“‘Iran: Harde taal van Khamenei, Obama komt met nieuw pakket sancties ’

Teheran is getooid met zwarte vlaggen en overal hangen posters van de leider van de Islamitische Revolutie. Onderweg van de luchthaven naar de stad passeerde ik bussen vol pelgrims die van overal in het land komen naar het mausoleum van Khomeini. De sjiieten zijn kampioen in de kunst van het rouwen en zelfkastijding. Ze doen dit met zoveel overgave en passie dat ze er wel van moeten genieten. Deze herdenking is dan ook een hoogdag. Maar veel Iraniërs beschouwen deze periode echter ook gewoon als wij pakweg Pinksteren zien: een mooi meegenomen stel feestdagen, los van de religieuze of politieke connotatie. Ze genieten van de vrije tijd die ze hebben, bezoeken vrienden en/of familie, velen trekken de stad uit richting groen om daar – ver weg van al te nieuwsgierige ogen – te doen waar ze zin in hebben.

Dreigende taal

Opperste Leider Khamenei zat de herdenkingsplechtigheid van Khomeini in het mausoleum voor. Hij sprak daarbij harde en dreigende taal. Hij beschuldigde het Westen en de “Zionistische samenzwering” er van onrust te willen stoken met als doel de Islamitische Republiek te ondermijnen. Dit zouden ze doen via buitenlandse media aanwezig in Iran die “allerlei leugens verspreiden”. Hij ontkende bijvoorbeeld dat hij een favoriete kandidaat heeft – hoewel alles er op wijst dat dit Saeed Jalili is.

Andere kandidaten ondervinden in hun campagnes mysterieuze moeilijkheden waar Jalili geen last van lijkt te hebben, net zomin als kandidaten Gholam-Ali Haddad-Adel, een familielid van hem, en Ali Akbar Velayati, zijn adviseur voor buitenlands beleid. Veelzeggend genoeg hebben Haddad-Adel en Velayati al laten weten dat ze het leiderschap van Jalili wel zien zitten. Tegelijk waarschuwde Khamenei in zijn speech de kandidaten dat enige concessies ten aanzien van het Westen omtrent het nucleaire programma uit den boze zijn. Dit is een duidelijke vingerwijzing naar een aantal kandidaten die verder van hem staan die gesteld hadden dat ze via diplomatieke middelen de internationale relaties van Iran willen verbeteren.

Khamenei stelde ook dat het belangrijkste element van de verkiezing een hoge opkomst is. Hij zei dat een hoge opkomst de legitimiteit van de Islamitische Republiek zal bevestigen. Een slimme verbale truc van Khamenei. Op die manier moedigt hij eigenlijk de reformistische kiezers nog meer aan thuis te blijven. Onder hen leeft vandaag al het sentiment dat deze verkiezingen een farce zijn en ze willen hun protest tegen de gang van zaken laten blijken door niet te gaan stemmen. Anderzijds zorgt dit er wel voor dat de hervormingsgezinde kandidaten nog minder kans maken om verkozen te worden.

Nieuwe sancties

Rond deze tijd kondigde president Obama ook nog maar eens een nieuw rondje sancties aan tegen Iran. Dit keer worden de Iraanse rial (nvdr: de Iraanse munt) en de auto-industrie geviseerd. De voorbije 2 jaar verloor de rial al 2/3de van zijn waarde, Iraniërs zagen hun spaargeld verdwijnen als sneeuw voor de zon. De Iraanse auto-industrie is een belangrijke inkomstenbron voor het land, nadat eerder al de olie-export en petrochemie geblokkeerd werden. Een nieuwe zware klap voor de Iraanse economie en dus voor de gewone Iraniërs, die al erg gebukt gingen onder de sancties. Een Iraniër verzuchtte tegen mij: “Hoeveel meer sancties kunnen ze nog verzinnen?”

Teheran, 5 juni 2013