“‘Het is de waarheid’
Leugens doen de wereld draaien, zegt An Olaerts. En ze onderbouwt die stelling met stevige argumenten, kleuterversjes en een lijst voorbeelden.
Kadoze, kaduize, wij zijn allemaal luizen
Kadoze, kaduize
De koning gaat verhuizen
Hij gaat om negen uur precies
Met zijn hele theeservies
Eén jongetje zat op mijn schoot. Twee anderen hingen scheef, links en rechts tegen mijn ellebogen.
Kadoze, kaduize
De kooi met witte muizen
De gouden troon, het gouden bad
En de satijnen keukenmat.
Ik las versjes voor van Annie MG Schmidt. De zussenkinders luisterden, maar of ze mij geloofden weet ik niet. Ten slotte ben ik met verve de rare tante. Ik zaai ruis onder die kleine schedelpannen, verwondering, verbazing en eigen gedachten. Een kind, of toch het kind dat bij mij op schoot wil, mag niet bang zijn van wat eigenaardig is. Alles is eigenaardig. En als het niet eigenaardig is, moet je nog eens kijken.
In smurfenijs zitten échte smurfen, zeg ik ook soms. Netjes beargumenteerd en al: Ah, ja want smurfenijs is blauw. Waarom zou smurfenijs anders blauw zijn. Gargamel heeft een ijsfabriek, dat is het! Anders moet je het volgende keer eens vragen aan de juffrouw van het ijs. Ik durf te wedden dat ze haar smurfenijs bij Gargamel koopt. Het is heerlijk om verwarring te stichten in een kinderkopje. Je zult wel horen wat de juffrouw zegt. In smurfenijs zitten smurfen, zoals in aardbeienijs aardbeien zitten. Daarna is het smullen van de manke bewijsvoeringen, die meestal eindigen in wanhopige zinnen zoals: Mamaaaaah, tante An zegt dat oma vroeger in een huis van chocolade woonde! Dat kan toch niet! Dan lach ik in mijn vuistje. Hihihi. Dat is één.
Twéé is de pedagogie. Want ik geloof in leugens. Leugens doen de wereld draaien. Ook als je nog maar zeven jaar bent. Zo heb ik op de bus eens een meisje zien wijzen naar een mevrouw. Die mevrouw is poetsvrouw, zei ze tegen haar vader. Ik denk omdat de mevrouw zwart vel had. Want haar vader werd bleek van schaamte. Nog een voorbeeld. Er was eens een meisje dat geloofde dat Sinterklaas haar een iPad zou brengen. En nog een voorbeeld, van een jongetje. Het kwam terug uit school en het zei: Als je varkensvlees eet komt de duivel je halen. Zijn ouders verslikten zich in hun kotelet.
Waarheden dat er op aarde worden verkocht! Van 7 tot 77 jaar. Van cola krijg je heel veel vrienden. TV-worstjes staan voor gezelligheid. Meisjes met korte haren worden later lesbisch. Om te netwerken moet je fietsen. In Iran wonen geen homo’s. Als je je best doet, kan het niet mislukken. Het Zuiden moet ons nog. Vlamingen zijn fascisten. Walen zijn luilakken. En Paola is een Italiaanse hysterica. Verhuur je huis nooit aan een Chinees! 290.000 is een grens. Vanaf 1,1 miljoen gaat het om rechtvaardigheid. Dames met een doekje krijgen klop van hun man. Dames zonder doekje kunnen zwemmen, dansen en fietsen, zonder dat iemand iets ruikt. De baas van Syrië heeft gas gebruikt. Iemand is altijd goed en iemand is altijd slecht. Zo gaat dat als het oorlog is. En anders ook. Het is niet raar. Het is waar.
Kadoze, kaduize
Wij zijn allemaal luizen
Onze waarheid is zo schijn-
heilig dat de anderen zijn
An Olaerts is freelancejournalist en schrijft onder meer columns voor De Standaard.