“‘De wereld is een dorp, waarin weinig met mekaar wordt gepraat’

Bert Gabriels

© Charis Bastin

Het is moeilijk om vandaag een ander thema uit de kast te halen dan het virus dat niet corona-virus heet, maar waarvan de echte naam Sars Cov-2 zich waarschijnlijk nooit zo wijd zal verspreiden als het fenomeen waarvoor hij is bedacht.

Ik ben zelf verkouden geweest deze week, en heb inmiddels geleerd dat het niet makkelijk is om altijd in je elleboog te niezen wanneer je als kind wat anders hebt geleerd, dat het ook niet makkelijk is je snot niet overal achter te laten, en dat je in een tankstation blijkbaar 70 cent moet betalen om je handen te wassen.

Verder hebben we geleerd dat we helemaal niet zo sceptisch zijn tegenover doemscenario’s of tegenover het afremmen van onze ratrace, als we ook écht geloven dat het slecht kan uitpakken. Een vliegverbod waarvoor we Greta Thunberg van de planeet hadden gegooid, wordt nu door Donald Trump met trots op tafel gegooid alsof het de normaalste zaak van de wereld is.

Mogelijk heeft dat trouwens te maken met het feit dat er wat corona betreft er geen enkel bedrijf is dat wetenschappers betaalt om ons te melden dat het onschadelijk is. Een paar weken geleden kwam uit dat de Nederlandse klimaatscepticus Frits Böttcher van een paar bedrijven samen zo’n miljoen euro gekregen heeft om rond te bazuinen dat CO2 niet zo’n kwaad kan. Het nieuws haalde de nauwelijks de Belgische pers, maar zou over een maand misschien toch nog eens opgepikt mogen worden. Gelukkig had de luchtvaartsector niet de tijd om ons ervan te overtuigen dat die epidemie ook gewoon zouden overleven via het proces van natuurlijke kudde-immuniteit en een paar extra ziekenhuizen.

En wat we zeker geleerd hebben is dat de wereld in ieder geval niet ons dorp is geworden. In één en hetzelfde dorp hadden we nooit zoveel keer na mekaar dezelfde fouten gemaakt.

Op één of andere manier gaan we er blijkbaar nog altijd een beetje van uit dat wat daar gebeurt, zich hier niet zonder meer kan herhalen.

De Chinese burgers zijn ondertussen stomverbaasd en zelfs een beetje boos om in de krant te moeten lezen dat elk Europees land ondertussen dezelfde fase doormaakt van ontkenning en lacherige verwondering gedurende exact de periode die het virus nodig heeft om een stevige voet in de massa te zetten, plotse alertheid bij de eerste dode, verwarring bij het vaststellen van het tekort aan ziekenhuisbedden, en ongeveinsde verbolgenheid over het feit dat het te laat is.

In een echt dorp hadden de mensen uit Chinatown ons twee maanden geleden al kunnen vertellen dat het bij hen niet heeft geholpen om pas in actie te schieten als de longontsteking de kop op steekt, of maatregelen te nemen op het ritme van het aantal extra besmettingen.

In een echt dorp had het gehucht Singapore ook al een maand geleden kunnen laten weten welke maatregelen er wel voor zorgen dat er geen enkele dode valt. De prestatie van Singapore is voorlopig vrij positief te evalueren, maar hoe ze het gedaan hebben, eerlijk, dat heeft hier in geen enkele krant gestaan.

Enkel tussen het beursnieuws van de Tijd werd gemeld dat Singapore, met toen 89 besmettingen en geen dode, een bewijs is dat het virus onder controle gehouden kan worden. Ook vorige donderdag stond in De Standaard dat hun aanpak werkt. Maar een reportage over hoe ze dat dan hebben aangepakt? Niet te vinden.

Op twitter kom je iets te weten over grensbewaking op basis van temperatuur in plaats van nationaliteit, een enorme schoonmaak van alle publieke ruimtes ginder, het uitdelen van mondmaskers inclusief campagne tegen nutteloos gebruik ervan.

En ze hadden een app die van ieder die besmet was, meteen een lijstje maakt met wie er allemaal contact is geweest, gewoon op basis van telefoongegevens. Geef toe, een overzichtje van alle maatregelen en hun effect daar, dat had ons een maand geleden toch al wel kunnen helpen?

Op één of andere manier gaan we er blijkbaar nog altijd een beetje van uit dat wat daar gebeurt, zich hier niet zonder meer kan herhalen, terwijl de kans zeer groot is dat we in werkelijkheid helemaal niet zo veel van mekaar verschillen.

Uiteraard is het lastig om maatregelen te gaan vergelijken uit landen met en zonder persvrijheid, of met een verschillende notie van staatsgezag. Maar er domweg van uit gaan dat fouten in de Chinese aanpak hier per definitie niet kunnen gebeuren, of dat een beleidsvoorbeeld uit Singapore voor ons niet nuttig is, heeft toch iets meer te maken met dédain dan met een goeie argumentatie.

De Chinese overheid had de fout gemaakt om de eerste dokters die het publiek wilden informeren, het zwijgen op te leggen. Typisch iets voor China, denken we dan. Maar in de VS had eind januari ook iemand het idee om stalen uit een lopend onderzoek te gebruiken om meteen een goed beeld te krijgen van de verspreiding van het virus, en dat idee werd om redenen van privacy en papierwerk afgewezen. Voor de genegeerde dokters maakt het niet uit wat de reden is; ze werden verhinderd het werk te doen dat mensenlevens had kunnen redden.

We denken allemaal graag dat we onder de goeie sterren geboren zijn, en dat we op het knooppunt van de wereld een prima zicht hebben op wat er gaande is, maar de huidige situatie is in ieder geval een nuttige illustratie van het feit dat we nog steeds wat van de ander zullen kunnen leren.