“‘De waterdragers van het Congolese peloton’

Op woensdag 5 december wordt tijdens het gala van de kristallen fiets ook de kristallen zweetdruppel uitgereikt. De prijs voor de beste waterdrager van het afgelopen jaar. In het wielerpeloton heb je nu éénmaal kopmannen en knechten. Die laatsten hun motor is niet groot genoeg, ze missen een tikkeltje explosiviteit, kortom ze zijn net niet goed genoeg. Hen rest niets anders dan een leven lang in dienst te rijden.

Ze cijferen zich volledig weg, zetten de kopman uit de wind, brengen hem terug naar voor in het peloton bij pech, en laten zich uitzakken tot bij de volgwagen om drinkbussen op te halen. Het respect voor de liters zweet die deze noeste dwangarbeiders van de weg in de schaduw laten is groot. Een prijs is dan ook op zijn plaats.

In Mbuyi Mayi zie je wel fietsen maar er zit niemand op. Met touw worden zakken kolen, ijzerwaren, zakken vol maniok, stukken steen, huisgerief, zetels – eigenlijk zowat alles wat je maar kan bedenken - aan het frame bevestigd. Er is geen plaats meer voor de fietser zelf. De overbeladen tweewieler wordt steevast voortgeduwd. Het stalen ros krijgt een functie als lastdier.

waterdargers Mukendi(12j) en broer Malape(16j)

© Jeroen Marckelbach

Water is leven. We kunnen geen dag zonder: drinken, koken, kleren wassen, toilet doorspoelen, douchen, opkuisen afwassen, … Begin er maar aan zonder H2O. Hoe los je dit op in een stad zonder stromend water? Zo gauw het begint te regenen schieten de mensen in actie. Emmers, potten en pannen en plastic opvangbassins worden vliegensvlug naar buiten gebracht. Heb je het geluk over een dakgoot en afvoerpijp te beschikken gaat het al sneller en makkelijker. Maar hiermee alleen red je het niet.

De term waterdrager krijgt hier een andere dimensie.

Voortdurend weergalmt ‘Mayi -Mayi’ (Tshiluba voor water) door de straten. Het is een eindeloos komen en gaan van bouwvallige fietsen volgepakt met gele jerrycans. Voortgestuwd door twee jonge gasten, van pakweg tien tot zestien jaar of één volwassene. Het zweet schittert in de tropenzon en stroomt in beekjes over de zwarte lichamen. Aan één frame hangen tien gele jerrycans van twintig liter – dat is tweehonderd kilo! Nogal iets anders dan een wielerknecht die een handvol drinkbussen gaat ophalen voor de kopman. De term waterdrager krijgt hier een andere dimensie.

Een jerrycan van 20 liter kost 500 franc Congolais, 28 eurocent. Heeft het onlangs geregend, dan zakt de prijs naar 300 franc. Bij lange droogte betaal je 700 franc.

De verkopers halen hun water meestal bij de regie des eaux van de stad, daar moet je ook nog eens dokken. De winstmarge is miniem. Een slimmerik heeft her en der grote reservoirs staan om de regen op te vangen. Misschien halen ze het ook wel uit de rivier. Daarom waarschuwen de locals dat je dit water nooit zo maar mag vertrouwen. Er is cholera in de stad en dat zou te maken hebben met vervuild water. Per twintig liter dien je één aquatab, een zuiverende chloorpil, toe te voegen. Na dertig minuten is je water gebruiksklaar.

Langs de éné kant is het triest, maar het gebrek aan stromend water geeft heel wat mensen, in een stad met weinig of geen mogelijkheden, toch een inkomen.

Voor drinkwater koop je best flessenwater van een merk van vertrouwen. En daar duikt dan plots een oude bekende op:

© Jeroen Marckelbach

Er is leven na Swiss Air!

Sportliefhebbers kunnen via deze link stemmen voor de waterdrager van het jaar. En dat nog tot 3 december.

Vanuit Mbuji Mayi werd niemand genomineerd.