“‘Terug naar de realiteit...’

Of ik het moedig vond een jaar gaan reizen? Goh, geen makkelijke vraag. Alles wat je gedaan hebt, lijkt achteraf namelijk heel wat minder moedig dan voordien. En na een jaar reizen, bleek terugkomen vooral heel wat moeilijker en moediger dan weggaan eigenlijk.

Een aantal thuisblijvers vond dat logisch. Reizen was tenslotte een beetje speeltijd. Iets dat je bij voorkeur doet na je studies om dan ‘voor echt’ te beginnen. En de dingen die je tijdens je reis tegenkomt, zijn bijgevolg luxeproblemen. Tenslotte was ik in het paradijs. Heel anders dan de realiteit hier. En daar liep ik dus een beetje weg van volgens sommige mensen.

Realiteit: wat is dat dan?

Maar wat dan met die stukken realiteit die niet gewoon een jaartje op je wachten? Rekeningen en betalingen, belastingbrieven en andere praktische rompslomp? Hetzelfde met familie en relaties? Ook die zet je niet zomaar even in de wacht. En tot slot kan je vooral jezelf niet op pauze zetten. En dat is misschien nog wel de meest realistische realiteit die er is. Want ik ben mezelf geregeld tegengekomen het afgelopen jaar.

Hoe gaat het? Oh, druk, druk druk!

Ik durf het dus omdraaien. Ik geloof dat wij hier met z’n allen betrekkelijk goed geworden zijn in ‘het weglopen van onze eigen, persoonlijke realiteit’. We verstoppen ons achter een simpel vierletterwoord. En dat herhalen we een paar keer zodat mensen (en wij op kop) geloven dat het echt zo is. Hoe gaat het? Oh, druk, druk, druk! (Tussen haakjes, als je dat drie keer kan zeggen, heb je het vast niet zo druk!)

Nee serieus, ik wil niet beweren dat die mensen het niet oprecht druk hebben. De vraag is alleen hoe dat komt? Of waarom? Moeten wij dan zoveel harder werken dan mensen pakweg 50 jaar geleden? Of waren die even druk als wij? En als het niet hoeft, waarom kiezen we er dan voor? Ik wil het niet zo simplistisch maken door te zeggen dat alles te herleiden valt tot keuzes maken. Ik besef ook wel dat je soms plots ergens beland bent in het leven en dat de keuzes dan ineens betrekkelijk beperkt kunnen zijn.

Een goede vriendin heeft twee kinderen en besloot een punt achter haar huwelijk te zetten. Het huis dat ze net verbouwden en waar zij haar hart in stak, moest verkocht worden en zij trekt naar een klein huurhuisje. Ja, plots zijn de keuzes beperkter. Niet onbestaande, wel beperkter. Ik snap dus best wel dat het soms gewoon knokken is. Maar ik denk ook dat de meerderheid er op de één of andere manier voor kiest om het zo druk te hebben. Dat ze niet in de problemen zouden komen moest het wat minder zijn.

Even omdraaien?

Als ik dus met mensen praat over mijn wereldreis en hoe het dan wel zit met die realiteit, krijg ik vaak ouders op mijn dak. Voor jou is het makkelijk! Jij hebt de vrijheid om gewoon te vertrekken, wij niet! Dat klopt. Deels. Ten eerste denk ik dat kinderen niet echt de stalen bol rond je voet zijn, zoals sommigen schijnen te denken, maar akkoord. Het vereist meer voorbereiding en vooral meer out of the box- denken. Er komt heel wat bij kijken en al helemaal als ouders gescheiden zijn. Alle begrip dus.

Ik heb Tinder afgezet, de ticklist ‘huisje, tuintje, boompje beestje’ opzij gelegd en een enkeltje Afrika geboekt.

Maar mag ik het voor de grap even gewoon omdraaien? Want ook bij mij zijn dingen zonder bewuste keuzes op een bepaalde manier anders gelopen. Plots was ik thirty something, had ik een lange relatie achter de rug die maar niet wilde lopen zoals ik het graag gezien had en geen kinderen. Toekomstplannen moest ik al jaren telkens weer in de ijskast steken. En terwijl mijn omgeving ging samenwonen, trouwen en volop kinderen kreeg, zat ik te sniffen omdat ik geen stap verder geraakte en bij elke babyborrel of trouwfeest opnieuw alleen moest komen opdraven en mijn eigen frustraties en verdriet in moest slikken.

