“‘Elke avond een eenvoudige “Slaapwel”’

Jeremy Yap/Unsplash (CC0)​

Fijn toch om hem elke avond een berichtje te kunnen sturen en, zij het dan vanop afstand, een “slaapwel” te kunnen wensen. Soms is hij vroeger dan ik, soms ben ik het eerste maar elke dag ergens tussen 22 en 24 uur klinken er een aantal “pingen” uit mijn gsm.  Hij is één van mijn oud-pupillen. Toen hij 18 werd, liep mijn voogdij over hem af. Toen heeft hij mij geadopteerd… en zo is het vandaag nog steeds. We hebben er na de voogdij een gezinslid bij gekregen. Mijn dochter en schoonzoon, mijn kleinzoontje, mijn schoonouders van in de negentig, ze vinden hem er allemaal “bij horen”. Zelfs onze twee honden zijn dol op hem. Wanneer hij af en toe op bezoek komt, zijn ze door het dolle heen.

Het “slaapwel-ritueel” is iets wat ik met een aantal van mijn jongeren heb.  Bij sommigen is het blijven hangen en krijg ik zo nog af en toe een avondberichtje toegestuurd. Bij één van mijn jongens is het dus een vast ritueel geworden dat elke avond weer terug een glimlach op mijn gezicht tovert. Aan de andere kant ook uiteraard bezorgdheid wanneer het dan een schaarse en enkele keer niet verschijnt of wanneer mijn nachtwens niet snel genoeg wordt beantwoord.

Diep

Met deze jongen ben ik het slaapwel-wensen begonnen op een ogenblik dat hij emotioneel enorm diep zat.  Hij was toen nog maar een aantal maanden in België, woonde in een opvangcentrum en ik was nog niet zo lang als zijn voogd aangesteld. Hij had zich ongewild in moeilijkheden gewerkt die door een ongelukkige samenloop van omstandigheden enorm zijn geëscaleerd, met als gevolg dat hij voor een week werd weggestuurd van het centrum waar hij verbleef, en als “straf” voor een week naar een ander centrum moest.

Hij was niet één van mijn gemakkelijkste pupillen maar het hoopje ellende dat ik aantrof toen, tartte alle verbeelding.  De tranen die de jongen weende, het verdriet, de onmacht… dit alles bovenop de ellende in zijn thuisland waarvoor hij op de vlucht was, de vader die hij reeds vele jaren had moeten missen, het sneed letterlijk door mijn hart. Het was een “straf” die absoluut niet in verhouding stond met het gebeurde en ik werd er zelf ook bijzonder kwaad van. Kwaad omdat we die jongeren, die toch al zoveel ellende hebben, niet op een beter manier behandelden.

16 jaar en zo veel verdriet, een emotionele rugzak die zo enorm is… En dat voor een jongen, eigenlijk nog een kind. Geen enkel kind zou dit mogen meemaken.  Ik weet nog alsof het gisteren was dat ik voor mezelf besliste dat ik er persoonlijk voor zou zorgen dat hem niets ergs meer zou overkomen… een naïeve en loze belofte aan mezelf.

Onmacht

Je hebt het lot immers niet in handen. Alhoewel hij zelf relatief veilig was in België, is het verdriet niet gestopt, bleef hij niet gespaard van gruwel en zijn de zorgen er niet minder op geworden. Als voogd ervaarde ik een enorm gevoel van onmacht.

Hoe vang je iemand op bij het nieuws dat zijn broer is vermoord, dat zijn mama er nu in zijn thuisland, oorlogsgebied, alleen voor staat met zijn kleiner broertje?

We hebben sindsdien een speciale band gesmeed.  Al jaren tracht ik er voor hem te zijn. Ik help hem niet verloren te lopenin onze bureaucratische samenleving. Ik tracht er voor te zorgen dat hij de papierwinkel overleeft, leer hem met geld om te gaan. Ik probeer hem natuurlijk ook emotioneel te ondersteunen als er weer iets gruwelijks is gebeurd met zijn familie en wanneer de twijfels weer de kop opsteken. Ik moet echter regelmatig ervaren dat ik soms ook zo veel te kort schiet. Hoe vang je iemand op bij het nieuws dat zijn broer is vermoord, dat zijn mama er nu in zijn thuisland, oorlogsgebied, alleen voor staat met zijn kleiner broertje?

