Wereldrampenrapport waarschuwt voor de gevaren van verstedelijking
Lieselot Vandierendonck
23 september 2010
De Internationale Federatie van Rode Kruis- en Rode Halve Maanverenigingen (IFRK) schrijft in haar Wereldrampenrapport dat 2,57 miljard stedelingen zich in een zeer kwetsbare situatie bevinden. De problemen stellen zich vooral in de lage en gemiddelde inkomens landen waar het bestuur eerder labiel is, waar de gezondheidsdiensten pover zijn, waar er een snelle bevolkingstoename is en waar er veel stedelijk geweld is.
De wereld is steeds meer aan het verstedelijken. Zo wonen er volgens de IFRK in 2010 voor het eerst in de geschiedenis meer mensen in de steden dan op het platteland. Deze demografische wijziging kan echter niet zonder gevolgen plaatsvinden. Bekele Geleta, Secretaris-Generaal van de IFRK, stelde in een officiële mededeling dat de wereld zich nog te weinig heeft aangepast aan deze verandering.
Een huis om in te schuilen
Uit het Wereldrampenrapport blijkt dat vooral de huisvesting in de steden problematisch is. Eén derde tot de helft van de stedelingen in landen met een laag en gemiddeld inkomen woont in een informele nederzetting. Door het gebrek aan een degelijke infrastructuur en dienstverleningen is er een grote blootstelling aan mogelijke natuurrampen.
Volgens de IFRK reageren de betrokken regeringen te laks en hebben de gemeenschappen geen macht of middelen om zelf actie te ondernemen. Dit fenomeen wordt beschreven als de ‘kwetsbaarheidskloof’. Duizenden mensen lopen daardoor het risico verrast te worden door aardbevingen of overstromingen. Een duidelijk voorbeeld is de aardbeving in Haïti waar vooral de bewoners van de informele nederzettingen en de sloppenwijken slachtoffer waren van de natuurramp.
De vraag naar een aangepast beleid
De IFRK roept op om meer informatie en statistische gegevens te verzamelen. De mogelijke impact van rampen op stedelijke regio’s moet immers dringend in kaart worden gebracht. Bovendien pleit de Federatie ook voor meer hulpverlening en bijstand.
David Satterthwaite, één van de auteurs van het Wereldrampenrapport en staflid bij het International Institute for Environment and Development zegt in een officiële mededeling dat het beleid van vele agentschappen en regeringen te weinig afgestemd is op de groeiende verstedelijking.
De IFRK zegt in haar rapport dat het beleid onder andere aangepast moet worden op het vlak van gedwongen uitzettingen, klimaatsverandering, stedelijk geweld en gezondheidszorg. Als gevolg van gedwongen uitzettingen komen mensen immers vaak terecht op locaties waar ze nog meer kwetsbaar zijn dan voordien. Op het vlak van de klimaatsverandering vraagt de Federatie specifiek opgestelde bouwnormen toe te passen waardoor steden beter beschermd worden tegen extreme weersomstandigheden. Het rapport stelt nog dat onder andere het wegwerken van ongelijke inkomens bijdraagt tot minder stedelijk geweld en wijst op het belang van gezondheidscentra in de buurt van de informele nederzettingen.
Helena Molin Valdés, adjunct-directeur van het VN-agentschap voor Rampenbestrijding (UNISDR) zei in een reactie op het Wereldrampenrapport dat zowel nationale als regionale overheden en de internationale gemeenschap er baat bij hebben deze zaak ter harte te nemen. Het verminderen van risico’s door verstedelijking, kan volgens haar bijdragen tot het terugdringen van armoede.