Onduidelijkheid creëert toxische achterdocht
“‘Bolivia brandt, Morales roept noodtoestand uit’
Evo Morales stelt dat er een staatsgreep aan de gang is, georganiseerd door rechtse aanhangers en internationaal gesteund. Hij heeft daarom de noodtoestand uitgeroepen. Hij roept ook zijn achterban op om zich ‘te organiseren’ en ‘de democratie te verdedigen’. Een ooggetuigenverslag van wereldblogster Eva Geerts.
Een medestander van Carlos Mesa demonstreert voor de kiescommissie in La Paz, Bolivia
JORGE BERNAL / AFP
Drie dagen na de verkiezingen in Bolivia zijn de straten in mijn wijk weer leeg. Net zoals tijdens de verkiezingsdag is er geen auto of motor te bespeuren. Ook het openbaar vervoer rijdt vandaag niet. Maar van de gemoedelijke sfeer is niets overgebleven. Vandaag is zelfs het buurtwinkeltje van Don Alcidez aan de overkant van mijn straat gesloten – wat hoogst uitzonderlijk is. Het geluid van ambulances en explosieven overstemt het gezang van de vogeltjes.
Sinds middernacht is er een algemene staking voor onbepaalde duur bezig in Santa Cruz de la Sierra. De burgers eisen dat er een tweede stemronde georganiseerd wordt tussen Evo Morales en Carlos Mesa óf dat de verkiezingsresultaten van afgelopen zondag ongeldig verklaard worden. Het vermoeden van fraude is te groot bij de bevolking en de onafhankelijke opzichters.
Het vermoeden van fraude bij de bevolking en de onafhankelijke opzichters is te groot.
Tot op heden is de officiële uitslag nog niet bekend.
Zondagavond werd een eerste voorlopig resultaat gemeld na de voorlopige telling van 83 procent van de stemmen. Op dat moment behaalde Evo Morales 45 procent van de stemmen en Carlos Mesa 38 procent. Op basis van deze uitslag is een tweede stemronde vereist. Slechts wanneer de kandidaat met de meeste stemmen meer dan 50 procent haalt of 10 procentpunten meer haalt dan de tweede kandidaat wordt deze rechtstreeks verkozen.
Carlos Mesa reageerde snel. Er zal een tweede stemronde komen, zegt hij. Zijn partij vierde de overwinning. Ze zijn ervan overtuigd dat ze Evo Morales kunnen verslaan in de tweede ronde, omdat ze dan kunnen rekenen op de stemmen van andere oppositiepartijen.
Ook Evo Morales gaf een speech. En ook hij claimde de overwinning. Want Evo is ervan overtuigd dat hij nog zal uitlopen op Carlos Mesa dankzij de overige 17 procent van de stemmen die nog niet geteld zijn. Deze stemmen komen namelijk uit de rurale streken waar Morales traditioneel tweederde van de stemmen haalt.
Daarna horen we een lange tijd niks: de kiescommisie heeft besloten om de voorlopige telling stop te zetten en te wachten op officiële resultaten uit vrees voor verwarring bij de bevolking. Toch besluiten ze op maandagavond een tweede resultaat te publiceren na het provisoir tellen van 95 procent van de stemmen. Morales behaalt 46,41 procent van de stemmen en Mesa behaalt 37,01 procent van de stemmen. Met 9,4 procent verschil wordt het waarschijnlijker dat Evo Morales rechtstreeks het presidentschap zal kunnen opeisen.
De bevolking wordt woedend. Op Facebook en via WhatsApp worden berichten over fraude gedeeld. Militanten trekken in de verschillende grote steden van Bolivia richting de gebouwen van de kiescommisie om te gaan protesteren. In Sucre en Cobija worden de gebouwen zelfs vernield en in brand gestoken.
Tegelijkertijd lopen de officiële resultaten uit de verschillende departementen gestaag binnen, maar het hek is al van de dam. Dinsdagochtend komt het burgercommité in Santa Cruz bijeen waarop beslist wordt om vanaf woensdag middernacht een algemene staking te organiseren. Dit betekent dat snelwegen afgesloten zullen worden, het (publiek) transport stil zal liggen en winkels dichtgaan.
Velen beslissen om nog naar de (super)markt te gaan om voedsel in te slaan uit schrik dat de bevoorrading de komende dagen uit zal blijven. Ook de rijen aan de benzinepompen zijn zeer lang. Vanaf 18u worden centrale punten in Santa Cruz al afgesloten door demonstranten en vanaf middernacht gaan ook de snelwegen dicht door blokkades die opgericht worden.
Evo Morales sluit zijn betoog af door te stellen dat het negeren van de inheemse stem de terugkeer naar het racisme is
Ondertussen vraagt de huidige regering (onder leiding van Evo Morales) aan de onafhankelijke opzichters om een officiële audit van de stemmentelling te houden. Maar dit is niet genoeg om de gemoederen te sussen. Het ziet ernaar uit dat de bevolking geen genoegen zal nemen met de officiële cijfers of een officiële audit. De mensen in Santa Cruz zullen niet rusten alvorens een tweede stemronde georganiseerd zal worden.
De aanhangers van Carlos Mesa beslissen om hun onvrede te laten horen op straat of kiezen ervoor om veilig thuis te blijven. Ook de aanhangers van Evo Morales komen op straat om te laten weten dat ze enkel transparantie, rust en vrede wensen. De angst voor confrontaties tussen beide partijen is reëel. Op sommige plekken beslist de politie traangas in te zetten om betogers uit elkaar te halen.
Om 7u deze ochtend heeft Evo Morales een persconferentie gegeven. Hij stelt dat er een staatsgreep aan de gang is, georganiseerd door rechtse aanhangers en internationaal gesteund. Hij heeft daarom de nationale noodtoestand uitgeroepen. Daarnaast roept hij zijn achterban op om zich te organiseren en de democratie te verdedigen. Hij sluit zijn betoog af door te stellen dat het negeren van de inheemse stem de terugkeer naar het racisme is.
Voorlopig ligt de officiële stemmentelling stil en heerst de vrees dat dit dispuut in de straten zal uitgevochten worden.