“‘Het idee van ziekte, de spillover en economische gevolgen van ebola hypochondrie’
Het was bijna middernacht toen ik landde in Banjul (Gambia). Wanneer de vliegtuigdeuren zich openden wandelde de opluchting naar buiten. Het drummen en duwen van de menigte in het gangpad had sommigen uiteindelijk net een meter voorsprong gegeven bij de paspoortcontrole. De lucht was zwoel en warm en viel een beetje op me neer. Veel te veel kleren had ik aan. Mijn sjaal plakte al snel tussen mijn nek en haren.
kinderen in Brufut, Gambia
© MO*/Annelies D'Hulster
Een man, zeer jong nog, scheen ons allemaal met een klein soort zaklampje in de ogen. We mochten doorstappen. Een volgend moment van gedrum dient zich aan. De bagageband. Altijd spannend. Heeft de bagage de transitzone overleefd, of is het per abuis naar pakweg China gevlogen? Tot mijn verbazing gaf het lichtend scherm boven de banden niet aan van welke vlucht de bagage zich zou aandienen. Alsof het doodnormaal was, en iedereen het zich afvroeg, flikkerde er manhaftig en trots iets als “Welkom in Gambia. Hier is geen ebola.” Ik stond te verstomd om er een foto van te nemen.
Is het bizar dat ik zelf geen moment aan ebola had gedacht? Maakt mij dat naïef of net rationeel? Uiteraard weet ik welke landen geteisterd worden door de ziekte. En daardoor weet ik ook welke niet. Van de landen die ik binnenkort ga doorkruisen heeft enkel Mali 8 gevallen gekend. Maar moet dat me tegenhouden? En kan ik dan nog wel in een auto stappen? Of leven tout court? De hysterie en hypochondrie rond ebola kent geen grenzen. De focus, die zou moeten liggen op de aanpak van de ziekte in de desbetreffende landen, lijkt zich te verplaatsen naar ongegronde angsten. Angsten die verregaande gevolgen kunnen hebben. Angsten die de economie in West-Afrika serieus treffen.
Do they know it’s Christmas?
De toeristische sector klaagt steen en been. Ebola, honderden kilometers hier vandaan, beïnvloedt hen allemaal. De ene na de andere Europeaan annuleert zijn reis. Ze trekken liever richting Kenia, toch nog net iets verder van de getroffen regio. De invloed van acties zoals het nieuwe live aid 30 nummer laten zich raden. Hoewel deze actie, meer dan goedbedoeld, miljoenen euro’s in het laatje zal brengen om de ziekte te kunnen aanpakken, mogen we ons ook afvragen wat de neveneffecten zullen zijn. De lyrics van de song lijken geschreven door een twaalfjarige die zich nog nooit buiten Europa begaf. Het beeld dat dit nummer over Afrika schetst zal te lang blijven hangen en teveel mensen negatief beïnvloeden. We moeten ons afvragen of deze shocktherapie echt noodzakelijk is om ebola te bestrijden.
Stel dat de VN, Europa, consortium 1212, artsen zonder grenzen en menig andere hulporganisaties gezamenlijk genoeg geld inzamelen voor de getroffen regio. Er tegelijk over wakend dat het beeld en de werkelijkheid waarheidsgetrouw blijft. Er voor zorgend dat de paniek die ons, bange blankeman, zo snel bij de keel grijpt, binnen de perken blijft. Wat als we de spill over van economische effecten naar buurlanden kunnen tegenhouden? Is dat geen beter plan dan het herkauwen van die trieste jaren 80 strategie van de arme zielige zwartjes.
“Do they know it’s christmas?” Wel, dat kunnen we inderdaad betwijfelen. Vele zijn namelijk moslim.