“‘Inheemse volkeren al 50 dagen onverzettelijk tegen vervuiling water door olieontginning’

In die vijftig dagen werden verschillende pogingen ondernomen om een dialoog op te starten. De inheemsen willen een echte interculturele dialoog, van chef tot chef , op hun eigen territorium, met respect voor hun gebruiken en garanderen volledige veiligheid voor de hoge gezagsdragers die ze zouden ontvangen. Een eerste poging geleid door de regionale president mislukt. Hij noemt hen daarna afpersers en criminelen. De beloofde humanitaire hulp (water, gezondheidszorg) blijven uit.

Commissie wordt ontvangen in Station 1-Olieblok 8

© Chaikuni-Sophie Pinchetti

Ook in de publieke opinie speelt het diepgewortelde racisme op: dat die inheemsen alleen maar geld willen, dat ze lui en vuil zijn.

De inheemse leiders zoeken daarom aansluiting bij andere groepen in Loreto, met het argument dat de huidige olie crisis, de erbarmelijke staat van de oude pijplijnen en constante vervuiling van de rivieren, iedereen raken. Ze staan toe dat gewone en commerciële boten doorvaren en houden enkel de olietransportschepen tegen.

In Iquitos gaat een protestmars door geleid door inheemse studenten en verschillende andere groeperingen. Een tweede poging tot dialoog met een beperkte groep leiders in Iquitos mislukt eveneens: we willen een dialoog met het volk, niet met enkelen, argumenteren de leiders.

Derde keer goeie keer?

Dag op dag 7 dagen geleden werd een derde poging ondernomen, dit keer wel op inheems territorium. Zo vloog ik exact een week geleden, op vraag van de inheemse leiders die sinds 1 september verenigd actie voeren in het hartje van olieblok 8 in de Marañon rivier, samen met een officiele commissie naar de Kukama gemeenschap Saramuro/Saramurrilo.

Dit is wie wij zijn, zeiden ze. Waarom wantrouwen de President, de Premier, de Ministers ons?

De commissie werd geleid door ondermeer de kersverse vice-minister voor interculturaliteit Alfredo Luna, de nieuwe chef voor conflictbeheersing van de Peruaanse Ministerraad Rolando Luque en een directe adviseur ‘conflictbeheersing’ van niemand minder dan President PPK zelf, Jorge Villacorta. De gesprekken duurden twee dagen en de ombudsman en vertegenwoordigers van de Katholieke kerk traden op als bemiddelaars.

De inheemsen scandeerden wel om hun ongenoegen te uiten over zovele jaren van verwaarlozing en onrechtvaardigheid en toonden hun vastberadenheid, maar ontvingen tegelijk de commissie heel gastvrij. Er werd samen gegeten. Er werden samen foto’s genomen. Er werd een prachtig lokaal ingericht voor de gesprekken.

Dit is wie wij zijn, zeiden ze. Waarom wantrouwen de President, de Premier, de Ministers ons?

Dit is wie wij zijn

© Chaikuni-Sophie Pinchetti

Het werd een ontluisterend schouwspel. Ofwel was de commissie niet goed geinformeerd, ofwel was er echt sprake van kwade wil. De staatsvertegenwoordigers begrepen er schijnbaar helemaal niets van.

Ofwel was de commissie niet goed geinformeerd, ofwel was er echt sprake van kwade wil.

De commissie probeerde eerst de problematiek te beperken tot de gemeenschap van Saramuro/Saramurillo. Terwijl verschillende volkeren van verschillende rivieren verenigd zijn in Saramuro en een debat vragen.

Daarna probeerden ze de agenda te bepalen door voornamelijk te focussen op spoedmaatregelen. Terwijl de leiders duidelijk stelden: we zijn jullie pijnstillers beu, we willen een ernstige diagnose en geneesmiddel voor de ernstige ziekte hier.

Ze stelden zichzelf voor als een commissie met de hoogste bevoegdheden, maar om beslissingen te nemen, moest er gebeld of gecoördineerd worden met ministers in Lima. Terwijl de inheemsen sinds het begin van het protest aangeven te willen praten met de hoogste gezagsdragers.

Voor de leiders was het doel van deze vergadering dan ook enkel coördineren en regels uittekenen voor de echte dialoog met de President of Premier.

De inheemse leiders zetten hun standpunten duidelijk uiteen

© Chaikuni-Sophie Pinchetti

Een van de belangrijke punten voor hen was dat de verschillende volkeren die tot olie blok 192 en olie blok 8 behoren aanwezig moeten zijn.

Wanneer de akkoorden bijna rond waren, trok de staat zich terug op dit belangrijke punt: ze kunnen de transportkosten niet garanderen en raden aan eens aan te kloppen bij de plaatselijke overheden. Daarop trokken de inheemsen een ander akkoord in, dat over het vrij verkeer van de commerciële boten.

Het gaat de regering om conflictbeheersing, niet om het oplossen van de ernstige problemen die de inheemse volkeren met recht en rede op tafel leggen.

De specialist conflictbeheersing en directe adviseur van President PPK Jorge Villacorta, reageerde ongepast agressief op deze beslissing en begon te roepen en te tieren in de vergadering. De inheemsen lieten hem uit de vergadering zetten. Op dat moment werd duidelijk waar het steeds echt om draait: het gaat de regering om conflictbeheersing, niet om het oplossen van de ernstige problemen die de inheemse volkeren met recht en rede op tafel leggen.

Uiteindelijk wordt een termijn van 7 dagen afgesproken om resultaten te zien. In die 7 dagen wordt de uitspatting van Villacorta nationaal nieuws (en krijgt de man zijn ontslag), krijgt de oude oliepijplijn een zevende lek te verduren, en krijgt PPK een eerste dode in een sociaal conflict (in Las Bambas) op zijn geweten.

Dit is wie wij zijn

© Chaikuni-Sophie Pinchetti

De officiele brief die de inheemsen in Saramuro/Saramurillo na 7 dagen ontvangen, getuigt van totaal onbegrip van de situatie. Intussen komen nieuwe inheemse delegaties toe in Saramuro/Saramurillo en komt een einde aan de termijn van 7 dagen vrij verkeer voor de commerciële boten in de Marañon rivier. Net zoals in het Sacred Stone Camp in de VS lijkt het antwoord vanwege de staat niet positief te zijn.

Het lijkt ook hier hard tegen hard te worden.