“‘Veroorzaakte Michael Flynn uitstel van operatie tegen IS in het voordeel van Turkije?’

Trump wil daarbij samenwerken met de gewapende vleugel (YPG) van de Koerdisch georiënteerde Democratische Eenheidspartij (PYD) in Syrië. Erdogan heeft daar grote bezwaren tegen. Een sterkere aanwezigheid in Syrië van YPG/PYD zal gezien de banden daarvan met de PKK volgens hem tot een veiligheidsrisico voor Turkije leiden. Daarom stelde hij zich voor de taak om Trump ervan te overtuigen niet met YPG/PYD samen te werken. In plaats daarvan stelt hij zich voor dat de Amerikanen IS samen met de Turkse strijdkrachten en het Vrije Syrische Leger uit Raqqa verdrijven.

Het ziet er niet naar uit dat de ontmoeting met Trump voor Erdogan tot het gewenste resultaat heeft geleid. Verklaringen door de VS en Turkije bevestigen dat in ieder geval zeker niet. Trump lijkt vast te houden aan het advies van het Pentagon, dat in een samenwerking met YPG/PYD de grootste kans op snel succes tegen IS herkent.

Een samenwerking met de Turkse strijdkrachten, die zich door de zuiveringen na de mislukte staatsgreep van vorig jaar in een crisis bevinden, is voor het Pentagon geen alternatief. Ook niet in combinatie met het uit een bont samenraapsel van jihadisten bestaande Vrije Syrische Leger.

Susan Rice

In feite ging Trump al voordat hij president werd uit van samenwerking met YPG/PYD in Syrië. Daarom zag de veiligheidsadviseur onder Barack Obama, Susan Rice, geen bezwaar om Trump te informeren over de plannen van het Pentagon aangaande Raqqa.

Het uitstel van de operatie tegen IS in Raqqa betekende dat de bevolking van Raqqa langer onder de barbarij van IS moet zwoegen.

Kort na het recente bezoek van Erdogan aan Washington onthulde de Amerikaanse website McClatchy echter dat Rice tien dagen voor de inhuldiging van Trump werd benaderd door Michael Flynn, die op dat moment als buitenlandadviseur tot het transition team van de president elect behoorde. Flynn drong er bij Rice op aan de operatie tegen IS in Raqqa uit te stellen.

In de kennelijke veronderstelling dat Flynn uit naam van Trump sprak gaf Rice hier gevolg aan. Met niet geringe implicaties. Het uitstel van de operatie tegen IS in Raqqa betekende dat de bevolking van Raqqa langer onder de barbarij van IS moet zwoegen. Bovendien had een operatie tegen IS in een eerder stadium het veiligheidsrisico voor de westerse wereld beperkt. De tegen een samenwerking tussen de VS en YPG/PYD gekante Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP) van Erdogan was wel gebaat bij de manoeuvre van Flynn.

Alptekin

Dat Flynn zijn nek uitstak voor Erdogan is opmerkelijk, want een half jaar was hij nog een uitgesproken tegenstander van diens regime. Flynn was toen zelfs vol lof over de militairen die een mislukte poging ondernamen om Erdogan af te zetten. Erdogan onderhield volgens Flynn te nauwe betrekkingen met Obama en moest daarom tot vertrek worden gedwongen.

Flynn accepteerde een opdracht tot het opzetten van een lobby tegen Gülen in de VS.

Een merkwaardige redenering, want de relatie tussen Erdogan en Obama was op dat moment zonder meer slecht. Het ging zelfs zo ver dat aan de AKP verbonden kranten verbanden legden tussen Obama en imam Fethullah Gülen, die direct na de couppoging door Erdogan tot hoofdverdachte werd bestempeld.

Flynn accepteerde kort daarop een opdracht tot het opzetten van een lobby tegen Gülen in de VS. De opdrachtgever was de in Nederland gevestigde onderneming Inovo b.v. van de Turkse Nederlander Ekim Alptekin, die als voorzitter van de Turks/Amerikaanse handelsorganisatie TAIK nauwe banden onderhoudt met de AKP.

