“‘Hoe Israël jonge Amerikaanse zieltjes wint’

Jaarlijks slaagt Taglit-Birthright Israel er in zo’n 50 000 joodse jongeren uit 66 landen (voornamelijk uit Amerika, maar ook uit België en Nederland) tussen de 18 en 26 jaar een gratis reis naar Israël aan te bieden.

Het is zo’n succesverhaal geworden dat ondertussen ongeveer één op twee jonge, niet-Israëlische joden de reis al achter de rug heeft, sommige spreken zelf van een nieuwe traditie onder Amerikaanse Joden.

Het doel van dit alles: het versterken van de Joodse identiteit onder de deelnemers, hen verbinden met het land en de wereldwijde solidariteit tussen Joden versterken. Maar is dit werkelijk de enige agenda die achter deze gratis reis zit?

Zionistisch addertje onder het gras?

De naam van de organisatie zelf verwijst al naar een politieke agenda: Birthright (Geboorterecht in het Nederlands) verwijst naar een geloof dat de Joodse deelnemers een aangeboren recht hebben om deel uit te maken van het land Israël. Deelnemers krijgen te horen dat Joods-zijn hetzelfde inhoudt als Israëli-zijn, en dat ze dus recht hebben op een stukje Israël. Deze Zionistische[i] terminologie lijkt echter niet van toepassing te zijn op de miljoenen Palestijnse vluchtelingen die reeds decennialang vragende partij zijn om terug te keren naar hun huizen.

Ook de financiering van de 500 000 tripjes verraadt een politieke agenda. De uitgaven voor tripjes naar het Heilige Land liepen vorig jaar op tot 88 miljoen dollar, of ongeveer 2 000 dollar per deelnemer. Net iets minder dan de helft van dit geld komt van de Israëlische overheid, die in het verleden reeds meer dan 200 miljoen dollar in deze snoepreisjes pompte. De rest komt als gift van een grote groep donoren uit de Joodse diaspora. Onder de grootste donoren zitten verschillende leden van AIPAC, een Amerikaanse organisatie die actief lobbyt voor de Zionistische doeleinden in de Verenigde Staten[ii]. De grootste donor, goed voor zo’n 180 miljoen dollar aan donaties, is de casinomagnaat Sheldon Adelson, bekend om zijn controversiële standpunten over het Israelisch-Palestijns conflict en zijn breuk met AIPAC omdat zij te “soft” zouden zijn.

De jonge deelnemers worden aangemoedigd om terug naar huis te keren met een joods vriendje of vriendinnetje, samen Joodse tradities in ere te houden, en uiteindelijk “Joodse baby’s” te maken.

Verder bewijs voor de politieke agenda kan worden gevonden bij het bedrijf dat de public relations doet voor de organisatie: 5WPR. De CEO van dit bedrijf staat aan de wieg van Yerushalayim Shelanu, of “Ons Jeruzalem”, een organisatie die Palestijnse gezinnen in Jeruzalem uit hun huizen zet ten voordele van Joodse kolonisten.

Het kan Taglit-Birthright echter niet worden verweten dat ze haar politieke affiliatie tracht te verbergen, CEO Gidi Mark zei in het verleden reeds duidelijk dat ze een Zionistische organisatie zijn. De organisatie houdt echter halsstarrig vast dat ze geen politieke agenda heeft, en er dus niet op uit is Joodse zieltjes te winnen voor het Zionisme. Hun doel is jongeren een eerste kennismaking te geven met Israël en de Joodse tradities, en zo het voortbestaan van het Joodse volk te garanderen. De jonge deelnemers worden dan ook aangemoedigd om terug naar huis te keren met een joods vriendje of vriendinnetje, samen Joodse tradities in ere te houden, en uiteindelijk “Joodse baby’s” te maken[iii].

De organisatie poogt het Joodse volk en haar cultuur wereldwijd te versterken, en dus geen stemmen te verzamelen voor Netanyahu en zijn politieke ideologie…

Verbind de bolletjes

… Of dat beweert de organisatie toch. Hoewel het programma van de trip in Israël niet bol staat van de politieke retoriek en indoctrinatie, klagen veel oud-deelnemers[iv] over de technieken die Taglit-Birthright gebruikt om hun beeld van het Midden Oosten te sturen.

