“‘Mexicaanse groenten en ‘Building Integrated Agriculture’ in de Bronx’
De Bronx, het is een naam die tot de verbeelding spreekt. De wijk is veel veiliger en netter dan vroeger, er komen zelfs toeristen naar de Bronx Zoo. Maar wij gaan tuintjes kijken en bezoeken een huisvestingsproject met eetbaar groen.
Tuingeluk
Karen Washington neemt ons op sleeptouw van de ene volkstuin naar de andere. De namen alleen al: Garden of Happiness, Hands & Hearts, Garden of Youth,… In haar job als fysiotherapeut houdt Karen ouderen zo lang mogelijk op de been. Ze weet als geen ander dat beweging en gezonde voeding daarvoor van belang zijn. Dat vertaalt zich in een sterk vrijwilligersengagement in community work, als voorzitster van de New York City Community Garden Coalition.
‘Deze buurt heeft het laagste inkomen van heel de VS, dus is zelf groenten kweken een goede manier om aan gezonde voeding te komen. Vroeger waren de tuiniers vooral zwarte Amerikanen, tegenwoordig zijn het Hispanics, die hier de groenten uit hun thuisland kweken voor eigen gebruik of om op de boerenmarkt te verkopen,’ vertelt Karen. Maar het sociale aspect is ook van belang, als de mensen niet mogen barbecueën of geen beschutte plek hebben om te zitten, dan blijven ze weg. ‘Bette Midler heeft dat mogen ervaren. Toen Giuliani eind jaren 90 de tuintjes wou ontruimen, gingen we in verzet. Wij hebben ons verenigd in ‘La Familia Verde’, om samen sterk te staan. Bette kwam ook in actie, ze startte het New York Restoration Project dat meer dan 100 tuintjes kocht om ze te beschermen tegen projectontwikkelaars. Maar hun regelement was te streng, de mensen bleven weg. Toen ze zagen hoe we hier werken, hebben ze hun aanpak aangepast.’ Of Bette Midler hier soms langs komt? ‘Oh my God, no. Maar ze weet wel van ons bestaan af’.
Wie komt hier oogsten?
Verderop in de Bronx bezoeken we Via Verde, een nieuw woonblok van 171 appartementen met zonnepanelen en energie-efficiënte verwarming, ventilatie en verlichting. Maar we zijn hier voor het groendak en de moestuinbakken, beiden bedoeld voor ‘rainwater harvesting’. Hoe meer water op daken vastgehouden wordt hoe beter, want New York heeft geen gescheiden riolering voor hemel- en afvalwater. Bij harde regen overstromen de spaarbekkens en stroomt vervuild water de rivieren in, met veel pollutie tot gevolg, en de federale overheid verbiedt dat. Een andere doelstelling is het welzijn van de bewoners, groen in de stad is goed voor het gemoed en als het eetbaar is kan je meteen aan gezondheidsopvoeding doen.
Het design en de uitvoering is prachtig: fruitbomen en groentebedden in verhoogde bakken. Maar als we nader toekijken zien we rottende appels en tomaten, prachtige basilicum in zaad, snijbiet klaar voor de kookpot. Hier zou ik wel een paar dagen willen oogsten en verwerken! Bij navraag is de uitleg dat het project nog pril is, het gebouw is pas in juli ingehuldigd en de tuiniersgroep is nog niet erg actief. Ik kan niet nalaten te denken aan de mensen die we daarnet zagen, ze zouden dit niet laten gebeuren! Tussen hun leefwereld en deze plek gaapt een enorme kloof. Het is hier dan wel een sociaal huisvestingsproject, maar wie hier wil wonen moet toch een flink inkomen hebben, dus allicht een veeleisende job en is er dan nog tijd of zin om in de daktuin te werken? ‘Building Integrated Agriculture’ heet dit, ik wil er graag in geloven maar dan is er nog flink wat sociaal constructiewerk nodig. Ondank deze kanttekening is het een prima idee om mee te nemen naar België, waar we een mini-bevolkingsexplosie verwachten en sociale woningbouw een hot item is, zeker in deze periode van gemeenteraadsverkiezingen. Als er bijgebouwd of gerenoveerd wordt, mogen er dan groentjes op die daken en in die plantsoenen, heren en dames politici?