Mehmet Koksal
“‘Justice hasn’t been done!’
“Justice has been done”, verkondigde de Amerikaanse president Barack Obama, toen hij vorige maandag, 2 mei, de terechtstelling van de “most wanted terrorist” door de US Navy Seals in het Pakistaanse stadje Abbottabad bekend maakte. Het nieuws van de moord op Osama Bin Laden was zonder twijfel een hart onder de riem voor vele slachtoffers van de aanslagen van 11 september 2001. Toch kan men zich eerlijk gezegd afvragen of “gerechtigheid is geschied”. Voor wie en volgens welk rechtsprincipe?
Inderdaad, de wet van Talion (oog om oog, tand om tand) is in dit geval effectief toegepast maar men zou denken dat onze democratische samenlevingen toch wat geëvolueerd zouden zijn sinds dit principe van de Codex Hammurabi in het Babylonische rijk in werking trad (1730 jaar v.C.). We bevinden ons niet langer in het register van de moderne rechtspraak, maar in het rijk van de vendetta, of van de private rechtspraak, waarbij iedereen uiteindelijk het recht in eigen handen kan nemen, zonder tussenkomst van een onpartijdige, neutrale hogere instantie.
Wat me het meest verontrust, is het enthousiaste applaus op alle banken voor een unilaterale actie, uitgevoerd op het grondgebied van iemand anders, en zonder de wil om de verdachte te laten verschijnen voor een rechterlijke instantie waar hij geconfronteerd had kunnen worden met de aanklachten. Dit gebeuren maakt nog eens duidelijk hoe onze samenlevingen de strijd voor de principes (gerechtigheid, democratie, vrijheid) en tegen het arbitraire optreden, het unilateralisme en de manipulatie verloren hebben.
Op binnenlands politiek vlak, zal de dood van Bin Laden in de VS ook belangrijke gevolgen hebben en sommigen hebben hun mening al bijgesteld. Waar is de Barack Obama die campagne voerde tegen het unilateralisme van de Amerikaanse diplomatie? Waar is die Barack Obama die streed tegen de illegale oorlogen in Afghanistan en Irak? Waar is die democratische kandidaat die de tactiek van het onder water dompelen bij ondervragingen (waterboarding) door de CIA agenten veroordeelde en de sluiting van Guantanamo beloofde?
Waar is de Barack Obama die campagne voerde tegen het unilateralisme van de Amerikaanse diplomatie?
Zowel op technisch vlak als op het vlak van politieke propaganda heeft Obama toevlucht genomen tot methodes die hij zelf politiek bestreed om Bin Laden te kunnen vatten. De tip over het pseudoniem van de beruchte vertrouwenspersoon en boodschapper van Bin Laden, die geleid heeft naar de schuilplaats van Bin Laden, werd geleverd door een gevangene van Guantanamo (die onderworpen was aan “enhanced interrogation techniques”, die gewoon neerkomen op folteringen). Om lekken naar andere inlichtingendiensten te vermijden, hebben de Amerikanen overvloedig gebruik gemaakt van specifieke onderzoeksmethoden (met inbegrip van interne afluisterpraktijken, of “domestic wiretapping”). Om de moord te voltrekken heeft Obama beroep gedaan op een elitecommando, de US Navy Seals, die deel uitmaken van de Joint Special Operations Command (JSOC), wat ooit het doodseskader van Cheney (“Cheney’s death squad” ) werd genoemd, naar de vice-president van George Bush junior. Uiteindelijk heeft Obama door deze actie getoond dat Amerikaans unilateralisme voorrang heeft op internationaal multilateralisme: geen betrokkenheid van de VN, geen informatie van de bondgenoten van de NAVO en geen verplichting om aan de Pakistaanse regering de toelating te vragen. Het is George Walker Bush tot de derde macht wat de democratische president hier heeft laten gelden.
Wat de propagandamachine betreft na de feiten, ben ik uiteraard niet de enige om me vragen te stellen over de operatie die geleid heeft naar de dood van de Al Qaeda leider. Hoe kan men een aanval zo minutieus voorbereiden om nadien bij de communicatie de bal compleet mis te slaan (Bin Laden zou gewapend zijn, daarna weer niet gewapend, hij zou een vrouw gebruikt hebben als schild, dat werd nadien weer tegengesproken; men zou zijn foto publiceren, dan weer niet) ?
Gelukkig is er Donald Trump die bereid is om wat orde op zaken te stellen. Ik ben ervan overtuigd dat hij de publicatie van het geboortebewijs van Bin Laden gaat eisen vooraleer over de dood ervan te kunnen spreken, want uiteindelijk zijn er nog altijd die zich afvragen of Bin Laden werkelijk bestaan heeft…