“‘Geen hashtag voor Baga’
De voorbije week is er heel veel verschenen over hoe weinig interesse de westerse media toonden over de vele (volgens sommige bronnen 2000) slachtoffers van Boko Haram in Baga, in het noordoosten van Nigeria, en hoeveel interesse diezelfde media wel toonde voor de Charlie Hebdo-crisis in Parijs (met 17 doden). Er werd gevraagd of sommige levens meer aandacht verdienen dan andere.
Zelfs de president van Nigeria, Goodluck Jonathan, condoleerde zijn Franse collega, maar over Baga repte hij met geen woord. De minister van financiën, Ngozi Okonjo Iweala, tweette “#JeSuisCharlie” maar ze bleef ook stil over Baga. Er was geen hashtag voor Baga. De president, die tijd had om Mr. Hollande te condoleren, had geen tijd om de mensen van Baga te condoleren. Zijn dochter was dat weekend getrouwd en daarbovenop is hij ook nog volop in de verkiezingscampagne.
Het lijkt inderdaad alsof het leven van Franse mannen en vrouwen meer waarde heeft dan dat van zijn mede-Nigerianen. Voor de internationale media lijkt het ook zo. De Nigeriaanse overheid toonde niet het minste respect voor hun doden en gewonden. Je kan dan moeilijk verwachten dat de westerse wereld (media) dat gaat doen. Maar Nigeria is geen uitzondering.
Je zou denken dat, als we de crisis in Parijs zo erg vonden, de oorlog in Congo ons ook zou shockeren.
In Oost-Congo is er sinds begin 1990 een oorlog aan de gang. Er zijn ondertussen meer dan 5,4 miljoenen doden gevallen. Dat is bijna de helft van de ganse populatie van België. Er zijn meer dan twee miljoen vluchtelingen. Kinderen worden beroofd van hun jeugd en worden ingezet als soldaten en kanonnenvlees. Iedere dag worden meer dan 1000 vrouwen en meisjes verkracht, slachtoffers van de oorlog die de wereld vergeten is. Je zou denken dat als we (westerse wereld inclusief) de crisis in Parijs zo erg vonden, de oorlog in Congo ons ook zou shockeren.
Overigens zijn er wel meer parallellen te trekken tussen die verschillende conflicten. Zowel in Irak-Syrië, als in het Noorden van Nigeria-Tsjaad-Kameroen en in Congo, zijn er omwille van de recente en niet zo recente geschiedenis een hele rits te exploiteren spanningen tussen verschillende bevolkingsgroepen. De overvloed aan wapens uit recente conflicten in de regio zijn waarschijnlijk ook een factor, net als de oorlogservaring van vele militanten. En dan heb je nog de “failed states” zelf. Congo, Nigeria en Syrië zijn toonbeelden van gebrekkig centraal bestuur. De overheid kan er de voorwaarden niet scheppen om uit de spiraal van geweld te raken.
Een oorlog ergens in “the heart of darkness” is ver van ons bed en geen reden om tv-programma’s voor te onderbreken.
Waarom blijven sommige conflicten onder de radar? Waarom wordt er weinig over bericht? Waarom wel Syrië maar Congo niet? Het zou kunnen zijn dat de oorlog in Congo de westerse wereld weinig interesseert omdat er geen “war on terror” is. Na 9/11 is de oorlog tegen terreur iets dat de westerse wereld kan vatten. Er is ook het gevaar dat ons in de westerse wereld raakt. Een oorlog ergens in “the heart of darkness”, waar de mensen elkaar vermoorden of verkrachten, is ver van ons bed en geen reden om tv-programma’s voor te onderbreken.
Een andere reden zou ook kunnen zijn dat de westerse wereld geen economische interesse heeft in Congo. Ze hebben niks te verliezen door de oorlog. De grondstoffen uit Oost-Congo komen nog steeds terecht in onze elektronica.
Wat de reden ook is, macht komt alleen van pas wanneer het gebruikt wordt voor goed. Hebben de westerse media de verantwoordelijkheid niet om evenveel aandacht te geven aan de slachtoffers uit Congo als aan de slachtoffers uit Frankrijk? Daarnaast vraag ik me af hoeveel andere oorlogen aan onze aandacht onstnappen. Hoeveel van zulke conflicten blijven onzichtbaar omdat de slachtoffers niet sneuvelen voor de lens van de televisiecamera’s van de westerse media?