Ooit heb ook ik gedroomd van een gezinnetje. Zelfs even gedacht dat ik zwanger was, waarop de dingen er plots heel anders uit leken te zien. Net als de zwangerschap is de relatie echter niet blijven duren. Op een dag heb ik in plaats van obsessief naar een nieuwe relatie te gaan zoeken en alsnog de ticklist ‘huisje, tuintje, boompje, beestje’ af te werken, Tinder afgezet en een enkeltje richting Afrika geboekt.

De prijs van vrijheid

Het is dus niet zo simpel en die ‘grote vrijheid’ heeft ook een prijskaartje. En dan kom ik graag terug op de realiteit die volgens heel wat mensen exclusief hier ligt. Denk je dat ik die realiteit daar niet tegen gekomen ben terwijl ik drie maanden als vrijwilliger op twee schatten van kindjes paste in Afrika? Denk je dat er dan dagen waren dat ik me niet afvroeg of ik de juiste keuzes maakte? Of ik altijd op kinderen van andere mensen zou moeten passen? Af en toe was de confrontatie met mijn eigen, persoonlijke realiteit best zwaar. Dan zat ik daar tussen de leeuwen of op een paradijselijk eiland met tranen die over mijn wangen op het zand drupten.

Aan de afwas ergens in het noorden van Namibië

© Sofie Leemans​

Ergens onderweg werd ik verliefd en reisde ik enkele maanden samen met die liefde door Afrika in een kleine auto. Was dat dan geen realiteit? Ook daar voerde ik gesprekken over al dan niet kinderen krijgen. Ook daar waren er de nodige woordenwisselingen en af en toe gesnif (meestal van mijn kant weliswaar). Ook daar moest de was en de plas gedaan worden. Een ‘_auto_houden’ zo je wil.  En ook daar werd ik chagerijnig omdat het blijkbaar vanzelfsprekend was dat ik eten maakte of de afwas deed. Lijkt me niet zo heel erg verschillend van hier of wel?

Je eigen weg gaan

En dus vind ik het geen weglopen van de realiteit. Mijn aanpassingsproblemen zijn van een andere orde dan van ‘na de grote vakantie weer naar school’. Ik probeer vast te houden aan de realiteit die ik in Afrika (en de rest van de wereld) tegengekomen ben. Een realiteit die even echt is dan de onze hier. Een realiteit die mij vooral geleerd heeft om mijn eigen weg te volgen en te vertrouwen op mezelf en mijn gevoel. Maar ook de dingen relativeren en in perspectief zetten. Durven out of the box-denken. Want in gesprekken met mensen hier, komt na de vraag hoe mijn jaar was, steevast: ‘Je job opgezegd… En nu?’. En dan heb ik dat relativeringsvermogen broodnodig om niet in paniek te schieten.

Zo je eigen weg zoeken, daar is geen aankruisvakje voor.

Ja, soms is het verdomd moeilijk om je eigen pad te blijven volgen terwijl je je eigen angst weerspiegeld ziet in elk paar ogen aan de overkant van de tafel. Terwijl je in elke zin met ‘de realiteit’ om je oren wordt geslagen. Terwijl mijn lief doorgaans gezien wordt als een soort vakantieliefde en als ik nog maar durf insinueren dat het niet steeds van een leien dakje loopt, dan zie ik bijna pretlichtjes in de ogen van mijn gesprekspartners omdat ze weer op bekend terrein zijn. Ja, zie je wel? Een relatie is iets heel anders in de dagdagelijkse realiteit. En terwijl ik bij de hulpkas zit en het gevoel heb dat ik iets heel illegaals doe. Zo je eigen weg zoeken en uitdenken hoe ik mijn droomjob kan creëren (want ja, ik zit niet stil), daar is geen aankruisvakje voor. En het buitenland dat is vakantie. Punt.

En nu dan?

Als we het nu eens gewoon met z’n allen minder druk zouden gaan hebben? Meer tijd voor wat er echt toe doet. Minder stress en minder burn-out. En dat kan op heel wat verschillende manieren. Met een werkwerk van vier dagen zoals Elio Di Rupo voorstelt, via een soort basisinkomen of gewoon veel simpeler door naar een echter evenwicht te streven tussen leven en werken. Door te durven gaan voor datgene wat je echt gelukkig maakt. Zodat we simpelweg niet meer hoeven vragen of dat nu moedig is.

Maar vandaag mag ik dat nog wel. Zeggen dat ik het moedig vind van mezelf. Het reizen, het terugkomen én vooral het vasthouden aan alles wat het afgelopen jaar me gebracht heeft. En mijn ‘vakantielief’, die is er nog steeds en vertrekt samen met mij morgen nog even terug naar Afrika. Gewoon om dag te gaan zeggen. Aan de realiteit van Afrika.