De wereld op een lijn krijgen, is geen makkelijke klus
“‘Onderhandelingen over “baanbrekende” eeuwfeestverklaring IAO verlopen stroef’
Binnen de conferentie van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) verlopen de onderhandelingen over wat een baanbrekende eeuwfeestverklaring zou moeten worden stroef. Na 8 dagen onderhandelenvonden regeringen, vakbonden en werkgeversorganisaties nog geen consensus. De wereld op een lijn krijgen is geen makkelijke klus.
Crozet / Pouteau (CC BY-NC-ND 2.0)
Binnen de conferentie van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) verlopen de onderhandelingen over wat een baanbrekende eeuwfeestverklaring zou moeten worden stroef. Na 8 dagen onderhandelen van ’s morgens tot ’s avonds laat en de bespreking van enkele honderden amendementen vonden regeringen, vakbonden en werkgeversorganisaties nog geen consensus. De wereld op een lijn krijgen is geen makkelijke klus.
Het is de bedoeling om de basisprincipes van de IAO opnieuw in de verf te zetten. En om er voor te zorgen dat ze ook effectief worden toegepast in de grondig veranderende wereld. Na 100 jaar blijft het uitgangspunt “Geen vrede zonder sociale rechtvaardigheid”. Of anders gesteld: als niet iedereen zijn of haar eerlijk deel van de wereldwijde welvaart krijgt, komen er problemen van.
Meer of minder regulering?
Klimaatverandering, demografische verschuivingen, uitdijende globalisering, toenemende ongelijkheid en een digitale revolutie zetten de wereld danig op zijn kop. Nieuwe business modellen zoals digitale platformen maken het makkelijker om de verantwoordelijkheid als werkgever te ontlopen. Om te doen alsof niet zij, maar de mensen die voor het platform werken zelf de ondernemers zijn. Ze bieden vooral jobs die minder zekerheid en bescherming garanderen.
Er zijn grondige meningsverschillen over wat er moet gebeuren om (opnieuw) stappen vooruit te kunnen zetten naar meer sociale rechtvaardigheid.
Hoe kunnen we er dan voor zorgen dat de IAO afspraken en normen effectief worden toegepast? Van het verbod op kinder- en dwangarbeid, over het recht om zich te organiseren en collectief te onderhandelen over arbeidsvoorwaarden tot veiligheid en gezondheid op het werk en sociale bescherming voor iedereen. Normen en rechten die er gekomen zijn om een einde te maken aan onrechtvaardige, ongezonde of onveilige situaties op het werk.
Ondanks vooruitgang op tal van gebieden in heel wat landen is het duidelijk dat we daar nog lang niet aan toe zijn. En recente evoluties maken vooruitgang weer moeilijker. Althans dat is de analyse in het rapport van de Global Commission on the Future of Work, waarin vertegenwoordigers van werkgevers, werknemers en de landen waren verenigd. Alleen worden de conclusies van het rapport niet aanvaard door de werkgeversgroep. Zij willen dus niet dat het rapport als uitgangspunt wordt gebruikt voor de eeuwfeestverklaring. Er zijn grondige meningsverschillen over wat er moet gebeuren om (opnieuw) stappen vooruit te kunnen zetten naar meer sociale rechtvaardigheid.
Voor de werkgevers moeten nieuwe werkvormen en creatieve businessmodellen vooral gepromoot worden. Voor de werknemers, die de toenemende kwetsbaarheid en de vervaging van de grens tussen formeel en informeel werk helemaal niet wenselijk vinden , is er vooral nood aan regulering. Zodat, als er jobs bijkomen, die ook de nodige zekerheid, bescherming en voldoende inkomen garanderen.
De groep van werknemers wil ook dat er voor elke vorm van werk, ongeacht de contractuele relatie een minimum bescherming komt. Daarom pleiten ze ervoor om van veiligheid en gezondheid op het werk, normen rond arbeidstijden en een leefbaar loon fundamentele principes en rechten te maken. Dat zou baanbrekend zijn.
Onzekere afloop
De meeste regeringen zitten in mindere of meerdere mate ergens op die lijn, maar zonder consensus komt er geen verklaring. En dus gaan ze nu eens mee met de ene, dan weer met de andere partij. Of zoeken ze zelf naar andere formuleringen om de brug te slaan. Soms hebben ze een eigen agenda die ze er door willen krijgen.
Het leidt tot urenlange discussies over elke paragraaf, waarbij de meerderheid in de zaal nu eens naar de ene, dan weer naar de andere kant helt. En als men niet tot een consensus komt wordt het thema verwezen naar het ‘drafting committee’. Een kleinere groep die de knopen dan maar zal moeten doorhakken. Hopelijk geraakt men rond voor het einde van de conferentie. Wat er dus precies in deze verklaring zal staan en of ze baanbrekend zal zijn, blijft dus erg onzeker.
Koen Detavernier is politiek medewerker bij Wereldsolidariteit