“‘Taboedoorbrekend theater in Zambia’
Muli bwanji? Met Studio Zambia gaat alvast alles goed! Afgelopen dinsdag is het toneelstuk rond verschillende vormen van relaties van de leerlingen van de Mfuwe Day Secondary School opgevoerd, en vanaf zondag wordt het radioprogramma dat ze hebben opgenomen uitgezonden, met een bereik tot 1,5 miljoen luisteraars! Maar hoe zijn we op dit punt gekomen?
In oktober werden een aantal studenten aan de KU Leuven via de organisatie Academics for Development geselecteerd om te werken aan een project rond theater in Zambia. De basisfilosofie – overgenomen van de Amsterdamse Studio 52nd – dat creativiteit belangrijk is in de ontwikkeling van kinderen, en dat elk kind een platform verdient voor zijn of haar eigen ideeën werd in Zambia gecompliceerd met een extra aspect: laat de kinderen hun stem horen over onderwerpen die ze normaal niet kunnen bespreken.
Via allerhande omwegen had Studio Zambia onderdak gevonden bij Project Luangwa, een organisatie die werkt vanuit Mfuwe en zich daar focust op onderwijs. Volgens de lokale bevolking zetten buitenstaanders Mfuwe wel eens weg als the bush, waar alleen maar dieren te zien zijn. Er is echter een sterke impuls om in te zetten op cultuur, en een hang naar creativiteit.
Drama, het is zo zoet
Werken rond gevoelige onderwerpen is echter nogal, wel, gevoelig. Vandaar dat de plaatselijke theatergroep, SEKA, een ideale tussenpersoon is naar de gemeenschap. SEKA heeft jaren ervaring met educatief theater en voert zelf geregeld onderzoek uit naar welke onderwerpen leven binnen de maatschappij. Ze zijn er heilig van overtuigd dat drama het ideale medium is om mensen te bereiken: ze moeten iets herkennen, en niet zomaar uitgelegd krijgen. Want drama, mensen, yali lowelela, het is zo zoet.
De leerlingen zelf namen het toneelschrijven en radiomaken meteen bloedserieus. Onderwijs is geen grapje in Mfuwe. De leerlingen zijn helemaal doordrongen van het belang ervan. Het algemene doel dat naar voren kwam bij het schrijven van een goed toneelstuk of radioprogramma, was “to entertain and to educate”, met een sterke nadruk op dat tweede.
Relaties
In samenspraak met de studenten werd gepeild naar wat er gevoelig lag in hun leven: wat konden ze moeilijk kwijt?
Binnen relaties, zowel onderling als met ouders of leraren, bleken nog wat schaduwen te huizen.
Er zijn wel een aantal verborgen relaties, of problemen met geheime zwangerschappen. Maar zelfs daar schemerde het dogma nog door: “Love is important, but my education is more important”.
Binnen al die serieux slaagden ze erin sterke interviews af te nemen, en schitterende verhalen te schrijven. Het vergde enige tijd voor de studenten konden wennen aan het idee dat bij creatief zijn veel meer mogelijk is dan de strikte antwoorden die van hen verwacht worden in hun gewone onderwijs.
Hun afgeleverde werk bewijst echter het tegendeel. “I just remained with that heart of wanting to talk to you”, expressiever krijg je onbeantwoorde liefde niet uitgedrukt.
Meer weten?
Lees onze blog op studiozambia.wordpress.com, of volg ons op facebook: facebook.com/StudioZambia
Zo kan er hopelijk een debat geopend worden in de gemeenschap, voor een keer vanuit de studenten.
De stukken werden allemaal samengevoegd tot een groot stuk dat de stem van de leerlingen liet horen over een onderwerp waar ze anders moeilijk over konden praten, voor een groot publiek gebracht op de school.
De bananenpapierfabriek kwam met een vrachtwagen vol werknemers afgezakt, en zelfs onze lokale deegbalman was erbij.
En dan komt er nog een radioprogramma dat drie zondagen lang te volgen is op een van de populairste radiozenders van de regio, Breeze FM.
