“‘Imkeren is werken met vloeibaar goud’
Bijen zijn hip, ook in Tanzania. De combinatie hiervan met een grote vraag naar honing, een toegankelijke markt en relatief weinig onderhoud van bijen, zette de Mzumbe University ertoe aan om een project rond imkeren te promoten bij de lokale bevolking.
Ter ondersteuning van het imkerproject zijn wij, Team Mzumbe van Academics for Development, zes weken naar Tanzania getrokken en delen we nu onze kritische kijk op ons eigen project. Bij het uitvoeren van een project als dit is het steeds belangrijk goed na te denken waar je mee bezig bent. Helpen we wel mee aan een duurzame ontwikkeling? En wat ontwikkelen we eigenlijk? Een land ontwikkelen doe je niet, daarvoor moet je de structuur ervan aanpakken. Je helpt hoogstwaarschijnlijk slechts enkele individuen aan een beter leven.
Belangrijk te beseffen dat het roze brilletje rond ontwikkelingssamenwerking soms bijgesteld mag worden.
Wij hebben ervaren dat het eerder de eigen persoon, jezelf, is die de grootste ontwikkeling ondergaat.
Hoe ga je om met cultuurverschillen? Ga je de discussie uit de weg of is het net interessant om het denkpatroon van anderen proberen te begrijpen?
Hier zijn leert je alvast om je westerse kijk op de wereld in vraag te stellen en misschien is het wel eens belangrijk te beseffen dat het roze brilletje rond ontwikkelingssamenwerking soms eens bijgesteld mag worden.
Met zijn allen nieuwe kasten plaatsen
Juiste mensen op de juiste plaats
Ontwikkelingshulp is vaak een kwestie van middelen op de juiste plaats krijgen en middelen kunnen gaan van kennis tot bijenkasten. Op de plaatsen waar de middelen moeten komen, zijn mensen vaak gemotiveerd en hoopvol. Jammer genoeg is dit niet altijd het geval hogerop in de rangorde.
De mensen die beslissen welke middelen waar komen, staan soms ver af van de realiteit.
De mensen die beslissen welke middelen waar komen, staan soms ver af van de realiteit. Ze gaan niet altijd mee in het veld, weten weinig af van de materie, en krijgen zelf een hoog loon ten opzichte van de lokale bevolking.
Zo wist een van onze begeleiders niets over bijen terwijl hij die kennis hoorde te verspreiden en al zeker geen foute kennis, wat helaas gebeurde. Er werd een aankoop van 150 bijenkasten gesuggereerd terwijl de groepen nog geen vijf kasten kunnen beheren.
Evenals hoge kosten voor mooiere hotels om de imkers te bezoeken. Een fenomeen dat ongelooflijk jammer is aangezien de mensen die beslissen niet de mensen zijn die leiden, maar diegenen zijn wel afhankelijk van anderen hun beslissing
Je moet ook durven je handen vuil te maken
Doe-het-zelver
Dezelfde soort motivatie als die van ons hoort gezien te worden vanuit het perspectief van de lokale bevolking. Lesjes geven en nieuw materiaal voorzien zijn natuurlijk niet onbelangrijk, maar je moet ook je handen vuil durven te maken.
Vertel niet enkel op welke manier ze honing moeten oogsten, toon het hen.
Vertel niet enkel op welke manier ze honing moeten oogsten, toon het hen.
En als de oogst slecht afloopt, sta er de volgende keer weer met dezelfde motivatie.
Onthoud vooral: jouw motivatie, zal ook hun motivatie worden.
Ontwikkelingshulp zal altijd een samenspel zijn tussen buitenstaanders en lokale mensen. En in dit samenspel zit wederzijdse motivatie, wat zich uit in initiatief nemen, een essentiële factor. Lokale mensen zijn vaak gemotiveerd. We zijn daar vlug van overtuigd omdat we initiatieven zien met onze eigen ogen. Van het gebruik van gloeiende nagels om honingzeven te maken tot het zichzelf aanleren om bijenkasten in mekaar te timmeren.
Cultuurverschillen op het vlak van mentaliteit maar ook bekeken langs een meer praktische kant zoals infrastructuur, zorgen voor extra uitdagingen. Het is vaak lastig om als buitenstaander een compleet beeld te krijgen van de redenen waarom afspraken niet worden nageleefd. Zorgt een slechte infrastructuur voor het moeilijker na te leven van afspraken? Of is het juist dat het slecht nakomen van afspraken dat zorgt voor een slechte infrastructuur?
Vele imkergroepen leven bijvoorbeeld in een regio zonder communicatie met de buitenwereld. Een timmerman die onze bijenkasten zou maken deelde ons mee dat zijn hamer gestolen was. Maar mensen komen ook wel eens twee uur later opdagen op een afspraak die al een week vastligt. Het antwoord zal zoals vaak de middenweg zijn, een combinatie van beide. En van extra uitdagingen kan je enkel leren.
Een tweede team om de bijen te temmen
Om mee naar huis te nemen
Eigen ontwikkeling of ontwikkelingshulp? Machtsstructuren? Motivatie? Moeilijke communicatie? Het klink allemaal wat zwaar, maar dit zijn nu eenmaal obstakels om te overwinnen.
Wij kunnen trots zeggen dat wij gedurende zes weken niet altijd, maar meestal, deze obstakels overwonnen hebben.
In de korte periode hebben wij vijf imkergroepen zien groeien en hun nieuwe kansen aangeboden die zij met ongelooflijk veel enthousiasme hebben gegrepen. En met deze lokale impact hebben we geen land veranderd, maar gaan we wel met een tevreden gevoel naar huis.