Zo is er onder andere het slopende tempo van de trip: bezoekjes aan het holocaust museum en militaire begraafplaatsen worden afgewisseld met dobberen in de dode zee en feesten in Tel Aviv. De tien dagen worden dus een emotionele achtbaan, waarop er ’s ochtends droevige tranen vloeien en in de avond vrolijk gedanst wordt. De deelnemers raken volledig overdonderd en zoeken houvast bij de enige locals die ze kennen: de gids en soldaten die hen begeleiden. Maar tijdens de talloze bezoeken, lezingen en gesprekken die worden bijgewoond toont de gids hen enkel de Israëlische kant van het verhaal. De beweegredenen van de andere kant blijven daarentegen onbenoemd. Door emotionele bijdrages van de jonge Israëlische soldaten wordt het Israëlische lijden daarenboven enorm persoonlijk gemaakt. Palestijnse, Jordaanse, Libanese en Syrische slachtoffers blijven echter anoniem. Kritische deelnemers met vragen over de Palestijnse kwestie worden uitgesloten en bestempeld als nestvervuilers.

Leugens worden er echter niet verteld tijdens de trip, maar via een combinatie van emotionele uitputting en halve waarheden wordt er bij de deelnemers wel sympathie gewekt voor de Zionistische zaak. Een mening wordt niet door hun keel gepropt, deelnemers worden in de waan gehouden dat ze zelf een mening vormen. Één oud-deelneemster vergeleek het met een verbind-de-bolletjes tekening uit een kinderboek. Deelnemers hebben de indruk dat ze zelf een beeld van het Midden-Oosten tekenen, maar ze doen dit op basis van de bolletjes gegevens door Taglit-Birtright. Uiteindelijk tekenen ze zelf niets nieuws, maar tekenen ze de lijnen die Taglit-Birthright wil dat ze tekenen tussen de bolletjes.

Het uiteindelijk doel van dit alles? Volgens de CEO van Talit-Birthright Israel is het niet belangrijk dat deelnemers alles leren in de tien dagen. Wat wel belangrijk is volgens hem, dat ze zich verbonden voelen met Israël  en durven opstaan tegen anti-Zionisten thuis met de woorden ‘Don’t tell me what you saw on CNN, I was there!’. De politieke agenda van Taglit-Birthright Israel dus.

__________

[i] Zionisme is een politieke ideologie die streeft naar het terugkeren van het gehele Joodse volk naar hun historische thuisland Israël, in het gebied dat vroeger Palestina werd genoemd. Binnen het Zionisme zijn er verschillende takken, de meest dominante op dit moment is het Revisionistisch Zionisme verbonden met de rechtse Likud Partij van huidig president Netanyahu. Deze tak streeft naar een volledige controle van het voormalige Palestijnse mandaatgebied en een exclusieve Joodse staat, het erkent dus niet het recht van de Palestijnen om er te verblijven. Het is belangrijk om te onthouden dat noch alle Joden, noch alle Israëli, (Revisionistische) Zionisten zijn.

[ii] Zo zijn er onder andere Lynn Schusterman, Lev Leviev, Charles Bronfman en Daniel Abraham, respectievelijk miljardairs uit de olie-, vastgoed-, medische- en supermarkt-sector. Allen maken ze deel uit van de Amerikaanse one percent en dit ging niet voorbij aan de Occupy Wallstreet beweging: Don’t Occupy Palestine, Occupy Wall Street.

[iii] Deze houterige poging tot matchmaking wordt pijnlijk duidelijk in de documentaire “Make Jewish Babies” gemaakt door de Nederlandse Danielle Davidson tijdens haar Birthright trip.

[iv] Enkele voorbeelden hiervan zijn Kiera Feldman, Hannah Friedstein, Sam Sussman, Steven Povich en Sandra Korn.