“‘De blokkade van de Gazastrook gaat zijn tiende jaar in’
De VN hebben al meerdere waarschuwingen de wereld in gestuurd over de verontrustende levensomstandigheden in deze kleine enclave, 4 jaar geleden waarschuwden we al dat de Gazastrook onleefbaar - hiermee bedoelen we dat er te weinig hulpbronnen zullen zijn voor mensen om te overleven - zal zijn tegen 2020. We hebben deze waarschuwingen keer op keer herhaald. Als er geen fundamentele en onmiddelijke maatregelen genomen worden om de onderliggende redenen van het conflict aan te pakken, zoals de blokkade die volledig opgeheven moet worden, dan zullen deze waarschuwingen realiteit worden en zullen het geen onheilsprofetieën meer zijn.
“Ik heb de laatste 3 oorlogen overleefd, maar dat is het probleem niet. Oorlogen komen en gaan in deze plek. Het moeilijkste is om de hoop niet te verliezen. Dat kan ik enkel door me terug te trekken, mijn eigen wereld te creeëren en de wereld rondom me te vergeten.” Deze woorden zijn afkomstig van de 36-jarige Ali, een kelner in een van de koffiebars in Gaza.
Ali werd geboren in Gaza en leeft al bijna 10 jaar onder een strenge blokkade, die het land, de zee en de lucht omspant en in juni 2016 zijn tiende jaar in gaat. Deze blokkade houdt hem en de rest van 1,8 miljoen mensen tellende bevolking van Gaza geïsoleerd en opgesloten in een kleine enclave van zo’n 365 vierkante kilometer, geplaagd door extreme armoede en verloederd door talrijke conflicten. Met deze bevolkingsdichtheid is de Gazastrook een van de dichtsbevolkte gebieden ter wereld.
Chronische brandstof- en elektriciteitstekorten - stroompannes duren hier tussen de 18 en 22 uur per dag -, extreme watervervuiling - 95% van Gaza’s grondwatervoorraad is ondrinkbaar - en verwoeste infrastructuur als een herinnering aan herhaalde cycli van gewapend geweld, behoren hier tot de dagelijkste realiteit. Gaza’s bevolking wordt een menselijke levensstandaard geweigerd. Dit was niet altijd zo: voor de beweging van mensen en goederen aan banden werd gelegd, was de Gazastrook een relatief ontwikkelde samenleving met een productieve basis en een bloeiende economie.
De blokkade en bezetting hebben dit proces omgekeerd. Meerdere Israelische militaire operaties en wijdverspreide verwoesting versnelden dit proces en vandaag is de Gazastrook ten prooi gevallen aan wat de VN “ont-ontwikkeling” noemt. Met haar locatie aan de Middellandse Zee tussen Egypte en Israel, zou Gaza beroemd kunnen zijn om zijn palmbomen, fruit en witte stranden. In plaats daarvan staat het nu bekend om zijn riolerings – en hygienecrisis, door Time magazine “een tikkende tijdbom op vlak van volksgezondheid” genoemd.
Het is tijd om Gaza en zijn jeugd hun toekomst terug te geven. De blokkade moet opgeheven worden
UNRWA spreekt zich vaak niet alleen uit tegen de rampzalige impact van weerkerende conflichten in Gaza, maar heeft ook samen met de VN op het hoogste niveau herhaaldelijk de afgevuurde raketten vanuit de Gazastrook veroordeeld. We zijn verafschuwd door elk risico op het verlies van mensenlevens.Tegelijkertijd geloven we dat de huidige en steeds strenger wordende beperkingen op de beweging van goederen en mensen leiden tot exact het tegenovergestelde resultaat dat Israel voor ogen heeft, namelijk het verhogen van de veiligheid in Israel. De strenge beperkingen vormen een potentieel risico voor groeiende frustratie, geweld en radicalisering en zou zelfs de aanleiding kunnen zijn voor een nieuw vernietigend conflict in de Gazastrook.
De herhaaldelijke waarschuwingen zullen realiteit worden
Wanneer een plek onleefbaar wordt, verhuizen mensen. Dit is het geval bij milieurampen, zoals droogtes of bij conflicten, zoals in Syrië.
Maar zelfs deze laatste toevlucht is de bevolking van Gaza niet gegund. Zij kunnen hun gebied van 365 vierkante kilometer niet zomaar verlaten. Ze kunnen niet ontsnappen, niet aan de verwoestende armoede en niet aan de angst voor een ander conflict.
