“‘Nomade van de ramadan’

Vandaag bezocht ik Fadoua. Zij zit op KDG Hogeschool Antwerpen en studeert vroedkunde. Ik heb haar leren kennen toen ik een portret van haar maakte voor een artikel en sindsdien houden we contact. We waren in een diep gesprek verwikkeld over onze manieren van vasten en alles wat daarmee te maken heeft toen een docent ons vervoegde.

Wij hadden elkaar al eens ontmoet en hij vertelde het verhaal van “zomaar een Vlaming”. Eentje waarvan zijn voorouders jaren hadden gestreden voor vrijheid van godsdienst. Ze hadden zich letterlijk losgerukt en dat die mentaliteit er zo zat ingebakken en dan opeens werd die “Vlaming” geconfronteerd met een hele generatie religieuze jonge mensen en dat hij er zo versteld van vond dat hij zo ontzettend veel liefde zag en dat hij alleen maar kon hopen dat “zomaar een Vlaming” dat ook zo zag.

© Claudia Zen Karan​

Het was heerlijk om het tafereel te aanschouwen van mensen die telkens afscheid namen en dan toch weer verder begonnen te praten en lachen. Dan vervolgens weer afscheid namen maar dat dit dan weer niet lukte enz…

Een Marokkaanse Fadoua, een Turkse Yasemin, een hoogstwaarschijnlijk Belgische docent en een fotografe die van overal komt en eigenlijk komen we allemaal van overal, net zoals de boom waar we bij stonden. Een boom die oorspronkelijk uit een ander deel van de wereld komt en via een omweg tot België, Antwerpen zelfs was geraakt en nu stond hij hier trots te groeien en te bloeien en wordt hij door de mensen van hier beschouwd als inheems net zoals zijzelf.

© Claudia Zen Karan​

Onderweg van Antwerpen Zuid naar mijn Antwerpen Noord passeerde ik de Dageraadplaats waar ik Alaa tegenkwam.

Alaa komt uit Syrië en hij moet net zoals de meeste mensen die ik ken uit het Midden-Oosten altijd grinniken met mijn poging tot ontzettend deftig Arabisch maar dan wel met een Marokkaans accent. Hij lacht en ik vast.

Hij drinkt een koud pintje en ik verlang naar een warme latte met veel opgeschuimde melk met chocolaatjes erbij.

De regels

De regel van de ramadhan is dat wanneer een vrouw haar regels heeft, zij moet stoppen met vasten en het was zover. Dat heeft voordelen die voor de hand liggen maar ook nadelen want je bent helemaal uit het ritme. Inhalen doe ik in de winter wanneer de dagen kort zijn en samen met een groepje andere vrouwen want alleen vind ik lastig.

Mijn Vlaams lief vindt dat we dan weleens kunnen gaan ontbijten ergens en hij neemt me mee naar de vreemdelingenmarkt waar je in Marokkaanse stijl aan de dag kan beginnen. Om toch in de sferen te blijven proest hij het uit terwijl ik me haast schuldig voel dat ik eet en drink.

Mijn Vlaams lief is zo’n hele rationele vooral niet-religieuze man die grote bedenkingen heeft bij wat ik doe.

Mijn Vlaams lief is zo’n hele rationele vooral niet-religieuze man die grote bedenkingen heeft bij wat ik doe.

Hij heeft enorm veel respect maar kan het niet laten om me er continu mee te plagen en ik vergeef het hem want de ramadhan is een maand van vergiffenis en hij is grappenmaker van beroep.

Later op de dag kom ik een collega fotograaf tegen en we drinken een warme latte met veel opgeschuimde melk bij Kaffeenini terwijl we discussiëren.

© Claudia Zen Karan​

Een ratatouille van talen

De man van mijn vriendin Dalia is kunstenaar. Hij heeft een techniek die ik nog niet eerder ergens gezien heb en ik had hem beloofd al zijn werken te fotograferen voor zijn website. Terwijl hij die overal vandaan bleef toveren, speelden alle kinderen verstoppertje, zaten de grote kinderen in een hoekje met hun gsm te giechelen, had moeder ontzettende stress in de Libanese keuken en bleef de deurbel maar gaan.

