“‘"Vanuit Milaan veranderen we heel Italië"’

Wie uit een land als België komt, waar politiek comateus is, krijgt dezer dagen in Italië enkele ferme electroshocks aan politieke stimuli. “Dit keer verandert de wind écht van richting”, gonst Pisapia’s politieke strijdleuze. Het beeld lijkt zo voor de hand te liggen, dat zelfs wie Milaan kent bijna aan de nuances voorbij gaat. In Milaan, alias smogville, de stad waar het letterlijk nooit waait, waar een verandering van windrichting al zo vaak werd gepredikt door valse linkse profeten, lijkt nieuw-links nu écht een tweede adem te hebben gevonden. Voor het eerst sinds jaren heerst een sfeer van ongegeneerd optimisme. Gisterenavond stroomden honderden sympatisanten samen aan de deuren van Theater Puccini om de verkiezingsuitslagen te volgen. Een klezmerbandje hief enkele linkse strijdliederen aan, el Che zwaaide gezwind, er werd gelachen en gedanst.

De verkiezingsuitslag is om verschillende redenen opmerkelijk. In de eerste plaats omdat la Moratti, bourgeois bontfeeks, openlijk werd gesteund door Berlusconi. Il Cavaliere leende zelfs zijn gezicht uit aan haar campagne, maar strandde zelf op slechts dertienduizend voorkeurstemmen, minder dan een derde van wat hij hoopte te halen. Na Fini, die vorig jaar Berlusconi’s Partij van de Vrijheid de rug toe keerde, lijkt nu ook de Lega Nord van Bossi de rechtse tripartite te willen ontbinden. Dat de Lega slechts 10 procent haalde van de stemmen in “haar hoofdstad”, is volgens hen de schuld van Berlusconi. De Lega omschrijft de uitslag dan ook als “een anomalie”.

Moratti spendeerde ook om en bij de 12 miljoen euro voor haar campagne: 1 miljoen euro alleen ging naar een 160-pagina’s tellend boekje dat naar alle Milanezen werd verstuurd, een gelijkaardig bedrag voor banners met haar glimlachend aanschijn bij elke video op YouTube. Ze zou aldus tienmaal zoveel hebben gespendeerd als Pisapia, die evenwel duizenden jongeren wist te lokken met twee grote stadsconcerten. Het is tevens zo dat Pisapia niet tot de klassieke links-gematigde Partito Democratico behoort, maar tot Sinistra, Ecologia e Libertà (SEL). Enrico Mentana, nieuwsanker en opiniemaker van onafhankelijk tv-kanaal La7, merkt op dat een dergelijke overwinning voor alternatief-links misschien wel in geen enkele Europese grootstad denkbaar is. SEL is een jonge partij met communistische wortels, de creatie en het draagvlak van Nichi Vendola, dé coming man van nieuw-links; mysticus, taaltovenaar, homo met oorpiercing, marxist-katholiek, en grote hoop voor een landelijke politieke Copernicaanse omwentelling.

De waarden van solidariteit en diversiteit die Pisapia voorop stelt staan loodrecht op de burgerlijke canon van de regerende Moratti. Hij is er, met hulp van Vendola, in geslaagd een nieuws links discours uit te dragen, een discours dat ademt, echt aanspreekt en wérkt. Hij wil van Milaan een “tweede Berlijn” maken, met metro’s en bussen die de hele nacht rijden, met ruimte voor fietsers, met rechten voor krakers. Als Pisapia op zijn elan doorgaat, en ook de beslissende tweede ronde wint, krijgen de Milanezen echt een radicaal andere stad, en de Italianen, later, misschien een ander Italië.