“‘Allemaal afschieten!?’

Samira Atillah

© Brecht Goris

‘Allemaal afschieten!’ Het stond er écht. Onder een onlineartikel over klimaatspijbelaars. Als ik even verder scroll, lees ik nog enkele bezwarende berichten. Ze worden niet gepost door anonieme mensen, “trollen”, maar gewoon door mensen met hun eigen naam en familienaam. Alsof dat normaal is, alsof dat zo maar ok is. Gek genoeg blokven die berichten ook nog eens staan. Gek genoeg reageren daar weinig mensen op?

De laatste tijd merk ik steeds meer haat op bij de commentaren onder online nieuwsartikels. Een bericht over klimaatspijbelaars? ‘Ze moesten ze doodschieten’ en ‘Geen jongen of meisje? Ik hoop dat die Anuna eens een lekkere negerlul voelt, dan voelt ze zich wel een vrouw!’ Ik ben in shock. Deze week stierf ook een jonge voetballer met de naam Ali. Enkele reacties waren gewoon wansmakelijk. ‘Opgeruimd staat netjes’ en ‘alweer een moslim minder’ passeerden de revue. Sinds ik online ben, probeer ik dit af en toe aan te klagen, maar de laatste jaren wordt het precies enkel erger.

Nu kan men wel weer de ‘dit is vrije mening’-kaart trekken, maar volgens mij is er een groot verschil tussen de vrije mening, discriminatie en racisme. Ook het doodwensen van mensen of zelfs doodsbedreigingen rukken steeds meer op. Vaak maak ik een schermafdruk van zo’n berichten en zet ze dan online, in een poging het moreel en juridisch kompas terug juist te zetten.

Soms krijg ik dan als reactie: ‘Je moet dat negeren, je geeft ze teveel aandacht, dat is wat ze willen…’ Mijn reactie is dan meteen, dat er vaak strafbare zaken bijzitten en dat we dit vooral niet normaal mogen vinden en zeker niet moeten negeren. Straks is er niemand meer die zulke dingen aanklaagt.

Volgens mij willen die mensen ook geen aandacht, ze menen dat echt. Ik ben wel akkoord dat het misschien niet zo zinvol is om telkens de kleine man aan te pakken. Want waarom zouden we de kleine man aanpakken, die haatpraat verkoopt, als sommige politici, hetzelfde doen en er mee wegkomen? Ik blijf het dus belangrijk vinden om iedereen te wijzen op zijn verantwoordelijkheid.

Dat men de gestorven Ali zoveel haat toewenst en de moslim- en zelfs de terreurkaart trekt, vind ik vreselijk. Zo erg zit het er dus in. Dat men moslims linkt aan terreur. Dat men Ali linkt aan moslims, alsof dat zelfs iets uitmaakt. Dat men allerlei vooroordelen en oordelen heeft over iemand die net gestorven is. Enkel en alleen door de naam die hij bij zijn geboorte mee kreeg. Ik vind dat gewoon heel erg triestig.

De waarheid is dat we de strijd tegen de haat en polarisatie aan het verliezen zijn. Want net in moeilijke tijden blijkt solidariteit amper te bespeuren in onze maatschappij.

We zijn nu jaren na de terreuraanslagen in ons land, we zouden ons niet laten verdelen en niet haten, maar de waarheid is dat we de strijd tegen de haat en polarisatie aan het verliezen zijn. Want net in moeilijke tijden blijkt solidariteit amper te bespeuren in onze maatschappij. Amper steunbetuigingen voor overleden slachtoffers en hun nabestaanden, wél het doodwensen van anderen of er zelfs mee lachen. ‘Alle moslims op een rij en knallen maar!’ doet niet enkel mijn maag omdraaien maar doet mij ook afvragen of dit de samenleving is die wij willen?

Dat gewone mensen dit durven scanderen, op sociale media, hebben ze wellicht van geen vreemden. Politici, wereldwijd, moedigen openlijk haat en racisme aan met hun eigen twittergedrag en communicatie door telkens bepaalde mensen te viseren.

Als wereldleiders en politici dit soort taal hanteren, is het logisch dat mensen aan hun computer dit gedrag volgen. Politici hebben een voorbeeldfunctie en samen met die functie komt ook een verpletterende verantwoordelijkheid, ook dat mogen we niet negeren. Ik zie het als onze taak, van ons allemaal, om politici te blijven wijzen op hun communicatie en te blijven hameren op het feit dat er nood is aan politici die kunnen verbinden, die willen ontmoeten, die woorden van steun uitspreken, politici die niet mee gaan in haatretoriek. Voorbeeldfiguren die geen racisme of verdeling gebruiken om zichzelf op de kaart te zetten.

Natuurlijk wijs ik ook de betrokken media, die ook een belangrijke actor zijn, op hun verantwoordelijkheden. Ik zie dat ze gedragsregels hebben en ik ga er vanuit dat ze hun best doen om zoveel mogelijk van die berichten te rapporteren en te verwijderen. Maar het mag allemaal een tikkeltje meer zijn. Mag het allemaal een tikkeltje meer zijn?

Zowel het individu, als politici, als media, mogen allemaal een tikkeltje meer doen om het debat beschaafd te houden en bovenal om racisme ,discriminatie en haatpraat waarbij men mensen dood wenst, eindelijk de kop te drukken. Het zal ook niet enkel blijven bij onlinepraat als we zo doorgaan, denk ik. Het kan onze samenleving geen deugd doen, als dit nu al genormaliseerd wordt op het internet. De stap naar onze samenleving wordt steeds kleiner.

Onder het mom van “vrije meningsuiting” zo’n uitspraken blijven verdedigen, is verontrustend.

Een van de gevaren van het tolereren, of andersom, het negeren van dit soort praat is dat, behalve dat het grote schade berokkent aan de personen in kwestie en het onze hele maatschappij ontwricht, er straks helemaal geen remmingen meer zijn en woorden of visies over kunnen slaan naar daden, in het echte leven. We moeten waakzaam blijven en niet doen alsof dit geen probleem is. Alsof het niet bestaat.

Onder het mom van “vrije meningsuiting” zo’n uitspraken blijven verdedigen, is verontrustend. Elkaar de dood inwensen, is verontrustend, lachen met gestorven mensen, uit blinde haat, is verontrustend, politici die mensen telkens viseren en aanvallen, dat is verontrustend. Dit zijn zeer gevaarlijke tendensen en ik hoop echt dat er vlug verschillende niveau’s helpen nadenken om dit aan te pakken. Volgens mij moeten we de grenzen, die alsmaar meer opschuiven, die steeds meer genormaliseerd worden, ook mee opschuiven en korte metten maken met haatpraat, aanzetten tot haat, racisme en discriminatie.

‘Kill them with fire’. Het stond er echt_._