“‘Peru op enkele dagen van democratische zelfmoord’
Stond het niet in de sterren geschreven of toch in een groots literair werk beschreven.. dat je democratisch de democratie kan wegstemmen? Peru, een uitzonderlijk land, rijk aan biodiversiteit, aan culturele verscheidenheid, aan geschiedenis, staat op de drempel van een triest, historisch moment: het vergeten en/ of vergeven van zij die met dictatoriale macht het land naar de rand van de afgrond brachten.
De laatste pakweg vijftien jaren heeft Peru naar een nieuw evenwicht gezocht, een nieuwe weg, een nieuwe identiteit misschien, een nieuwe stem. Was het allemaal tevergeefs? Is het land te groot, te ontoegankelijk, te gekwetst? President Ollanta Humala is bezig aan zijn laatste twee maanden.
‘Ollanta Humala heeft ons goed verraden, het is zijn schuld… ’, hoor ik bij de inheemse studenten hier in Iquitos. Ze zijn niet alleen: vele Peruaanse basisbewegingen hadden gehoopt dat President Ollanta Humala, een ex militair die zich in zijn campagnes profileerde als een (centrum) linkse kandidaat naar het model van Da Silva in Brazilie, zou opkomen voor het volk, en zich niet zou laten leiden door de gevestigde, nietsontziende neoliberale elites in het land. Het liep anders: zes maanden na zijn aantreden verving Ollanta alle progressieve krachten binnen zijn regering; anderen hielden de eer aan zichzelf en verlieten de rangen van Ollanta’s partij.
Dissidente linkse krachten van allerlei pluimage verengiden zich in het Frente Amplio of breed platform. Zo ook congreslid Veronika Mendoza, die haar coherentie en overtuigingen behield en via interne verkiezingen overal in het land als presidentskandidate voor het Frente Amplio werd voorgedragen. In de eerste ronde in april haalde Veronika het net niet.
Nu zondag 5 juni gaat de tweede ronde door. Naar alle waarschijnlijkheid wint Keiko Fujimori, de dochter van Alberto Fujimori, een ex-president die van 1990 tot 2000 aan de macht was en die nu op zijn oude dag in de cel zit voor corruptie en zware misdaden tegen de mensenrechten. Fujimori , Japans van geboorte, slaagde er in 1992 in, om met de hulp van het leger , de democratie aan banden te leggen.
Wanneer in 2000 onomstotelijke bewijzen boven komen van zijn banden met de drugs- en illegale wapenhandel en van corrupte praktijken zonder voorgaande, ontvlucht Fujimori het land en laat vanuit zijn andere vaderland Japan via fax weten dat hij afziet van het presidentschap. Hij laat op dat moment niet alleen een tot in zijn kleinste vezel gekwetste burgermaatschappij na, met ondermeer vermiste studenten, vermoorde opposanten, onder dwang gesteriliseerde vrouwen, en een diep onderling wantrouwen, hij laat ook een volledig ontmanteld staatsbestel en een ontwrichte nationale economie na.
Keiko siert het straatbeeld in Iquitos
@Sarah
Toch lijkt een grote groep Peruanen, meer dan vijftien jaar later, zich vooral te herinneren dat Fujimori komaf maakte met het terrorisme van het Lichtend Pad. Dat hij daarvoor moest doen wat hij moest doen, is maar te begrijpen, klinkt het dan. In de inheemse gemeenschappen denken ze ook graag terug aan Alberto Fujimori, want die schonk boten, legde voetpaden aan. Er staan ook heel wat witte Fujimori olifanten in de Amazone, maar dat deert niet: het geeft de idee dat iets werd gedaan.
Keiko profileert zich als vriendin van de inheemse volkeren
@Sarah
Mijn goede vriend en erkend antropoloog Alberto Chirif, stelt dat niet alleen Ollanta Humala schuld treft: ‘Geen enkele regering na Fujimori, niet die van Toledo, niet die van Garcia, is er in geslaagd om ons vertrouwen in de democartie te herstellen. In Peru regeert een elite, die niet geinteresseerd is in het uitbouwen van een waardige rechtsstaat, maar die enkel gericht is op het eigen land leeg halen en eigen zakken vullen. Dat ze daarvoor grote groepen van de bevolking ongeschoold en arm moeten houden, is logisch’.
De grote massa lijkt te denken: liever een dictator die me iets geeft, dan een democraat die me niets geeft. Keiko ligt in de peilingen ver voor op haar tegenkandidaat Pedro Pablo Kuczynsky, hier kortweg PPK, een Peruaan van 76, met Poolse en Amerikaanse wortels, eveneens uit het ultrarechtse kamp. De situatie is kritiek: Keiko en haar partij Fuerza Popular behaalden een absolute meerderheid in het Peruaanse Parlement. Zelfs indien PPK de verkiezingen zou winnen, wordt het moeilijk regeren.
PPK is Keiko’s tegenkandidaat
@Sarah
Ex presidentskandidate Veronika Mendoza is verontrust en toont nu openlijk haar steun aan PPK: ‘Ik wil niet dat mijn kinderen opgroeien in een land waar corruptie, drugshandel en moord, tot het dagdagelijkse behoren. We moeten blijven opteren voor democratie’. In Lima en op andere plaatsen uiten mensen hun afschuw, en protesteren sociale bewegingen, maar het blijft schijnbaar een minderheid. Intussen controleren de media goed het schijndebat.
Op 5 juni 2009 lieten in Bagua , in de provincie Amazonas, 35 Peruanen het leven, in een confrontatie tussen politie en inheemse bevolking. Dat conflict maakte toen duidelijk hoe een democratie die het neoliberale model verdedigt, leidt tot het moord tussen landgenoten. Zeven jaar later, op exact dezelfde dag, staat Peru op het punt om ook nog eens die democratie de das om te doen. Voor wie en voor wat?