In september jl. sprak Flynn tijdens een door Alptekin georganiseerde ontmoeting met twee AKP-ministers, waarbij zou zijn overwogen hoe de uitlevering van Gülen kon worden bewerkstelligd. Volgens voormalig CIA-directeur James Woolsey, die eveneens bij het gesprek aanwezig was, werd daarbij ook de optie van ontvoering besproken.

Agent van buitenlandse regering

Nadat Trump drie maanden later tot president was geïnaugureerd benoemde hij Flynn tot veiligheidsadviseur. Erg lang bekleedde hij die positie niet, want minder dan een maand later bleek dat Flynn tegen vicepresident Pence had gelogen over zijn contacten met de Russische ambassadeur in de VS, als gevolg waarvan hij moest opstappen.

Aldus ontstonden de omstandigheden waarin Flynn zich in maart jl. bij het Amerikaanse ministerie van Justitie registreerde als agent van een buitenlandse regering. Daarbij gaf hij toe activiteiten te hebben ondernomen die ‘geïnterpreteerd konden worden als in het voordeel van de Turkse regering.’ Bovendien verklaarde hij daartoe $530.000 te hebben ontvangen van Ekim Alptekins onderneming Inovo.

Alptekin ontkende dat dit bedrag afkomstig was van de Turkse regering. Later zei hij tegen twee journalisten van NRC Handelsblad dat hij Flynn op eigen initiatief opdracht gaf tot de lobby tegen Gülen in de VS. Het meeste geld voor Flynn had hij naar eigen zeggen geleend van zijn vrouw, een uit Azerbeidzjan afkomstig fotomodel. Een rammelend verhaal, want als Flynn in opdracht van een privé-persoon handelde had hij zich niet als agent van een buitenlandse regering hoeven te registreren bij het ministerie van Justitie.

Volgens Alptekin had Flynn zich echter onder druk geregistreerd. Hij verweet Flynn dan ook niets. Alptekin ontkende tegenover NRC Handelsblad verder in iets illegaals betrokken te zijn geweest met Flynn. Door zich pas later te registreren als agent van een buitenlandse regering schond Flynn echter wel degelijk de Amerikaanse wet. Aanvankelijk werd aangenomen dat hij daar niet voor zou worden vervolgd, maar de kans daarop lijkt groter te worden naarmate de problemen zich opstapelen voor Trump; problemen waar Flynn centraal in staat.

Turks president Erdogan en Amerikaans president Trump in het Witte Huis op 16 mei 2017

The White House​

De woordvoerder van het Witte Huis, Sean Spicer, ontkende dat Trump wist van de opdracht die Flynn van Alptekin had ontvangen om in de VS een lobby tegen Gülen te beginnen. Flynns advocaat verklaarde echter dat hij Trumps transition team vroeg of zijn cliënt zich diende te registeren bij het ministerie van Justitie. Later verklaarde het Witte Huis dat dit als een privékwestie werd beschouwd waar het transition team niets mee te maken had.

Comey

Er liep al een FBI-onderzoek naar Flynn toen Trump hem tot veiligheidsadviseur benoemde. Trump wist dat en verzocht FBI-directeur James Comey zelfs om een einde aan dat onderzoek te maken. Dat bleek althans uit een veelbesproken verklaring van Comey nadat hij door Trump was ontslagen.

Er liep al een FBI-onderzoek naar Flynn toen Trump hem veiligheidsadviseur benoemde.

Met de recente onthullingen over Flynns onderneming om Rice tot uitstel van de operatie tegen IS in Raqqa te bewegen is echter een nieuwe situatie ontstaan. Flynn gaf richting aan het Amerikaanse beleid ten aanzien van Syrië op een manier die strijdig was met Trumps inzichten. Het is uiteraard de vraag hoe Trump daarop zal reageren.

Hoe dan ook, nu we weten dat Flynn niet alleen bereid was de Turkse regering te dienen ten aanzien van Gülen, maar zich ook in het belang van Ankara inspande om de operatie tegen IS in Raqqa uit te stellen, is weer een stukje in deze grote puzzel geleverd. Er blijven echter nog talloze punten te verbinden. Zo moet er nog een antwoord komen op de vraag of Flynn ook werd betaald om Rice onder druk te zetten. En in dat geval, door wie?