“‘Mijn vader, mijn vriend, mijn grote voorbeeld’

copyright Nesrine Al Ghazi

Ik groeide op in België op een kleine boerderij in Lennik. Toen ik elf was, besloot mijn familie om naar Marokko te verhuizen. Mijn ouders wilden een rustiger leven. Ze wilden niet leven om te werken, maar werken om te leven. Ook religie speelde een rol. Hun geloof wilden ze vrij kunnen beleven. Ze wilden op hun gemak en volgens de gebruiken het Offerfeest kunnen beleven. Ze wilden me laten opgroeien in een land waar ik wel de keuze had om mijn hoofddoek te dragen op school. Ook daar woonden we op het platteland in een boerderij, die mijn vader steevast “Rihab’s boerderij” noemde.

Enkele jaren later werd mijn vader ernstig ziek. Hij moest terugkeren om zich te laten verzorgen in België. In België zou hij goede zorgen krijgen. Daar waren de medicijnen die hij nodig had. Hij wou ons niet verlaten omdat het Offerfeest eraan kwam maar gelukkig drong mijn moeder aan.

De eerste maand lag mijn vader helemaal alleen in het ziekenhuis van België. De tweede maand kwam mijn moeder uit Marokko om hem emotionele steun te bieden. Ik bleef ondertussen in Marokko met mijn broers. Ik verbleef in het internaat van mijn school, thuis of bij een vriend van mijn vader in de stad.

Ik hielp mijn papa altijd met werkjes op het land. We voetbalden veel. Onze band was zo sterk.

Ik had een hele speciale band met mijn vader. Ik was de oudste, het enige meisje, maar ik was een beetje zoals mijn broers, ik werd jongensachtig opgevoed. Ik hielp mijn papa altijd met werkjes op het land. We voetbalden veel. Onze band was zo sterk. Toen hij ziek was, belde hij mij elke week meerdere keren op om te vragen hoe het met me ging. Ik keek altijd uit naar de telefoontjes met mijn vader. Het deed zo’n deugd om met hem te praten.

Op een dag belde een vriend van mijn vader ons op om te zeggen dat we naar oma moesten gaan in Salé, een stad in Marokko. Salé lag ver van waar wij woonden, op ongeveer drie uur rijden. Niemand zei waarom, iedereen wist waarom…

Aangekomen bij oma thuis had ik een raar gevoel. Ik liep de trap op en ging langzaam naar boven, ik stelde geen vragen, hield me stil en ging terug naar beneden. Oma was aan het huilen. Ze had haar tranen weggeveegd. Ik wist het direct, maar zei niets. Oma zweeg. Ik gaf haar veel warme knuffels. Niemand zei iets. Na het eten zei de vriend van mijn vader dat mijn vader naar de hemel is gegaan. Het was stil, iedereen zweeg, de hele dag lang.

Oma was aan het huilen. Ze had haar tranen weggeveegd. Ik wist het direct, maar zei niets. Oma zweeg.

Ik had zelfs mijn moeder nog niet gehoord. Zij kon het niet vertellen. Ze wist niet hoe ze dit moest zeggen aan ons. Ze wist niet wat de juiste woorden hiervoor waren.

Op 10 januari is mijn vader gestorven. Twee dagen later reisde mijn moeder van België naar Casablanca, samen met mijn vader. Mijn tranen kwamen niet meteen. Ik kon enkel huilen wanneer ik alleen was. Mijn moeder was helemaal in het wit gekleed, dat is traditie in onze cultuur. Wanneer haar man overleden is, draagt de vrouw gedurende de hele rouwperiode enkel witte kledij. Ik zag mijn mama in het wit en ben haar beginnen knuffelen.

De dag erna kwam de auto met de kist van mijn vader aan in Salé. Op dat moment verbleven we bij onze familie in Salé, zodat we allemaal samen waren. Mijn vader zou ook begraven worden in Salé, omdat het grootste deel van mijn familie daar woont en de begraafplaats heel dichtbij was.

Iedereen riep dat ik moest komen maar ik zag alleen de kist. Ik kon me moeilijk inbeelden dat mijn vader daarin lag. Ik zag geen gezicht, geen lichaam… Niets. Ik was blij dat mama foto’s had genomen van mijn papa. Hij lachte, hij zag er stralend uit. Het was heel mooi om te zien maar ook bizar, ik zou hem nooit meer terugzien.

Voor we terug naar onze woonplaats gingen, zijn we samen naar de begraafplaats gegaan, mijn mama, broers en ik. We lazen soera’s uit de Koran. Het graf bestond enkel uit aarde en cement, samen met mijn broers hebben we het graf beschilderd.

Pas wanneer iedereen weg was, besef je hoe leeg het huis is.

De dagen nadat mijn vader begraven was bleven we met zijn allen thuis in Ben Guerir, samen met vrienden en familie. Pas wanneer iedereen weg was, besef je hoe leeg het huis is. De persoon die zorgt voor de dieren en de tuin is er niet meer. Er is een leegte die nooit meer opgevuld kan worden. Voor mij voelde het nog steeds alsof mijn vader zijn valies had genomen en op reis was.

Ik was jaloers op mijn moeder die ’s nachts met mijn vader kon communiceren. Ze praatten met elkaar, ze zag hem iedere nacht in een droom. Hij maakte zich zorgen over ons. Ik vond het heel mooi dat mijn moeder dat kon, ik wou dat ik dit ook kon. Ik wou ook met hem praten, hem zien, iets zeggen…

Tot op een dag. Mijn vader was iemand die altijd heel vroeg wakker was. Hij vond het ook belangrijk dat wij vroeg opstonden. Ik was die dag laat gaan slapen en ik was pas wakker om 9u30. Net voor ik wakker werd, hoorde ik een stem heel luid schreeuwen ‘Sta op’. Het was de stem van mijn vader. Hij was er nog.

***

Het is vreemd hoe snel de tijd gaat, maar toch zwaar sleurt aan me.

Ik weet heel goed dat je weg bent

Weg, heel ver van me, voor eens en altijd

Je bent weg en je komt niet meer terug.

Ik weet dat we doden niet kunnen opwekken.

Maar het verlies voelt erg slecht

Jou niet meer zien doet pijn.

Het heeft mijn leven compleet veranderd.

Jij bent de man die ik bewonder, die mij dierbaar is en die mijn hart bemint.

Je leeft nog steeds in onze gedachten en het zal altijd zo zijn.

Ik hou van je en mis je, meer kan ik niet zeggen!

***

Rihab Bouzid is een studente sociaal werk. Ze is 24 jaar oud en woont momenteel in Brussel. Ze is een interculturele gids bij FMDO en doet er tevens haar stage. Haar vader was haar beste vriend dus op vaderdag wil ze graag haar verhaal delen.

Met de hulp van Lynn-Marie Lambrecht en Johanna Biesmans opgetekend.