“‘Studenten oorlogsrecht bekampen elkaar in Zuid-Afrika’
Drie studentes uit Genève (twee Franse meisjes en één Belgische) gaan samen naar Zuid-Afrika om er deel te nemen aan een wedstrijd internationaal humanitair recht. Na een driedaagse verkenning van Johannesburg staat er een week vol opdrachten tegen teams uit universiteiten van over de hele wereld op hen te wachten. Het wordt een ontdekking van Zuid-Afrika en een zoektocht naar hoe regels over oorlog in praktijk worden omgezet.
Toen in oktober de advertentie voor de deelname aan de Jean Pictet Competition op de website van de Geneva Academy for International Humanitarian Law and Human Rights (voortaan simpelweg ‘AdH’) werd gepost, twijfelde ik geen seconde. Zeker niet toen de editie van 2012 bleek door te gaan in Zuid-Afrika, een land met een rijke geschiedenis die tegelijk ook jammerlijk getuigt van hoe wreed mensen met elkaar kunnen omgaan. Uiteindelijk zullen we onze school vertegenwoordigen met drie dames: Elvina (studeerde politieke wetenschappen in Lille), Julie (studeerde internationaal recht in Leiden) en ikzelf, Nele (studeerde rechten in Leuven). Met een rugzak vol boeken vertrekken we dinsdag richting Johannesburg, om er na wat gewenningsdagen vanaf zaterdag volledig met de Jean Pictet Competition te starten.
Humanitair recht?
De Jean Pictet Competition is een internationale wedstrijd over humanitair recht. Zijn dat dan de mensenrechten, hoor ik je denken? Hoewel beide ongeveer hetzelfde klinken, toch verschillen ze van elkaar. Humanitair recht zijn de regels gelden tijdens oorlog. Inderdaad, het zal je misschien verbazen, maar er zijn talloze regels waaraan oorlogsvoerders zich moeten houden. Als dan niet gebeurt dan kunnen ze gestraft worden, zoals bijvoorbeeld gebeurde met de Nazi’s na WWII, of heel recent met Lubanga, een Congolese rebellenleider die kindsoldaten recruteerde. Hoewel het voeren van oorlog in de meeste gevallen verboden is, toch zijn er nog talloze gewapende conflicten aan de gang. Humanitair recht probeert die conflicten zo ‘humanitair’ mogelijk te laten verlopen. Het Rode Kruis ontstond in de 18de eeuw samen met het humanitair recht. Naast het leveren van medische hulp proberen de medewerkers van het Rode Kruis ervoor te zorgen dat de humanitaire regels zo goed mogelijk gerespecteerd worden.
Beste rebellenleider, schiet me alsjeblieft niet dood.
De wedstrijd zelf bestaat uit een week vol simulaties, waarbij de teams telkens andere rollen op zich moeten nemen. Zo kan het zijn dat je op maandag een brief onder de hotelkamerdeur geschoven krijgt, waarin staat dat je een half uur later verkleed als minister van buitenlandse zaken in een vergaderzaal wordt verwacht. Of je moet een persconferentiegeven als afgevaardigde van het Rode Kruis. Of je moet onderhandelen met een rebellenleider in de jungle van Congo. Telkens komt het erop aan je rol zo geloofwaardig mogelijk te spelen (wat toneelervaring kan zeker geen kwaad) en tegelijk het humanitair recht zo goed mogelijk toe te passen. Ook je onderhandelingsvaardigheden worden beoordeeld. Een jury geeft punten op elke oefening en aan het einde van de week mogen twaalf teams naar de halve finale, waarvan er uiteindelijk drie naar de finale kunnen. Benieuwd welk team dit jaar met de trofee naar huis mag!
Eerste reis naar Afrika!
Het is dit jaar de eerste maal dat de wedstrijd op het Afrikaanse continent doorgaat. Het is voor mij ook de eerste keer dat ik naar Afrika ga (op een korte zon-zee-strand vakantie in Tunesië na). Ik ben erg nieuwsgierig naar de eerste indruk die het continent me zal bezorgen. Zuid-Afrika is bovendien een atypisch Afrikaans land, met een mengelmoes van blanke en donkerdere huidskleuren. Zullen de inwoners me verstaan als ik Nederlands praat? Zal ik hen begrijpen, of wordt gebarentaal het voornaamste communicatiemiddel? We hebben enkele dagen de tijd om Johannesburg te verkennen. In de jaren negentig werd die stad de moordhoofdstad van de wereld genoemd. Hoewel de criminaliteitscijfers sindsdien zijn gedaald, toch blijft het oppassen geblazen. Gelukkig zal een Zuid-Afrikaans gastgezin ons de uitleggen welke buurten veilig of onveilig zijn.
Het enthousiasme is groot. De nieuwsgierigheid en leergierigheid zijn aanwezig. De rugzakken zijn gevuld, het vliegtuig mag vertrekken.
Volg je ons mee?
Zuid-Afrika, here we come!