“‘Een avondje onder Palestijnse vluchtelingen in São Paulo’

Als je aan Palestijnen en Zuid-Amerika denkt dan denk je waarschijnlijk aan de 600.000 Palestijnen die na de Nakhba (1948) naar Chili zijn gevlucht. Daar is zelf een voetbalploeg in de eerste klasse met de naam Palestinos, waar alleen afstammelingen van Palestijnen spelen.

In São Paulo is er een gemeenschap van politiek zeer actieve Palestijnen, buiten São Paulo vind je echter geen Palestijnen in Brazilië. Zij richtten een cultureel centrum op dat nu al jaren bestaat, waar Brazilianen die geïnteresseerd zijn in de vluchtelingen problematiek en vluchtelingen van São Paulo samenkomen. De Palestijnse diaspora staat erom bekend heel politiek actief te zijn in Latijns-Amerika.

De Syrische Palestijnse vluchtelingen werden dus de laatste jaren met open armen ontvangen door hun gemeenschap, toch is de vraag, hoe de grote groep van goed georganiseerde Zionistische Joden in São Paulo op hun komst gaan reageren?

Al Janiah, het Palestijns Cultureel Centrum

Ik was in Al Janiah iets gaan drinken en eten met de vrijwilligers van Caritas São Paulo, de referentie ngo als het gaat om vluchtelingen in Brazilië. Ik zocht informatie over de asielprocedure voor de vluchtelingen in Brazilië. Ondertussen praatten we er op los over onze avonturen in het Midden-oosten en met de vluchtelingen in Brazilië. Een vriend bracht mij in contact met deze vrijwilligers. Ik ken die vriend van in Marokko, daar studeerden we samen Arabisch. Hij doet nu ook vrijwilligerswerk voor Caritas São Paulo, waar hij Arabische tolk is.

De avond komt rustig op gang, vandaag had het geregend, dus het was een vochtige hitte binnen in het centrum, de pintjes gingen dus vlot binnen. Binnen waren er volgens mijn vriend allemaal Palestijnen aan het werk. Ik begon met hen te praten in het Arabisch en merkte snel dat Palestijnen uit Syrië kwamen.

We moesten even wachten op ons eten, Shish Tawook met Fatouche klaargemaakt door Syrische Palestijnen. Ik geraak ondertussen aan de praat met een Syrische Palestijn die op de binnenkoer het brood voor de Shish Tawook op de traditionele manier klaarmaakt. Hij draagt een T-shirt met Palestijnse vlag en een V-teken er op. Tijdens het eten steekt de avond van wal met vreemd genoeg een plaat van Oscar and The Wolf: Strange Entity, daarna volgt er Dabke en Trio Joubran.

In de keuken van Al-Janiah

(c) Al Janiah​

Over het algemeen zijn de vluchtelingen die ik in Al Janiah ontmoet zeer enthousiast over hun verblijf in São Paulo. Ze vertellen mij dat São Paulo een kosmopolitische stad is en dat ze hier hun gading vinden. Ze wonen in de periferie omdat daar de huur veel goedkoper is, het eten kost hier bijna niets, daarom kunnen ze hier makkelijk overleven. De meeste jonge vluchtelingen komen hier hun geluk zoeken, ze worden hier namelijk meer aan hun lot overgelaten dan in Europa.

De Syrio-Libanese connectie met Minbej, Syrië

Toen ik zat te babbelen met een Syrische Palestijn kwam opeens Aldo, de ex-man van de Syrische activiste, Sara S binnen. Aldo is lid van de PSTU, de Braziliaanse Trotskistische partij, die juist uit elkaar viel.

Hij vertelde mij dat hij via Minbej naar Aleppo was geweest. Aldo’s ex, Sara S, haar neef was de commandant van het Free Syrian Army in Minbej.

Aldo’s vader is een steenrijke Braziliaanse rechter uit de Syrio-Libanese gemeenschap in São Paulo. Hij kon met mij een gesprek hebben in het Arabisch, wat mij verwonderde.

Als je spreekt over een Latijns-Amerikaanse revolutionair die actief is in het Midden-Oosten, dan denkt iedereen aan Aldo. Aldo die dus zelf Syrio-Libanees is heeft bij extreem-links in Brazilië het Syrische conflict op de kaart gezet.

Hij belooft mij een interview voor de wereldblog. Ik vind hem een goede kandidaat omdat hij als geen ander het Midden-oosten, de Syrische vluchtelingen in Brazilië en de Syrio-Libanese gemeenschap in São Paulo kent.

Een Syrisch-Palestijns koppeltje

Daarna leerde ik een koppel uit Salamieh en Latakia, Syrië, kennen die sinds enkele maanden in Brazilië zijn. Zij werken nu in het Palestijns Cultureel Centrum. Terwijl ze allebei goede diploma’s hebben in Syrië. Yara en Adel is hun naam.

Yara is eerlijk en ze zegt dat ze voor het mooie weer en het avontuur heeft gekozen in Brazilië.

Yara vertelde mij dat ze voor de rest van haar leven in Brazilië wilt blijven. Ze is eerlijk en ze zegt dat ze voor het mooie weer en het avontuur heeft gekozen in Brazilië. Haar man Adel was heel actief in de Syrische revolutie in Salamieh, dicht bij Homs.

Samen kiezen ze voor een onzeker bestaan, maar ze zijn alvast terecht gekomen in het Palestijns Cultureel Centrum waar ze onder lotgenoten zitten en solidair kunnen zijn.

Als ik haar vraag voor een foto is ze meer dan gelukkig, haar leven moet de laatste jaren een lijdensweg zijn geweest. Het is over het algemeen geweten dat de Syrische oppositie in Latakia, vanaf het begin, het heel hard te verduren had omdat de overgrote meerderheid van de mensen in Latakia pro-Assad zijn. Ze is feitelijk onmiddellijk geconfronteerd geweest met de militarisering van het regime in het begin van de Syrische Revolutie.

Als ik vertrek zit Yara met een Syrische-Palestijn te praten die de wacht houdt aan de ingang. Hij draagt een legerbroek en steekt een sigaret op terwijl hij met Yara babbelt in het Arabisch. Ik vraag hem of hij het zwaar heeft in Brazilië? Hij zegt: ‘Ik heb Yarmouk overleefd, ik kan wel tegen een stootje.’