“‘Dromen na Brexit...’

Het eiland May - Schotland

© Sofie Leemans​

Mijn laatste halte voor ik terug in België aan zou komen, was Schotland. Daar was ik dan ook terwijl ‘hét referendum’ dat Europa enkele weken terug schaatmat zette, plaats vond. Niet dat ik het zo gepland had, want nog steeds is politiek not my cup of tea. Nee, de specifieke timing had vooral te maken met de voortplantingsvoorkeuren van papegaaiduikers. Echt waar. Mijn lief, een enorm getalenteerde, maar doorgaans te bescheiden wildlife fotograaf,  wilde deze fotogenieke vogels namelijk heel erg graag op de gevoelige plaat vastleggen.

Toegegeven, papegaaiduikers zijn schattig, maar als je er duizenden op een eiland hebt, samen met nog veel meer familieleden van allerlei soorten, dan zijn ze vooral luid, stinken ze en dan heb ik het nog niet gehad over het niet al te gastvrije gedrag van één van hun familieleden, de noordse sternen, die je aanvallen wanneer je voet op het eiland zet en letterlijk op je hoofd schijten. Welkom!

Intrigerende Schotten

Zoals ongetwijfeld duidelijk ging mijn interesse dus eerder een andere richting uit. Mensen hebben me steeds meer dan wat dan ook geïntrigeerd en laat er net daar nu overal genoeg van zijn. Daarbij was ik nog nooit in Schotland geweest. Reden genoeg dus om de Schotten een bezoekje te brengen. En die vogels pakken we er dan met plezier bij!

Papegaaiduikers op het eiland May

© Jens Cullmann - www.jens.me​

Ik heb ervan genoten. Zelfs van de vogels, eerlijk waar. En van het weer. Ook eerlijk waar. Want hoewel het grootste deel van Europa meer water zag dan ooit de laatste tijd, scheen de zon daar met overtuiging. En die ene keer dat het weer zijn slechte reputatie waar maakte, zijn wij de pub ingedoken. De nostalgie katapulteerde mij terug naar eindeloze avonden rond het kampvuur op kamp met de scouts: met z’n allen uit volle borst klassiekers zingen. Het creëerde toen verbondenheid en dat was nu niet anders. Want ondanks de spijtige afloop van het referendum waren we voor de Schotten nog steeds heel erg welkom.

Het viel mij op dat de Schotse medemens doorgaans betrekkelijk down to earth is. Gastvrij en zeer vriendelijk. In de kleine dorpjes, hangt er een authentieke, volkse sfeer en iedereen kent iedereen. Toeristen zijn ook altijd welkom. In de pub trakteerden ze ons bijgevolg toen Duitsland van Slovakije won en opnieuw wanneer België Hongarije naar huis speelde, nadat ze even enthousiast als ons gesupporterd hadden. We raakten aan de praat en al snel werden we zo goed als één van hen. En dus zwaaiden ze als we voorbij kwamen gewandeld of werden we steevast aangesproken met ‘darling’. Al doen ze dat laatste eigenlijk ook als ze je nog nooit gezien hebben.

De uitkomst

Natuurlijk was één van de vaste topics de Brexit. De meerderheid van de mensen die ik tegen kwam, bleek diep teleurgesteld in de uitkomst. Net als ik begrepen ze er niets van en vonden ze het enorm jammer. Volgens hen zou het ongetwijfeld leiden tot een nieuw referendum en bijgevolg mogelijks tot het einde van het Verenigd Koninkrijk.

De meerderheid van de mensen die ik tegen kwam, bleek diep teleurgesteld in de uitkomst.

Zonder te diep in te gaan op de politiek, was er wel één aspect dat vooral mijn interesse wekte. Hoe kon het gebeuren dat er werd gestemd voor iets - in dit geval Brexit - dat de uitkomst zo nipt was én dat de volgende dagen zoveel mensen de uitkomst ervan schenen te betreuren?

En dan heb ik het vooral over mensen die niet zijn gaan stemmen, niet mochten gaan stemmen of die stemden voor Brexit en daar instant spijt van kregen. Hoe kan zoiets? In een democratie?

