“‘Indonesische ngo Walhi klaagt op klimaattop ontbossing aan’

We spraken in Parijs met zes vertegenwoordigers van Walhi. Onder hen een vertegenwoordiger van Riau, een lokale gemeenschap die succesvol is in haar strijd tegen de ontbossing.

Voor de Indonesische bevolking zijn bossen onontbeerlijk. Hun diepe wortels reiken tot alle lagen van de bevolking.

Ook grote bedrijven zien de opportuniteiten van deze bossen: grond voor palmolieplantages, natuurlijke rijkdommen onder de grond en houtproductie zijn booming business.

Bosbranden

Link

Lees ook: Het rooksignaal van Indonesië: SOS

Voor de lokale bevolking is die grootschalige bosontginning vaak slecht nieuws. Niet alleen verliest ze haar toegang tot grote stukken land, de ontbossing heeft diepgaande gevolgen. Zo kampt Indonesië met enorme bosbranden. Die zijn vaak aangestoken omdat het afbranden van een bos voor bedrijven een snelle en goedkope manier is om het land vrij te krijgen. ‘Soms sluiten de scholen enkele maanden omwille van de sterk vervuilde lucht. De kinderen zitten dan al die tijd zonder onderwijs. De rook is ook slecht voor de gezondheid. Kinderen, zwangere vrouwen en ouderen belanden in het ziekenhuis. De overheid voorziet geen mondmaskers, daarvoor hangt de bevolking af van giften. En de lokale economie krijgt klappen. Om van de catastrofale gevolgen voor diversiteit en klimaat nog maar te zwijgen.’

Walhi komt op voor deze lokale gemeenschappen, want die vinden weinig gehoor bij de overheid. Zo klaagt de ngo in verschillende regio’s de overheid en bedrijven aan bij de rechtbank. De ontbossing gebeurt in een juridische schemerzone, aldus Walhi. ‘Onze wetgeving is goed. Het probleem is dat ze niet wordt nageleefd. Zo mag één bedrijf maar 100.000 hectare grond bezitten. Geen probleem, dan richt men gewoon een aantal zusterbedrijven op om zo grote stukken bos te ontginnen. Corruptie is niet veraf. In verkiezingstijden betalen de bedrijven plots meer belastingen. Die worden gebruikt om campagne te voeren.’

Het kan anders

Dat het anders kan, toont de bevolking van het dorp Sungai Tohor in de regio Riau. Abdul Wanan reisde als vertegenwoordiger van deze gemeenschap mee met Walhi naar Parijs. ‘Wij slaagden er in de bosbranden te stoppen. Ons dorp ligt in een regio met veel veengronden. De palmoliebedrijven brachten met hun kanalen zout zeewater naar onze gronden. De kanalen legden bovendien de veengronden droog. Die droge grond is te zuur voor hun acacia-plantages. Door de planten en bomen af te branden maken ze de grond vruchtbaar. Maar de rook is schadelijk en de acacia’s brengen ziektes. Wij hebben een kanaal geblokkeerd en plantten sago-bomen in de veengronden. Die zijn veel beter om de grond te beschermen. Zo hebben we de ontbossing gestopt.’ De conclusie voor Walhi is duidelijk: ‘Geen enkel groot bedrijf doet het goed. Alleen het bedrijf van de bevolking doet dat: the company of the people.’

Stem van bevolking

Walhi reisde naar Parijs om de standpunten van de Indonesische regering te beïnvloeden. ‘Onze regering bracht in haar kielzog een aantal bedrijven mee. Die komen hier hun imago oppoetsen en lobbyen bij verschillende regeringen. Wij willen er voor zorgen dat ook de stem van de bevolking wordt gehoord. De massale houtkap in Indonesië moet stoppen. Nationale acties zijn belangrijk, maar ze moeten worden ondersteund door een internationaal proces.’

Verander consumptie

Walhi staat zeer kritisch tegenover flexibele mechanismen als REDD. Daarbij wordt ontbossing in ontwikkelingslanden tegengegaan door investeringen vanuit geïndustrialiseerde landen. Zo wil men broeikasgassen te lijf gaan.

‘Die mechanismen werken niet. Als de geïndustrialiseerde landen niets doen aan hun consumptie- en productiegewoonten, gaat de ontbossing gewoon door. Neem nu de palmolie-sector die in Indonesië zeer veel ontbossing veroorzaakt. Driekwart van de palmolieproductie gaat naar onder meer Europa en de Verenigde Staten. Als die vraag niet slinkt, zullen de bossen blijven verdwijnen. Bovendien wordt bij veel REDD-projecten het sociale aspect vergeten.’

Alle landen dragen verantwoordelijkheid voor een goed klimaatbeleid. Maar de bijdragen zijn niet voor elk land gelijk, vinden de vertegenwoordigers van Walhi. ‘Internationaal klimaatbeleid en klimaatfinanciering moeten bindend zijn, niet vrijwillig. Mandatory, not voluntary.’