Zo lang ik zijn voogd was mocht ik uiteraard niets schenken, geen geld, geen kleding, niets.  Het is de afspraak die geldt onder alle voogden en het wordt opgelegd door de dienst voogdij.  Het is een voorwaarde om als voogd te mogen fungeren. En alhoewel dat niet altijd gemakkelijk is, want je wil zo graag helpen, sta ik wel volkomen achter die maatregel. Het voorkomt voor een deel een ongelijke behandeling van de jongeren. Trouwens, over de verschillende voogdijen heen kom ik meer en meer tot het besef dat de materiële zaken absoluut ondergeschikt zijn aan de aandacht die de jongere krijgt.  De emotionele nood is veel groter dan de materiële, ook al hebben ze in de meeste gevallen niets.

Spoken

De “slaapwel” elke avond vond, en vind ik nog steeds, bijzonder belangrijk.  Een 15-jarige jongen die helemaal alleen die gruwelijke tocht heeft moeten maken om te kunnen blijven leven. Zonder zijn mama of iemand anders van zijn gezin, verzeild geraakt in een vreemd land met een vreemde taal, vreemde gewoonten, eten dat helemaal niet lekker is, een grijs klimaat met heel veel regen en kou. Een 15-jarige jongen die tracht niettegenstaande alles, er toch het beste van te maken.  Een 15-jarige jongen helemaal alleen in zijn bed ‘s nachts met het kabaal van de andere centrumbewoners die hem van zijn slaap beroven.

De spoken komen ook ‘s nachts, de spoken van verdriet, het gemis van zijn familie, de gruwelijke beelden van de oorlog, de gruwelijke beelden van de reis, de onzekerheid over de toekomst, de onzekerheid over het feit of zijn familie veilig is. Het besef van de harde realiteit dat dit niet zo is. De aarzelingen over de dingen die men op school van hem verwacht… al die spoken komen s’nachts.

Het is dan ook een kleine moeite als voogd om hen te tonen dat er toch nog iemand in deze vreemde wereld is die op dat moeilijke moment, wanneer ze de verschrikking van de nacht weer ingaan, aan hen denkt.  Die simpele slaapwel geeft een heel klein beetje houvast.

Levenswijs en een groot hart

Als ik terugkijk op het parcours dat hij heeft afgelegd hier in België dan ben ik echter bijzonder fier op hem. Ondanks zijn emotioneel en bijzonder gevoelig karakter,  de talrijke “ups” en “downs”, het geregeld slechte nieuws vanuit zijn thuisland, is hij ondertussen gegroeid tot een prachtkerel van 19 jaar die er behoorlijk in slaagt om een balans te vinden tussen zijn geloof, zijn cultuur en onze westerse levensstijl.  Een bijzondere levenswijsheid, een aparte kijk op de dingen en een groot hart.

Ik heb er een fijne vriend bijgekregen. Een vriend die mijn blikveld, mijn venster op de wereld heeft verruimd, die mij dingen leert te begrijpen, die mij completer maakt.

Ik heb er een fijne vriend bijgekregen. Een vriend die mijn blikveld, mijn venster op de wereld heeft verruimd, die mij dingen leert te begrijpen, die mij completer maakt. Als een zoon die plots in je wereld komt. Zo voelt het ook echt aan. Een wisselwerking van indrukken, overtuigingen en zienswijzen.  Zoals hij naar mij luistert, één en al aandacht wanneer ik hem een van onze gebruiken toelicht en uitleg wat er dan van hem verwacht wordt, zo ben ik enorm gefascineerd door de manier waarop hij vol begeestering kan vertellen over zijn thuisland en hun cultuur.

Ondanks alle tegenslagen is hij niet bij de pakken blijven zitten. Hij heeft zicht ontzettend ingezet om het Nederlands zo goed mogelijk onder de knie te krijgen. Hij is sinds een drietal weken aan het werk met een vast contract in de verzorgingssector. Zorgen voor ouderen, dat is wat hij wilde doen. Hij doet het bijzonder goed. De houvast, de zekerheid, de structuur brengen stilaan meer rust in zijn hoofd.  Ik hoop dan ook echt dat hij hier ondanks alles toch gelukkig wordt.

Slaapwel mijn jongen

Slaapwel mijn  vriend

Slaapwel en droom nu maar van mooie dingen en een fijne toekomst in je nieuwe thuisland.

Het zou zo mooi zijn als alle jongeren, alle kinderen, die hier helemaal alleen zijn toegekomen en het alleen moeten zien te redden in ons land met al zijn vooroordelen, ook allemaal iemand hebben die hen ’s avonds slaapwel wenst.  Iemand die om hen geeft en ’s avonds nog even aan hen denkt.

Slaapwel iedereen…