“‘Peru: Loreto eist nationalisatie van olieblok 192’

Een taxichauffeur roept in het voorbijrijden naar de grote groep Kichwa die op straat staat te wachten om de regionale regering binnen te gaan: ‘Luie stinkerds, ga jullie eens douchen, wat komen jullie hier doen?!’

En tegen mij: ‘ze laten niet werken, zijn luiaards en komen onze autoriteiten afpersen’.

Ik vraag hem om meteen halt te houden en mij te laten uitstappen. Dan pas heeft hij door dat ik deel uit maak van die groep en hij roept me na: ‘ja want jullie leven daarvan, jullie van de ngo’s’.

Dit voorval toont perfect de discriminatie en uitsluiting van de inheemse groepen in Peru aan, maar ook: de manier waarop hier naar ngo’s wordt gekeken, of naar de mogelijke inmenging van buitenlanders. Neokolonisatie. Eigen belangen. Milieu-activisten en indianenliefhebbers. De buitenlanders hebben het goed, zijn uit op onze natuurlijke rijkdommen en denken nog steeds dat ze ons kunnen vertellen hoe we het moeten doen.

Het toont hoe je als migrant altijd een buitenstaander blijft.

Het maakt me moe. Het toont hoe je als migrant altijd een buitenstaander blijft. Ik herinner me van mijn werk in de vluchtelingensector de moed en het doorzettingsvermogen van vele nieuwkomers. Toch proberen om ergens in een vreemd land een nieuw leven op te bouwen. En voor mij is het een zelfgekozen lot. Niet ineens een noodzaak.

Maar daarom niet minder evident. Die ogen, die vooroordelen, een stereotype worden. De sterke dekolonisatiedrang aanhoren. De historische schuld die wordt aangerekend.

Dit alles en daarbovenop vele andere teleurstellingen vellen me: een zware bronchitis kluistert me aan het bed.

Consultatieproces met de Kichwa van de Tijgerrivier.

© Sarah Kerremans

Rond het olieblok 192 is intussen veel gebeurd. In volle consultatie met de Kichwa van de Tijgerrivier kondigt Perupetro eerst aan dat de economische voorwaarden versoepeld zijn in het biedproces omdat geen bedrijf echt geinteresseerd lijkt. Dat valt niet in goede aarde bij de regionale president, Fernando Melendez, wiens inkomsten voor de regio direct afhangen van de opbrengsten van olieblok 192. Enkele dagen later kondigt Perupetro aan dat, ondanks de soepelere voorwaarden, geen enkel bedrijf zich heeft aangemeld en dat het biedproces officieel onsuccesvol wordt stopgezet.

Perupetro kondigt meteen een plan B aan: directe onderhandeling met een enkele bieder. Terwijl niemand het zegt, weet iedereen wat dit betekent: directe toekenning aan Pluspetrol, het bedrijf dat niet wil opkuisen en geen enkele milieuboete wil betalen. Ook de inheemse bevolking wordt met de vinger gewezen voor het mislukken van het biedproces: de inheemse groepen van de Pastaza en Corrientes rivier, die over hetzelfde olieblok worden geconsulteerd, zetten het consultatieproces al eerder stop, omdat niet werd ingegaan op hun eerste eis; een schadevergoedingsfonds van 1000 miljoen dollar voor de afgelopen vijfenveertig jaar aan rechtenschendigen.

Na de aankondiging van Perupetro moeten de Kichwa van de Tijgerrivier noodgedwongen dezelfde beslissing nemen; ze lassen een pauze in het consultatieproces in tot meer duidelijheid bestaat over de maatregelen die ter discussie staan en hoe die hun belangen en rechten zullen aantasten. Ze laten wel de vijf bereikte akkoorden ondertekenen en eisen dat die worden nageleefd.

Vijf akkoorden worden ondertekend.

© Sarah Kerremans

Tegelijkertijd nemen de Kichwa standpunt in over de toekenning van het olieblok: Pluspetrol is uitgesloten, Petroperu dan maar, nationalisatie van onze olie, zodat meer inkomsten direct naar de regio kunnen gaan, ondanks de lage olieprijs.

Hun standpunt wordt meteen bijgetreden door de regionale president, lokale overheden, regionale groeperingen, lokale ambtenaren en meer en meer door nationale experts. De regionale economie staat op het spel. Maar ook; er opent zich volgens sommigen een historische mogelijkheid om het staatsbedrijf Petroperu te versterken..

In de straten van Loreto klinkt de roep om nationalistatie intussen steeds luider. Twee massabetogingen werden er al gehouden en een regionale stakingsactie werd aangekondigd. De minister van Energie en Mijnbouw staat niet afkerig tegenover het idee. President Humala heeft zich tot nog toe alleen nog maar indirect negatief uitgesproken.

Het zijn spannende dagen voor Loreto en de inheemse bevolking, wiens belangrijkste leiders deze dagen opnieuw naar Lima afreizen om de gesprekken met de staat verder te zetten. Dit in tijden van grote onzekerheid.