet hoe geprivilegieerd ik was met mijn meertaligheid. Ik werd er op school ook nooit echt voor geprezen. (Zou dit ook zo zijn geweest, als ik naast het Nederlands ook het Frans, Spaans of Duits onder de knie had gehad?)

De rol van de mensen in het onderwijs is daarom erg belangrijk. We moeten kinderen prijzen voor het beheersen van meerdere talen en niet afstraffen omdat er tijdens de speeltijd of pauze een andere taal dan Nederlands wordt gesproken. Want daarmee wordt, zeker bij jonge kinderen, het gevoel gegeven dat ze iets verkeerd aan het doen zijn.

Respect hebben voor iemands taal of juist het gebrek eraan, leidt tot meer of minder eerbied voor de cultuur die daaraan verbonden is.

Kinderen die tweetalig opgevoed worden, kunnen het aanvankelijk moeilijker hebben dan kinderen die slechts in één taal worden opgevoed. De vruchten werpen zich pas op lange termijn af. Daarom is het nodig dat die meertaligheid wordt aangemoedigd door op een educatieve manier om te gaan met verschillende talen.

In plaats van met strafstudie te dreigen, kan men er ook op een respectvolle manier mee omgaan. Dit zou bijvoorbeeld kunnen door aan de jongeren uit te leggen dat ze, aangezien ze thuis vooral een andere taal horen, op school misschien de kans moeten grijpen om zoveel mogelijk in het Nederlands te praten. Met andere woorden: eerst waarderen en respecteren en dan pas in mindere mate controleren.

Wederzijds begrip

Respect hebben voor iemands taal, of juist het gebrek eraan, leidt tot meer of minder eerbied voor de cultuur die daaraan verbonden is. Als je iemands taal probeert te begrijpen, versta je die persoon soms ook beter.

Je begrijpt waarom een persoon op een bepaalde manier met een situatie omgaat of waarom hij of zij zich op die manier uitdrukt. En is het niet net dat wederzijdse begrip dat vandaag wat tekortschiet en aan de oorzaak ligt van intolerantie ten opzichte van elkaar?

Toen mijn zoontje naar huis kwam en mij vertelde dat hij het Nederlands nog niet zo goed onder de knie had in tegenstelling tot de andere kindjes, stelde ik hem gerust. Ik vertelde hem dat hij zich zeker niet minderwaardig moet voelen, maar juist trots omdat hij nog een andere taal kan.

Zo probeer ik mijn liefde voor talen aan hem door te geven. Ik denk dat het aan het lukken is. Hij vertelde me dat hij nu ook Engels wil leren.