Zijn hoogopgeleide jeugd – bijna 50% van de bevolking is jonger dan 17 – beschikt niet over de mogelijkheid om te reizen, om onderwijs buiten Gaza te volgen of elders werk te vinden buiten de perimeter van het hek en de twee streng gecontroleerde grensposten in het noorden en zuiden van de Gazastrook.
Aangezien de grensovergang bij Rafah tussen Egypte en Gaza bijna altijd volledig gesloten is, buiten een aantal dagen per jaar, en aangezien Israel vaak zelfs de uitgang ontzegt voor ernstige humanitaire gevallen en personeel van internationale organisaties, heeft de meerderheid van de bevolking geen kans om een van de begeerde “vergunningen” in handen te krijgen. Ze kunnen ook niet ontsnappen langs de zee, zonder het risico te lopen om gearresteerd of neergeschoten te worden door de Israelische of Egyptische zeemacht. Omwille van dezelfde redenen is over het streng bewaakte hek klimmen ook geen optie.
De blokkade heeft in essentie een einde gemaakt aan wat er over was van de middenklasse en heeft daarbij haast heel de bevolking in de armoede gestort en afhankelijk gemaakt van noodhulp. De werkloosheidsgraad in het tweede kwartaal van 2016 was 41,7% - ondertewerkstelling niet inbegrepen – en 80% van de bevolking is noodgedwongen afhankelijk van humanitaire hulp om aan hun basisbehoeftes te voldoen. Het gaat hier over voedsel, maar ook over onderwijs, basis gezondheidszorg, opvang of zelfs spullen zoals dekens, matrassen of een kookvuur. Terwijl UNRWA in 2000 voor de blokkade zo’n 80.000 van voedselhulp voorzag, steunen we vandaag meer dan 930.000 mensen, 12 maal zo veel.
Psychosociale impact: hoge stress
Al deze effecten van de blokkade gecombineerd hebben ook een minder zichtbare, maar toch zeer ernstige en voelbare psychosociale impact gehad op de bevolking van Gaza. De kracht die mensen nog over hebben, wordt elke dag dat de blokkade doorgaat beetje bij beetje verder afgebroken. Het mentale gezondheidsprogramma van UNRWA heeft ontdekt dat Palestijnse vluchtelingen in Gaza hogere niveaus van stress en mentale nood vertonen. De rapportering van zelfdoding, ooit een zeldzaamheid, wordt meer en meer iets gewoon, wat suggereert dat de Palestijnse bevolking mentaal gezien het water aan de lippen heeft.
De blokkade heeft in essentie een einde gemaakt aan wat er over was van de middenklasse en heeft daarbij haast heel de bevolking in de armoede gestort en afhankelijk gemaakt van noodhulp
UNRWA schat dat onder Palestijnse vluchtelingenkinderen minimaal 30% nood heeft aan een vorm van gestructureerde psychosociale interventie. De meest voorkomende symptomen zijn ondermeer nachtmerries, eetstoornissen , intense angst en bedplassen.
“Verveling is een sleutelfactor voor de depressie en eenzaamheid van jonge mensen. Ze zitten in het donker – letterlijk, omwille van het gebrek aan elektriciteit – en voelen zich hulpeloos. Ze denken aan hun leven en zien enkel negatieve oplossingen. Gaza zit vol met ideeën, er is hier zo veel creativiteit. Maar we concentreren ons niet genoeg op onze eigen ideeën. We concentreren ons op hulpafhankelijkheid. De blokkade heeft geleid tot een blokkade in de mentaliteit van de mensen. Jongeren trekken zich terug. Waarom zouden we zelfs proberen als er telkens toch een grote NEE komt op alles? Vatte Rana Quffa, leider van een jeugdgemeenschaps in Gaza’s middengebied, de gevoelens die prevalent aanwezig zijn bij de jeugd van Gaza kort voor me samen. “Het leven in Gaza is een vicieuze cirkel. Wie zal ons helpen hem te breken?” vroeg ze ook.
De blokkade van Gaza is niet gewoon politieke terminologie, het is ook geen natuurramp die gewoon “gebeurde”. De blokkade van Gaza kwam er door menselijke beslissingen en het gaat om echte levens en echte verhalen. Het is tijd om Gaza en zijn jeugd hun toekomst terug te geven. De blokkade moet opgeheven worden.
Bo Schack, directeur UNRWA-operaties in Gaza