“‘Ik weet niets over waarom ik mijn leven hier opbouw’

Granted, ik ben een beetje emotioneel door mijn examens, door mijn hormonen, en door slaapgebrek. Maar ik werd oprecht droevig toen ik dat hoorde, terwijl ik mijn lessen Politieke geschiedenis van België aan het herbekijken was.

Mijn vriend en ik bekijken die lesopnames bijna op dezelfde manier als wanneer we naar series kijken, omdat ik toevallig een heel competente professor heb, die ontzettend saaie dingen met passie en enthousiasme vertelt, die relevante nuances aanhaalt, en me eventjes doet vergeten dat ik eigenlijk helemaal niet geïnteresseerd ben in wat hij vertelt.

Ik keek dus uit naar het stuk over kolonialisme. Ik verwachtte niet dat het heel objectief zou zijn, omdat het heel Eurocentrisch zou zijn. Maar zijn genuanceerde zicht was alvast beter dan niets geweest.

Een keer

Ik ben niet beschaamd om te zeggen dat ik daar niets over weet. Belgen praten er niet graag over. Op een vreemde manier, wordt dat nog minder besproken in mijn (heel erg grote) Afrikaanse familie – nog minder dan de genocide. Ik heb nochtans goede opleidingen gevolgd. Ik ben altijd naar goede scholen geweest, heb telkens goede punten behaald voor geschiedenis.

Ik herinner me iedere keer dat kolonialisme besproken werd in mijn schoolcarrière. Dat was welgeteld één keer, in het middelbaar, toen een van de weinige goede geschiedenisleerkrachten die ik heb gehad, vertelde over de afgehakte handen.

Ik hoor zo veel, en zo vaak, over alle afschuwelijke dingen die er in de wereld gebeurd zijn. Maar waarom heb ik maar tijdens één les iets geleerd over die afgehakte handen?

Mijn kennis van Belgisch-Congo beperkt zich tot die ene keer. Was ik niet in Rwanda geboren, dan zou ik ook niets weten over de genocide die zo veel levens heeft genomen, en zo veel andere voor altijd heeft veranderd. Omdat dat gewoon niet besproken wordt. Noch tijdens de lessen geschiedenis, noch tijdens de lessen politieke geschiedenis, noch tijdens de lessen internationaal recht.

Noch aan katholieke scholen, noch aan publieke scholen.

Leopoldville, Te Deum 1 juli 1948

vfutscher (CC BY-NC 2.0)​

Hoe belangrijk geschiedenis is

Ik twijfel er niet aan dat er geen tijd was om het kolonialisme te behandelen tijdens de lessen Politieke geschiedenis. Ik twijfel er niet aan dat er in mijn leven nooit tijd is geweest om, tijdens om het even welk ander vak, dit koloniaal verleden te bespreken. Om het leed dat de Belgische regering, en Europa in het algemeen, bracht aan een heel continent.

Maar tegelijk wordt ons telkens gezegd hoe belangrijk het is om de geschiedenis te kennen, hoe belangrijk het is om de herhaling van de politieke rampen van het verleden te voorkomen.

Heeft Afrika de Europese landen gesmeekt om verdeeld te worden onder hen, alsof dat continent een fucking taart is?

De Holocaust, of eerder de Shoah, wordt in het bijzonder continu herdacht en besproken. Waarom kan men dan geen tijd vinden om andere ‘catastrofen’ te herdenken? Mogen die zich dan wél herhalen?

Ik word zo regelmatig geconfronteerd met de afschuwelijke reacties van onverdraagzame Belgen. Onverdraagzame Europeanen. Onverdraagzame Westerlingen. Over hoe we allemaal in ons land moeten blijven. Over hoe we hun sociaal systeem uitbuiten. Over hoe we allemaal lui zijn, en niet bijdragen tot hun land.

En het is pijnlijk, omdat we hier niet om hebben gevraagd. Zijn de Marokkanen en de Turken dan uit zichzelf naar België gekomen om hier te werken in de jaren ’60? Hebben de Congolezen gevraagd om gekoloniseerd te worden? Hebben de Rwandezen dan de Europese inmenging, die uiteindelijk leidde tot de genocide, zelf gezocht? Heeft Afrika de Europese landen gesmeekt om verdeeld te worden onder hen, alsof dat continent een fucking taart is?

Ik ben een rechtenstudente. Ik heb ASO gedaan. Als deze materie al niet wordt onderwezen in mijn richting, waar en wanneer dan wel?

Mogen we boos zijn?

Kunnen we echt boos zijn over die onverdraagzaamheid, als de Belgen, de Europeanen, de Westerlingen, gewoon niet weten wat hun regering heeft gedaan?

Ze weten uiteindelijk nog minder over het kolonialisme, de genocide en al dat leed, dan ik. Ze weten helemaal niet welke gevolgen de Europese uitbuiting heeft gehad, en nu nog altijd heeft, op de Afrikaanse landen.

Ze denken dat we hier gewoon zijn gekomen om van de sociale zekerheid te profiteren, met chocolaatjes in een hand, en frietjes in de andere. Ze weten het gewoon niet.

En ik ook niet. Ik weet niets over de geschiedenis van Afrika. Ik weet niets over de gestolen rijkdom van mijn voorvaders. Ik weet niets over het vernielde leven van mijn familie. Ik weet niets over waarom ik hier eigenlijk mijn leven aan het opbouwen ben in België, terwijl alles zo veel gemakkelijker zou zijn geweest, was ik in een genocide-loos Rwanda geboren.

Ik ben niet beschaamd over mijn onwetendheid. Wel boos. Wel gekwetst. Wel teleurgesteld.

Sabrine is een rechtenstudente. Je kan haar volgen op: www.facebook.com/inga.sabrine.