“‘De vreugde van de (bio)diversiteit’
De hoofdbedoeling van ons verblijf in Rio de Janeiro was om stadslandbouwprojecten te bezoeken in de Favela do Alemão of Favela van de Duitser. De dag dat onze gids, Diogo Souza, ons wil rondleiden, zit hij vier uur geblokkeerd in de bus van de landbouwuniversiteit in Seropédica naar Rio de Janeiro. Waarom leest u hier.
Wat blijkt namelijk? De politie probeert al enkele jaren de favela’s te ‘pacificeren’ (belangrijk voor het wereldwijde imago van Rio/Brasil met de World Cup Voetbal in 2014 en de Olympische Spelen anno 2016, weet je wel).
Uitgerekend vandaag valt de speciale politie-eenheid alweer de Favela do Alemão binnen. De gewelddadigheid van deze op oorlog getrainde politie zet een spiraal van geweld over en weer in gang.
We blazen ons bezoek af en trekken met Diogo en Mábia Camargo de stad in: musea, de moderne kathedraal, een gigantisch standbeeld van Mahatma Gandhi dichtbij de Praia do Flamengo of Strand van de Vlaming (niet onbelangrijk, daar medereiziger Herman Wauters en ik dertig jaar geleden begonnen met vastenweekends rond de verjaardag van de moord op Gandhi), goed eten in de buurt van Santa Teresa en last but not least: in zee zwemmen aan het strand van Copacabana.
We vliegen naar Brasília. Ja, een grote ecologische voetafdruk voor één van de hoofdmomenten van onze reis: de lancering van de nieuwe film O ritmo da lagarta en van de Portugese versie van de Wervelboeken in de Belgische Ambassade.
We verblijven bij Sol Udry in de Oca do Sol, een herschapen paradijs aan de córigo do urubu of de beek van de urubu-gier van wat twintig jaar geleden een steenvlakte was, vernietigd door een aannemer. Het is al jaren een voorbeeld van hoe herstel mogelijk is, nadat de homo sapiens sapiens onwijs is langs geraasd.
Maryse is uitgelaten over de pracht van de tuin en van het smaakvol ingerichte huis. Lívia, onze carioca (= iemand die geboren is in Rio de Janeiro) zegt zeker terug te komen naar deze uitzonderlijke plek en even uitzonderlijke vrouw. Sol is een spin in de vele netwerken die ze weet te spinnen. Ze was dan ook goud waard in onze zoektocht naar goede plekken om onze film te maken. Sol is voor mij al vijf jaar de poort om op ministeries, in universiteiten, bij ngo’s, etc. binnen te geraken.
We willen niet alleen in Brasília blijven hangen, maar ook terreinbezoek doen. We trekken naar de Sítio da alegria of Boerderij van de vreugde in Brazlândia. Het betreft een relatief kleine boerderij van 28 hectare, waarvan 8 hectare actief bewerkt worden; 20 hectare blijft natuurgebied. Ook hier is het een project van herstel.
Dertig jaar geleden was het gebied uitgeleefd door de praktijken van de conventionele landbouw-als-variant-van-mijnbouw. Nu worden er in een agroforestry-systeem 80 groenten en vruchten geoogst. Maar ik kan het niet beter beschrijven dan mijn collega Benny Van de Velde deed. Hij was hier in december met de filmploeg. Lees daarom zijn verslag hier!
Lees ook: ‘Nowtopia: how pirate programmers, outlaw bicyclists and vacant-lot gardeners are inventing the future today!’, Chris Carlsson, AK Press, 2008.