“‘'Les politiciens mettent un accent sur la classe moyenne, mais on ne le voit pas!'’
Vandaag maken we kennis met de werking van EMAC, de coöperatieve die de creuseurs al 13 jaar bijeenbrengt. De organisatie geeft aan dat de rijkdom van mineralen mede werd ontdekt door een analyse van de stenen, die verzameld werden door de arbeiders van Gécamines. Na analyses bleek dat ze een rijkdom aan koper en kobalt omvatten en werden er technieken ontwikkeld om deze mineralen uit de steen te halen.
Het werkt van de creuseurs werd vanuit de illegaliteit gehaald en kreeg een officieel karakter. De creuseurs van vandaag worden ondermeer tewerk gesteld op de voormalige concessies van Gécamines. Hun situatie wordt met andere woorden politiek getolereerd, maar kent geen juridische omkadering. Omwille van spanningen op het terrein wordt de productie steeds verplaatst en moeten creuseurs voortdurend uitwijken naar nieuwe gebieden. De arbeiders moeten vandaag steeds dieper graven en werken, om hoogwaardige metalen boven te halen (30 – 100 m onder de grond). De tunnels worden met blote hand uitgegraven, er is weinig technische kennis aanwezig en men baseert zich op ervaringsleren (bijv de kobaltbloem geeft aan waar er kobalt te winnen valt, gebieden met uitspoeling van koper leveren een verminderde vegetatie op,…).
De organisatie klaagt over het gegeven dat zij die de zakenkennis in huis hebben (China, India,…), stelen van de artisanale arbeiders. Men betaalt hen te weinig voor de aanvoer van materialen. De arbeiders kennen een onuitgesproken wil om te werken, gaan door water en vuur en werken in mensonwaardige omstandigheden. Wanneer we werkelijk op het terrein van Gécamines komen, zien we kinderen, jonger dan 10 jaar, met zakken sleuren, in het water ploeteren, in radioactieve gebieden met blote handen werken,… Het raakt ons diep in het hart, we worden er stil van. De grootste problemen bestaan uit de oneerlijke prijzen die ze ontvangen voor hun waren, het gebrek aan concessies voor gebieden waar de creuseurs mogen arbeiden en de vele arbeidsongevallen met vaak de dood tot gevolg. Veel creuseurs belanden in het ziekenhuis, verdwijnen naar aanleiding van overstromingen of instortingen en keren nooit meer weer.
De organisatie wil samen met de CSC de situatie van de creuseurs aankaarten op internationaal niveau. Deze arbeidsomstandigheden zijn voor ons onaanvaardbaar! Men moet stoppen met wilde exploitatie van de mijnterreinen en er is dringend nood aan een wetgevend kader, inclusief een prijzenpolitiek. De vakbond is van mening dat men een lange termijnstrategie moet uitwerken. De mijnontginning geraakt ooit aan zijn eindpunt. Ze willen meer aandacht voor de uitbouw van de landbouw en kiezen ervoor om jongeren te motiveren om zich om te scholen naar technische beroepen. Waar kennen we deze discussie van?! We eindigen het debat met de afspraak dat de coöperatieven front moeten vormen met de vakorganisaties en het pleidooi moeten voeren op internationaal vlak. Volgens hen is de CSC de eerste vakbond die toenadering zoekt met betrekking tot de problematiek van de creuseurs. Samen staan we sterk! Alleen worden we in een hoekje geschoven! Vive la CSC! Vive la CSC! Vive la solidarité!