“‘We zeggen wat snel ‘ik heb honger’’
Het is vrijdag 17 februari 2017. Ik maak me klaar om samen met een collega richting het Kamwengedistrict te trekken. Onze opdracht: informatie verzamelen voor de vastencampagne van Broederlijk Delen in 2018. Want Oeganda zal daarin een sleutelrol spelen. Onze uitvalsbasis: de prachtige, heuvelachtige en groene stad Fort Portal.
Niet wetende wat ons te wachten staat, stappen we in een matatu. Een lokaal taxibusje met 14 zitplaatsen. Uiteindelijk vertrekken we met 20 Oegandezen richting Kasese, een district ten westen van Kamwengedistrict. Daar worden we opgewacht door Allan. Allan is de coördinator van Cosil, een lokale organisatie waarmee Broederlijk Delen samenwerkt. Cosil begeleidt in één van haar programma’s zeer arme boeren in Mahyoro. Een dorp in het Kamwengedistrict, ten oosten van Lake George en nabij het toeristische Queen Elisabeth National Park. Een veel drogere regio dan Fort Portal…
Lake George - Mahyoro Kamwengedistrict
Valerie De Beukelaer
Een visje teveel
Je zou zeggen dat deze toeristische en op het eerste zicht visrijke regio een bron van inkomsten is. Maar niets is minder waar. ‘Het meer is overbevist. Daarom heeft de Oegandese overheid de wetten op visvangst serieus verstrengd’, zei Allan me.
Geen of zeer weinig grondbezit is vandaag nog steeds een groot probleem. In heel Oeganda trouwens.
Daardoor waren de vissers genoodzaakt om opnieuw het land te gaan bewerken. Niet evident. Als hun voormalige stuk grond niet ingenomen was door andere boeren, was de kennis er niet om de grond met de juiste landbouwtechnieken te bewerken. Waar moest het geld dan vandaan komen om al die monden thuis te voeden? Of chronische ziektes te behandelen?
Geen of zeer weinig grondbezit is vandaag nog steeds een groot probleem. In heel Oeganda trouwens. Acht mensen die op nog geen 4e van een hectare samenhokken: een uitzondering is het niet. Nog al te vaak werken boeren voor minder dan 1 euro per dag op de grond van iemand anders. En dat met maar 1 maaltijd per dag. Allan noemt het ‘gehuurde arbeid’.
En die ‘gehuurde arbeid’ is hoofdzakelijk vrouwelijk. Het zijn niet de mannen, maar de vrouwen die doorgaans de grond bewerken. Terwijl zij de hele dag druk in de weer zijn om wat te eten te hebben, zitten de mannen zich vaak elders te bevredigen met lokaal gestookte alcohol. Huishoudelijk geweld is dan ook geen onbekende…
Lunchbakjes op school verzameld
Valerie De Beuckeler
Broederlijk Delend
Een dag later bezoeken we een zeer arm gezin waar de vrouw aan het roer staat. Haar man is afwezig. Dagelijks voedt ze 9 monden, waarvan 7 kinderen. Met 5 slapen ze in een kamertje opgetrokken uit leem en met een dak van plastiek en gras. Als het ’s nachts regent, dan regent het binnen. Van slapen is er geen sprake. En ’s morgens is de binnenplaats één grote modderpoel. Niets aan te doen…
De kinderen gaan door de regen naar school. Onderweg proberen ze modder en plassen te ontwijken. Want een vlek op het uniform betekent een stokslag. Na 1 uur wandelen komen ze afgeborsteld aan op school. Geen vuiltje aan de lucht! Na enkele lesuren, delen de 4 zoontjes op school hun lunch. Ze eten uit 1 bakje, thuis bereid op 3 stenen. Broederlijk delend.
Waarschijnlijk is dit niet voldoende. Toch gaan ze met vernieuwde energie de dag verder in. En kijken uit naar een volgend spelletje verstoppertje of voetbal.
Kinderen in de lagere school
Valerie De Beuckelaer
Wat is honger eigenlijk?
Lees ook Overbevolking en armoede bedreigen droomstad in Oeganda
Vanop afstand probeer je jezelf wel eens voor te stellen wat het betekent om heel arm te zijn en honger te hebben. Als je dan gedurende 5 dagen met je neus op de feiten gedrukt wordt, besef je dat we ons dat niet of nauwelijks kunnen voorstellen. We zeggen al snel ‘ik heb honger’. Maar heb je er al eens bij stilgestaan wat het betekent om echt honger te hebben? Of wat het betekent om uren te kunnen rondlopen in een overvolle supermarkt? Om dan bij jezelf te kunnen denken: ‘Ik kan niet kiezen’ of ‘Ik vind niet wat ik zoek’.
‘Verandering is als de schillen van een ui. Stap voor stap maak je verandering waar.’
Moet er steeds overschot zijn om je ‘hongertje’ te kunnen stillen? Is genoeg niet voldoende? En kunnen we niet herverdelen tot iedereen voldoende heeft?
Na deze week ‘op het terrein’ besef ik nog maar eens dat verandering bij jezelf start en dat innerlijke kracht aan de basis ligt van vooruitgang.
Josephine van Rwenzori Women’s forum, een partnerorganisatie van Broederlijk Delen die de gelijkheid tussen mannen en vrouwen promoot, verwoordde dit mooi in een gesprek: ‘Verandering is als de schillen van een ui. Stap voor stap maak je verandering waar.’
Het belooft een boeiend jaar te worden!