Een avond zoals die hoort te zijn juist voor Maghrib (gebed) en dan was het opeens zover, 21:56. De tafel kwam stoelen tekort maar eten was er genoeg.

Het gezelschap bestond uit Belgisch, Egyptisch, Indonesisch, Libanees, Marokkaans, Nederlands, Spaans en van allerlei mixen die daaruit voort zijn gekomen en het was een ratatouille van talen en toch verstonden we elkaar allemaal, zowel in de Nederlandse als Vlaamse betekenis en toen we naar huis fietsten was het al 01:00.

Onderweg op straat was het nog een drukte van jewelste en ik moest overal nog bijkletsen en om 02:13 lagen we in bed en besloot ik om dan maar wakker te blijven want het was Fajr (gebed) om 03:13.

Dit zijn de avonden die ik me altijd zal blijven herinneren. Dit zijn de nachten die ertoe doen.

Een draaiende dansende darwish

© Claudia Zen Karan​

Een paar straten van mijn huis vond afgelopen zaterdag de ramadhanmarkt plaats. Veel zon en veel oude bekenden. Rachid de kalligraaf (en nog veel meer hoor) schreef mijn naam en zijn buurman verkocht het Junior Quran Competitiespel.

Even later keek ik poppenkast met het verhaal over het ontstaan van de heilige maand en de hele fijne anasheedgroep Firqat El Anwaar trad op en zongen vol lof over Allah voor één van de huizen van God en dat vond ik symbolisch.

Ik vroeg me af of de organisatie het podium daar bewust gezet had terwijl de muzikanten aan mij vroegen of we foto’s gingen nemen en na een hele shoot waar ik graag mijn camera afstond om zelf ook eens voor de lens te staan was het tijd voor mijn siësta.

Het was 30° en alles plakte. Ik was dankbaar dat ik de luxe had om even te gaan liggen. Zou ik het anders volhouden ?

Iftaar in de Roma

Dat is één van de vragen waarover er die avond tijdens de iftaar in De Roma gesproken werd.

De iftaar begon trouwens erg mooi. Terwijl het publiek in de hal van de prachtige theaterzaal stonden te wachten werden we verrast door een draaiende dansende darwish.

© Claudia Zen Karan​

Ik raakte er bijna van in trance en vergat dus ook bijna om foto’s te maken en wanneer hij uitgedraaid was zwierde hij de deuren open en zag ik een ruimte waarin Shahrazad niet had misstaan. De onvoltooide verhalen van Shahrazad die ze elke nacht tegen de sultan vertelde zodat hij nieuwsgierig bleef en haar liet leven. Ze hield dat 1001 nachten vol en toen hield hij zoveel van haar dat ze nog lang en gelukkig leefden. In plaats daarvan verscheen Rachid op het podium en reciteerde hij uit de quran (ik zei toch dat ie nog veel meer kon) en dat was haast even magisch.

Ik zat aan tafel met uitsluitend moslims die opgevoed zijn met de waarden en de normen van de islam en voor hun was de ramadhan geen vrije keuze zoals voor mij. Ik voelde heel duidelijk een hele andere insteek die overigens heel mooi en vooral bewonderenswaardig was maar ik voelde ook heel duidelijk dat ik blij was om gewoon Claudia te zijn. Claudia-met-heel-veel-normen-en-waarden-die-letterlijk-uit-de-quran-zouden-kunnen-komen-maar-ook-weer-heel-veel-niet-…-en-dat-ik-me-daarbij-helemaal-gelukkig-voel. Claudia-die-een-beetje-van-dit-en-een-beetje-van-dat-maar-vooral-erg-Indonesisch-is-en-niemand-die-dat-ooit-ziet-en-dat-dit-eindelijk-niet-meer-uitmaakt-want-alles-is-perfect-zoals-het-is. Die Claudia!

© Claudia Zen Karan​

Ik ben de nomade van de ramadhan en ik ben bijna niet thuis deze maand maar ik voel me wel overal thuis want ik ben van overal net zoals iedereen en ik ben uniek net zoals de rest van de wereld… dat heb ik toch maar mooi meegekregen dankzij deze maand.

Chukran ya ramadhan.