Na een verkiezingsdag in Bolivia
“‘Ik wens dat Bolivianen hun sobere wensen in vervulling zien gaan’
Wereldblogger Eva blikt terug op een verkiezingsdag in Bolivia. De presidentsverkiezingen zelf leverden nog geen definitieve uitslag op. Maar na verschillende gesprekken met haar Boliviaanse schoonfamilie weet Eva één ding zeker: Bolivianen wensen niet veel. Zolang er brood op de plank komt, er toegang tot gezondheidszorg is en de kinderen naar school kunnen zijn zeer zeer tevreden.
In de lege Boliviaanse straten mogen auto’s en motors niet rijden op de verkiezingsdag
Het is verkiezingsdag in Bolivia. De mensen wandelen of fietsen goedgeluimd door de zonnige wijken richting de plaatselijke school om hun stem uit te brengen. Vandaag is het verboden om je te verplaatsen met auto’s of motors. Ook het openbaar vervoer ligt stil. Hier en daar stijgen de eerste geuren van houtskool en gebakken vlees op. Deze dag gebruiken Bolivianen graag om samen met hun familie een barbecue te organiseren.
Zelf ben ik bijna 38 weken zwanger. Ik hoop dat de weeën nog even op zich laten wachten. Het zou een groot avontuur zijn om tot in het ziekenhuis te raken. Ik vertrouw erop dat een politiepatrouille me eventueel wel uit de nood zou helpen.
Eva en haar man Fernando
© Eva Geerts
Ik ga melk en eieren kopen bij het buurtwinkeltje aan de overkant van de weg. Don Alcidez, de eigenaar, vertrouwt me toe dat hij deze keer niet op Evo Morales zal stemmen. ‘Al zoveel jaren is Evo aan de macht en heb je gezien hoe Palmasola (de gevangenis in Santa Cruz) erbij ligt? Ik feliciteer hem voor alle werken die hij op de altiplano heeft verricht. Hij heeft goed voor zijn eigen mensen gezorgd. Maar eigenlijk is dat toch niet eerlijk hé? Als je een ouder bent van twee kinderen, dan probeer je je rijkdommen toch gelijk te verdelen? Het lijkt erop alsof wij Camba’s (de bevolking uit de lager gelegen gebieden in Bolivia: Santa Cruz, Beni en Pando) maar een stiefzoontje zijn voor Evo.’ Terug thuis met mijn eieren in de hand bedenk ik me dat de gevangenis in La Paz er niet veel beter aan toe is.
Buikgevoel
Bolivianen stemmen over het algemeen met hun buikgevoel. In geen enkele discussie tussen vrienden of familieleden hoorde ik argumenten op basis van het politieke programma dat de verschillende kandidaten voorstellen.
‘Wij willen geen tweede Venezuela worden’
De vraag of Evo Morales - de links georiënteerde president uit hetzelfde tijdperk als Chavez, Lula, Correa en Mujica - na drie ambstermijnen aan de macht mag blijven, beheerst het gesprek. ‘Wij willen geen tweede Venezuela worden. De corruptie moet aan banden gelegd worden. Het is tijd voor een machtswissel. Je moet op Carlos Mesa stemmen, dat is de enige kandidaat die Evo eventueel van de troon kan stoten.’
De ideologische stroming waar Carlos Mesa voor staat (gematigd neoliberaal) en wat zijn presidentschap voor het land zou betekenen, komt niet ter sprake. Tussendoor roept een tante of een nichtje: ‘Ik ga op het Chineesje (Chi Hyun Chung, een Zuid-Koreaanse Evangelische pastoor) stemmen!’ De nonkels glimlachen even, maar geven er verder geen aandacht aan.
Ook uit de kranten is het moeilijk om meer te weten te komen over de inhoud van de voorstellen van de presidentskandidaten. Veel aandacht gaat naar de campagne: wie heeft wat over wie gezegd? Hoe reageerde het volk bij een plaatselijk bezoek? De rellen die er uitbreken tussen de verschillende aanhangers worden wel uitvoerig besproken, alsook de persoonlijke schandalen van elke kandidaat (een avondje doorzakken, een maîtresse, …).
In de lege Boliviaanse straten mogen auto’s en motors niet rijden op de verkiezingsdag
© Eva Geerts
Stabiliteit en rust
Maar dat deze verkiezingen belangrijk zijn, daar is elke Boliviaan het over eens. De Venezolaanse crisis heeft grote indruk gemaakt op de Bolivianen. Tegelijk roert het in Ecuador (onder invloed van het IMF), branden de amazonewouden (onder invloed van de agro-multinationals) en heerst de economische strijd tussen de Verenigde Staten en China.
De Bolivianen wensen niet veel. Dat er geen garantie is op pensioen of een ziekteverzekering zijn ze gewoon. Familie en vrienden helpen elkaar uit de nood
‘Ik ben vooral op zoek naar stabiliteit en rust’, vertelt Juan Carlos, de - naar Boliviaanse normen - pragmatische neef van mijn man. Hij is historicus en studeert rechten. ‘Ik heb veel te danken aan de staat en aan het beleid van Evo Morales de afgelopen jaren. Ondanks mijn arme achtergrond kreeg ik kansen. Ik heb gestudeerd, ik heb een voordelige lening bij de bank kunnen aangaan. Nu ben ik eigenaar van een huis. De economie is zeer stabiel gebleven onder Evo. Er is werk. Ik verdien een leefbaar loon. Hij krijgt mijn stem.’
De Bolivianen wensen niet veel. Dat er geen garantie is op pensioen of een ziekteverzekering zijn ze gewoon. Familie en vrienden helpen elkaar uit de nood. Zolang de Bolivianen hun dagelijkse bezigheden kunnen uitvoeren en er daarmee brood op de plank komt, zolang ze toegang hebben tot gezondheidszorg en hun kinderen naar school kunnen brengen, zolang ze af en toe eens kunnen uitrusten aan de oever van een rivier of bij een lekkere barbecue zijn ze in het algemeen zeer tevreden.
Wat de uitslag ook moge zijn, ik hoop dat de Bolivianen hun sobere wensen in vervulling zien gaan.