Statistisch krijgt slechts 10%-30% het statuut van vluchteling
“‘Kindergevangenissen in de VS: geen wasco’s, wel doodsbedreigingen’
Volgens Trump is de instroom van criminelen langs de zuidelijke grens een noodsituatie, die enkel met een muur en repressief beleid verholpen kan worden. Een blik op de gesloten centra aan de grens, waar vrouwen en kinderen vaak het slachtoffer zijn van zelfgecreëerde crisissituaties, stelt die visie in vraag.
© Albuquerque Film Office (CC BY 2.0)
Hoewel ICE niet van pottenkijkers houdt, moet het toch vrijwilligers die juridische diensten verlenen, toelaten. In die hoedanigheid had ik de kans om een blik te werpen op één van hun “familiale residentiecentra” voor asielzoekers, of, zoals de advocaten het hier noemen, de “baby jails”.
Wie in de VS asiel zoekt aan de grens of na binnenkomst in het land, wordt eerst een paar dagen opgesloten in de “hieleras” (koelboxen) of “perreras” (hondenhokken), waar ouders en kinderen met isolerende dekens op de grond slapen. Ze scheiden iedereen die geen ouder-kind relatie heeft en sturen hen nadien naar detentiecentra aan de grens. Daar moeten de meesten een “credible fear interview” doorstaan: als ze de autoriteiten kunnen overtuigen dat ze een geloofwaardige angst hebben om terug te keren, die voldoet aan de Amerikaanse interpretatie van het Vluchtelingenverdrag van Genève, kunnen ze de rest van hun asielprocedure buiten het centrum verderzetten. Als dit niet lukt, of als de autoriteiten “vergeten” te vragen of ze een dergelijke angst hebben, licht ICE hen in het midden van de nacht uit hun bed om hen terug te sturen naar hun thuisland.
Van crisis naar crisis - één voor één zelfgecreëerd
Bij mijn aankomst hadden de pro bono advocaten nog maar net een nieuwe crisissituatie bezweerd. ICE had besloten baby’s van slechts enkele maanden oud samen met hun moeders op te sluiten, wat ze normaal gezien niet doen. Na een nationale campagne waren alle moeders en baby’s eindelijk vrijgelaten, behalve eentje - ICE had gewacht tot hij een jaar oud was en dan was het niet langer een probleem.
Het duurde echter niet lang of ICE had een nieuwe crisis gecreëerd: door niet langer documenten uit te delen die aangaven waar iemand zich bevindt in het proces, konden we onmogelijk nog iemand die binnenkort vrijgelaten zou worden, onderscheiden van iemand die onmiddelijk zijn angst moest aangeven om deportatie te vermijden.
alleen als de bewakers daar zin in hadden, deelden ze wasco’s en tekenpapier uit.
Temidden van die chaos bereidden vrijwillige rechtenstudenten en advocaten hun asielinterviews voor. We vroegen cliënten hoe vaak hun ex-man hen sloeg en verkrachtte, terwijl ze borstvoeding aan het geven waren en hun andere kleuter om het kwartier jengelend binnenkwam omdat hij zich verveelde. De kinderen konden immers enkel naar TV kijken, want alleen als de bewakers daar zin in hadden, deelden ze wasco’s en tekenpapier uit.
Soms verkozen moeders hun kinderen erbij te hebben wanneer we het hadden over de doodsbedreigingen aan hun adres. Dan riepen we vaak moeilijke details in het Spaans over de krijsende kinderen heen, die uit psychologische stress dan maar de baby jail probeerden af te breken. Ook zwangere vrouwen sluit ICE op. Eenmaal moest ik zelfs discussiëren met een bewaakster om een zwangere vrouw die net na de lunchpauze op consultatie kwam toch nog lunch te geven, nadat ze die gemist had omdat ze de hele ochtend bij de dokter had gezeten.
Een van de weinige (door de Amerikaanse overheid beschikbaar gestelde) foto’s van de McAllen gevangenis in Texas. Het is journalisten niet toegestaan er foto’s te maken.
US Government (CC0)
Ontmenselijkt, door iedereen
De detentiecentra zijn een ontmenselijkende ervaring op alle mogelijke vlakken. Niet alleen de bewakers dragen hieraan bij, maar wij, noodgedwongen door onze positie, ook. Alle vrouwen die ik sprak, deed ik de pijnlijkste momenten van hun leven oprakelen. Helaas niet om hen psychologisch bij te staan, wat allen duidelijk nodig hadden, maar om stiekem blij te zijn wanneer een gang-lid had gezegd dat hij haar en haar dochter ging komen verkrachten en vermoorden. Dat betekende immers dat de dreiging actief genoeg was om deportatie te vermijden.
Helaas is de kwetsbaarheid van een illegaal verblijf buiten het centrum het beste dat we velen van onze cliëntes kunnen bieden.
Omdat de lat zo hoog lag om de Amerikaanse autoriteiten tevreden te stellen, moesten we ook veel verder gaan dan we als mens zouden willen. We vroegen vrouwen om hun familieleden te bellen om te vragen of iemand hen was komen zoeken. Dat zorgde vaak voor zeer pijnlijke momenten, omdat ze elkaar niet vertelden over hun problemen, aangezien de ander zo al depressief of doodsbang was.
Die harde interviews zouden nog te verantwoorden zijn geweest als ze hen op lange termijn veiligheid en gelijke rechten zouden opleveren. Helaas is de kwetsbaarheid van een illegaal verblijf buiten het centrum het beste dat we velen van onze cliëntes kunnen bieden. Hoewel de verhalen van quasi al mijn cliëntes voldoen aan de definitie van een vluchteling, weten we immers dat statistisch slechts 10%-30% het statuut van vluchteling krijgt.