“‘Het Bolivia van Evo Morales: van het ene extreme in het andere’

Minimumloon wordt opgetrokken: een grap reageert COB

In de krant lees ik dat het minimumloon met 10% wordt opgetrokken: dat wil zeggen, van 679,35 Bolivianos naar 815,40 Bs (ongeveer 82 euro). Dat is tien keer minder dan in België. ‘Een grap!’ reageert COB (Central Obrero Boliviano, de grootste vakbond van het land) die minimun 1000 Bs. eist omdat de prijzen van de ‘family basket’ gestegen zijn. Evo vindt dat een beetje overdreven en weinig realistisch. Maar wat nog straffer is, is dat de prijzen van bijvoorbeeld het transport sinds 12 jaar nog steeds dezelfde zijn!

De chauffeurs van het openbaar vervoer laten het er niet bij en er wordt dan ook naar goede Boliviaanse gewoonte gestaakt. Sinds 25 december is namelijk de prijs van de benzine gestegen. De subsidies werden opgeheven wegens te veel gassmokkel naar buurlanden. Gevolg: alle prijzen werden plots op één week tijd verdubbeld.  In de supermarkten was enkel yoghurt en drank te vinden. Al de rest werd gehamsterd. Vooral suiker werd massaal ingeslagen. Later, in La Paz, zullen we mensen in een rij zien staan aanschuiven om 50 kg suiker te kopen tegen een voordelige prijs, aangeboden door de overheid.

De staking houdt nog een paar weken aan. Uiteindelijk laat ‘Evo’ de chauffeurs tot bij zich komen en binnen een maand zal er een ‘Ley de Transporte’ komen waarin o.a. vaste prijzen per departament worden vastgelegd en een beter onderhoud van de wegen wordt beloofd. Een paar weken later verschijnt een artikel in de krant waar de burgemeester van La Paz een top organiseert met de chauffeurs van zijn stad.  Hij besluit dat de burgers best wat meer geld willen betalen voor hun transport als ze daarvoor een betere service en onderhoud van de voertuigen in de plaats krijgen. De woordvoerder van de chauffeurs besluit dat ‘als ze meer geld verdienen, alles is opgelost.’ Ik lees nergens iets over strengere controle op autokeuring of een investering vanuit de overheid.

Ik ben eens benieuwd. Ik ben vooral ook benieuwd hoelang de one man show van Evo Morales gaat standhouden. “De eerste indigena president van Bolivia!” verkozen in 2005 nadat het land in een politieke impasse zat. Als ik de mensen erover aanspreek en vraag of het nu zoveel beter gaat met Bolivia, krijg ik een gemengd of negatief antwoord.

Evo Morales als despoot

Zo spreekt Diego (student rechten) over Evo Morales als despoot: “Hij verandert wetten zodat de MAS aan de macht kan blijven. Rechtse politiekers werden uit hun ambt gezet door hen simpelweg een rechtszaak aan te spannen op willekeurige basis. Mensen worden positief gediscrimineerd (vooral indigenas) en worden op posten gezet zonder opleiding. Zo is bijvoorbeeld de minister van justitie een voormalige empleada (huismeid).”

Het doet me denken aan de veranderingen in Zuid-Afrika die zorgden voor ‘Black Economic Empowerment’ waardoor zwarten op hooggeplaatse posities werden gezet zonder vorming of opleiding en blanke ondernemers het hard te verduren kregen. Van het ene extreme in het andere.

Gebrek aan ervaring

Wanneer ik Diego vraag of hij de nationalisering van de gasexploitatie geen goede zaak vindt, antwoordt hij:” Het is niet meer dan een formele nationalisering. Vroeger exploiteerden buitenlandse bedrijven de gas in Bolivia. De grootste winsten bleven echter niet in het land maar bleef bij de multinationals die de gas verkochten maar Bolivia kreeg tenminste een deel uitbetaald. Nu heeft Evo Morales alle buitenlandse bedrijven weggejaagd en blijft er niemand meer over met ervaring dus de exploitatie ligt stil.”

Later, in La Paz, wanneer we gaan eten met Raul (ex-medewerker YPFB – Yacimientos Petrolíferos Fiscales Bolivianos) en Paula zal die deze versie wat nuanceren:”Het staatsbedrijf voor de gasexploitatie bestaat al sinds 1930 en werkte zeer goed todat president  Goni alle aandelen verkocht aan buitenlandse bedrijven. Het is goed dat dit bedrijf terug in handen is van Boliva maar het ontbreekt inderdaad aan ervaring. En Evo wil geen buitenlanders in het bedrijf.”

10% van loon gaat naar verkiezingscampagne

Na drie jaar is Raul er weggegaan, vooral omdat regelmatig werd ingehouden op het loon om de verkiezingscampagne van Evo te betalen, zelfs tot 10%. Bovendien worden de lonen van ambtenaren geplaffoneerd tot 15000 Bs. (1500 euro), het loon van mister president himself.

Raul’s bijdrage – en dat van vele anderen – is duidelijk te merken in La Paz. Overal hangen reclameborden met “Gobernar, obedeciendo al pueblo” (regeren, gehoorzamen aan het volk) of “837 mil mayores disfruten de la renta dignidad” (837 000 ouderen genieten van de ‘respectvolle lening’).