Leaders not liars - Na Brexit

© David B Young​

Het was overduidelijk dat er heel wat nonsens is verspreid in aanloop naar het referendum. Niemand scheen te weten waar het echt over ging. Het was ook nooit de bedoeling dat er effectief een Brexit zou komen. Toch kwam die er. Een harde les. Alleen, voor wie?

Democratie?

Het is iets dat ik nooit begrepen heb aan een referendum. Er wordt mensen gevraagd hun mening te geven over een bepaald onderwerp, maar de informatie die op voorhand verschaft wordt schiet steeds tekort en is steevast gekleurd. De man in de straat is niet bij de vele vergaderingen tussen politieke leiders en partijen. Hij heeft geen uitgebreide politieke achtergrond. Zijn mening vragen is bijgevolg een illusie van democratie. En dus, met een overvloed aan foute en gekleurde informatie, pikt hij er simpelweg datgene uit wat hem persoonlijk het meeste aanstaat of aangaat. Niet zo heel vreemd in een individualistische maatschappij zoals de onze.

“Ik stem voor Brexit, dan hoef ik tenminste niet meer naar het EK te kijken.”

En wanneer de uitkomst daar dan is, gaan we lachen met de idiote uitspraken en redenen die mensen opgeven om hun stem te verantwoorden. In dit geval hun stem voor een Brexit. Kers op de taart: een jonge vrouw die het beu was om naar het EK te moeten kijken. Say what? En dan heb ik het nog niet over alle racistische redenen gehad of de redenen van oudere mensen die simpelweg uit nostalgie hoopten terug te gaan naar het Engeland van vroeger. Domme, kortzichtige Britten.

Maar als we eerlijk zijn, weten we dat hier in België of eender waar net hetzelfde had kunnen gebeuren. We zijn niet beter of slimmer dan de Britten. En de domme kortzichtige mensen zijn op de eerste plaats de politiekers. Want het was aan hen om te zorgen dat mensen wisten waarvoor ze zouden stemmen.

Kan het niet anders?

Wat ik niet begrijp is waarom we steeds maar één vraag stellen? Blijven of weggaan? Waarom moeten we kiezen voor één partij, terwijl we amper weten waar die voor staat? Als we nu eens die dingen waar het écht over gaat in simpele vragen en begrijpelijke taal zouden gieten en die vragen aan mensen zouden stellen? En aan de hand daarvan telt hun stem voor het ene of het andere. Voor de ene partij of voor de andere. Voor blijven of weggaan. Dan gaat het echt om de inhoud en niet om een boegbeeld of een partij of een vraag die zoveel meer inhoudt dan blijven of weggaan. Dan gaat het niet meer om een leugen. Niet zo vreselijk moeilijk lijkt mij.

En er zijn nog meer voordelen. Campagnes zouden er heel anders uit gaan zien. Inhoud zou belangrijker dan ooit zijn en het zou snel duidelijk worden waar partijen en mensen echt voor staan. Die dingen zouden vervolgens ook daadwerkelijk in realiteit omgezet kunnen en zelfs moeten worden. Er zou echt geluisterd worden naar mensen en naar wat zij vinden of willen. Dat pas zou democratie en echte inspraak zijn.

Daar stond ik dan: Martin Luther Kings-gewijs aan het dagdromen.

Daar stond ik dan. Tussen duizenden vogels die een hels lawaai produceerden. Martin Luther Kings-gewijs aan het dagdromen. Ik keek naar mijn lief die helemaal opging in het fotograferen van alles wat bewoog rondom hem. Hadden politiekers maar zijn oprechte passie en tegelijkertijd zijn bescheidenheid.

Onze eigen mini-democratie en de voortplantingsvoorkeuren van papegaaiduikders hadden me hier gebracht. In Schotland. Tussen de vogels, maar ook al zingend en pratend in de pub. Gelukkig, want mijn wereld is weer een klein beetje groter geworden. Politiek mag dan my cup of tea niet zijn, maar de wereld, mensen en dromen over hoe het ook zou kunnen, des te meer.