“‘Heisa rond Alba Petroleo’
Alba Petroleo is een bedrijf dat een vijftal jaren geleden werd opgericht. Het idee kwam van de historiche leider van het FMLN, Shafik Handal. Hij stelde voor aan de ARENA partij om een landelijk bedrijf op te zetten waar alle gemeenten zouden aan deelnemen. Venezuela bood immers aan om petroleum aan El Salvador te verkopen tegen heel gunstige voorwaarden: een deel van de aankoop wordt direct betaald, maar het grootste deel wordt betaald op lange termijn, met drie jaar vrijstelling en tegen een rente van 1%.
Dergelijke voorwaarden zijn nergens anders te vinden, maar toch zegden de leiders van ARENA nee tegen het voorstel. Hun enige reden was dat Hugo Chávez van Venezuela te links is en dus niet te vertrouwen.
Na de weigering van ARENA ging Shafik Handal toch door met zijn idee, maar dit keer alleen met de burgemeesters van de FMLN partij. Die wilden wel meedoen en samen brachten ze 1 miljoen dollar uit hun gemeentelijke schatkisten mee om het project te starten. Nu, vier jaar later, is Alba Petroleo een groot bedrijf geworden. Het heeft al 30% van de totale verkoop van petroleum van het land in handen en stichten ondertussen al nieuwe bedrijven zoals Alba Landbouwindustrie, Alba Studiebeurzen, Alba Geneesmiddelen, enz…
Het bedrijf is ondertussen dus ijzersterk geworden en er zijn honderden miljoenen per jaar mee gemoeid. Voor het eerst in de geschiedenis van het land is er een links bedrijf dat kan wedijveren met de miljoenen die traditioneel alleen in handen van rechtse (neo-)liberalen zaten.
Don Dinero
Joaquin Villalobos, een ex-guerrillacommandant, schrijft in een artikel: “Het verschil tussen iemand die 100 miljoen heeft en iemand die 200 dollar heeft, heeft niets te maken met luxe, maar met macht. In politiek is het onmogelijk macht te hebben zonder geld” –“Don Dinero” (Mister Money), noemt hij het.
Tegen de dictatuur kun je vechten met goede wil. In een democratisch bestel kom je politiek niet ver zonder geld. Als de politieke concurrentie ongelijk is omdat de economische macht in handen van enkelen is, ook al zit je in een “democratisch bestel” dan is het monopolistischch economisch blok de machthebber.
In de laatste 150 jaar politieke geschiedenis van El Salvador heeft de oppositie 8 jaar geregeerd. De economische monopolies regeerden 142 jaar. Hat land zit dus in economische problemen, niet door de relatief korte oorlog van de jaren 80, maar door de concentratie van de macht in handen van de 14 families, die geen gelijke verdeling van de inkomsten wilden. Na de oorlog is dit veranderd. Er is geen sprake meer van 14 families, maar van slechts 8 economisch sterke groepen.
Men dacht dat na de vredesakkoorden en in een democratie de macht van de monopolies zou verzwakken, maar dat is niet gebeurd. Voor de oorlog hadden de rijken hun eigen leger en eigen politie om hun wil op te leggen. Nu hebben ze een leger van advocaten, opiniemakers, media, reclamebureau’s en specialisten die hen helpen om belastingen te omzeilen. Dat hele complex moet hen helpen om de macht te blijven behouden.
Alba petroleo
En plotseling komt er een concurrent waarmee ze geen rekening gehouden hebben: Alba Petroleo. Voor het eerst in de geschiedenis krijgen ze te maken met een “gelijke” maar dan wel met één verschil: Alba Petroleo verdeelt haar winst onder de armen, met landbouwgoed, geneesmiddelen, studiebeurzen, leningen… Dat brengt de sympathie van de bevolking met zich mee. En gezien Alba Petroleo mee is opgericht door FMLN burgemeesters is het bedrijf dan ook gezien als de sociale poot van de linkse partij, die steeds meer aanhang begint te krijgen.
En, o ramp voor ARENA, in februari van volgend jaar zijn er presidentsverkiezingen. De peilingen liegen er niet om. Een half jeer geleden stond de ARENA-kandidaat torenhoog boven de FMLN-kandidaat. Maar sinds een maand staan ze ongeveer gelijk.
Daar moet dus iets aan gebeuren: ARENA vraagt aan het Openbaar Ministerie en aan de Commissie tegen Monopolievorming en aan de Rekenkamer om grondig te onderzoeken hoe een en ander binnen Alba Petroleo aan de gang is. Woorden als “witwassen van drugsgeld”, “corruptie”, “niet terugbetaalde schulden aan de gemeenten” worden dagelijks gebruikt en gedrukt in de rechtse media.
In tijden van dictatuur ging het er anders aan toe. Linkse machtigen werden simpelweg vermoord: Manuel Enrique Araujo, koffiemagnaat met sociale ideeën werd in 1913 vermoord; Arturo Araujo, grootgrondbezitter werd vermoord in 1931, Roberto Edmundo Canessa, koffiemagnaat vermoord in 1961; Enrique Alvarez Córdoba, koffiemagnaat, werd door de fiscale politie vermoord in 1980. En toen die machthebbers de controle over de katholieke kerk verloren, hebben ze ook bisschop Romero vermoord in 1980.
Voorlopig kan dat niet meer. Nu worden “de verraders” beschuldigd van corruptie, dieven, drugshandelaars, mensen met aids, communisten of gewoon als gekken.
Gelukkig hebben die rechtse neoliberale rijken niet alle structuren van het land meer in handen. Na vier jaar centrum-linkse regering is er wel een en ander veranderd.
Afwachten dus wat alle aanvallen op Alba Petroleo na de laatste weken hen zal opleveren. Voorlopig niets en de armen zijn daar erg tevreden mee.