“‘Man en macht’

Het is niet helemaal duidelijk wat Paul Magnette het eerst tracht te redden: de meubelen, de PS of zijn eigen vel. Hij kondigt in elk geval aan zich weer volledig aan het burgemeesterschap te wijden, in zijn geliefde Charleroi. Daar is nog wel wat werk aan de winkel. Dat mochten wij vaststellen bij het afstappen van La Boucle Noire , een indrukwekkende wandellus die slingert door het postindustriële landschap rond de grootste stad van Wallonië: je hoopt de hele tijd dat de gebroeders Dardenne op een bepaald moment ‘cut’ zullen roepen en het allemaal maar cinema is.

De partijleden van de PS hebben zich in een bijzonder statutair congres uitgesproken voor een volledige decumul. De partij zat al in zwaar weer na de Publifin-affaire. Toen al werd PTB in de peilingen de grootste linkse partij. Het recente Brusselse PS-schandaal zou wel eens de brug te ver kunnen zijn. De Waal en de Vlaming delen het koele minnaarschap van hun hoofdstad. In Vlaanderen vertaalt zich dat in beperkte belangstelling voor wat er gebeurt op Brusselse politieke niveaus, maar in Franstalig België en zeker de in de Franstalige media is dat toch net iets anders.

Ik denk dat het politieke personeel in ons land constante bijscholing kan gebruiken. Die voeten in de realiteit zouden dan misschien ook wat meer fond geven aan het politieke en maatschappelijke debat.

Ik ben helemaal niet tegen cumul. Integendeel zelfs, ik vind dat cumul verplicht zou moeten worden. Daarmee bedoel ik dat je als zetelende politicus ook op een totaal andere plek je verantwoordelijkheid deeltijds zou moeten opnemen. Zonder dat daar een zitpenning of een volledig tweede loon aan te pas komt natuurlijk. Het zou deel van het politieke pakket kunnen zijn: inleefweken, jobshadowing, een halfjaarlijkse stage van een week. Om de zes maanden ergens de tenen in een ander bad steken. Liefst in een domein van de public service. Zonder journalisten in de buurt, in de luwte: handen uit de mouwen en met gespitste oren, en de twitter-account even offline. Ik denk dat het politieke personeel in ons land constante bijscholing kan gebruiken. Die voeten in de realiteit zouden dan misschien ook wat meer fond geven aan het politieke en maatschappelijke debat.

Een bij-effect van die roep naar decumul zorgt er trouwens ook voor dat er nog meer politici bijkomen. En de spoeling is al zo dun. Ik ben blij dat er bij de ongeveer 900 Brusselse mandatarissen een aantal zitten die dubbellopen.

Hoge Bomen

Yvan Mayeur heeft met zijn laatste optreden de PS misschien de nekslag gegeven. Ik denk dat Mayeur ooit een goede sociaal-assistent moet zijn geweest. Ik lees op zijn Wikipediapagina dat hij zijn carrière begon als secretaris van de Coordination Nationale d’Action pour la Paix et la Démocratie. Een erg respectabele organisatie die nog steeds uitstekend werk levert en op dit moment campagne voert tegen de Navo.

Het is wel even doorspoelen van die activistische organisatie naar zijn recente doortocht in de Brusselse commissie vlak voor het parlementaire reces. Mayeur vroeg zich hardop af hoe hij, of all people, in de beklaagdenbank was terecht gekomen. Veel van zijn antwoorden kwamen in vraagvorm, alsof de rollen omgekeerd waren en hij zijn bevragers op de rooster legde. Alsof hij hen er voortdurend aan wou herinneren: niet ikzelf, maar het systeem is ontspoord, dus jullie hadden hier evengoed kunnen zitten.

Mensen zijn doorgaans niet mild voor de medemens, … Maar als het over politici gaat, dan steken ze nog een tandje bij.

Ik dacht even dat we hier het destructief recht van de Hongaarse psychiater Nagy in de praktijk zagen. Zou Mayeur ergens in zijn persoonlijke geschiedenis zoveel onrecht zijn aangedaan, dat hij nu zelf de rekening vereffent? Letterlijk dan? In zijn hoofd klopte de boekhouding alvast, ook de morele. Hij heeft zich ingezet, en daar mag iets tegenover staan. Hoe geraakt een moreel kompas zo danig ontregeld?

Er is de voorbije weken en maanden veel bij elkaar geschreven over Brusselse politici. Dat ze met teveel zijn, dat het graaiers zijn, dat ze corrupt zijn. Mensen zijn doorgaans niet mild voor de medemens, zeker niet als ze die gevoelens neertikken in de commentaarsectie van een website. Maar als het over politici gaat, dan steken mensen nog een tandje bij. ‘Opknopen aan de hoogste boom op de Grote Markt’, las ik ergens en ook de klassieker: ‘en wij maar werken’.

Er staan geen bomen op de Grote Markt. Jawel, een keer per jaar een kerstboom. Ik ken veel Brusselse politici, op verschillende beleidsniveaus. Wat ze alvast niet zijn, is lui. Er wordt vaak schamper gedaan over al die baronieën maar er wordt wel in gewerkt. Vaak dubbel, archaïsch werk, maar wel uitgevoerd door mensen die er hun vrije avonden en weekends en soms een huwelijk voor opofferen. Dat die offers dan verzacht worden door wat extraatjes op de bankrekening, als iedereen het doet, daar kan ik me wel iets bij voorstellen.

Stop mensen in een machtspositie en ze veranderen.

We zijn strenger voor de ander dan voor onszelf. Stop mensen in een machtspositie en ze veranderen. Hijs iemand in een uniform, en de bijhorende automatisch toegekende autoriteit verandert hem. De seingever met de driekleur rond de bovenarm die het verkeer mag tegenhouden. De politieagent met de duimen achter het kogelvrije vest.

Maar ook zonder uniform transformeren mensen als ze in een andere machtsverhouding terecht komen. Iedereen kan zich een baas voor de geest halen die naast zijn schoenen is beginnen lopen. Luister eens naar mensen met een poetsvrouw die ervaringen uitwisselen. Ineens hoor je uit de mond van wie je het niet onmiddellijk zou verwachten een variant op de riedel van ‘het is moeilijk om goed personeel te vinden’. ‘Ik kwam thuis en de poetsvrouw zat gewoon in de zetel op haar smartphone’…

Vakantiejob

Toen ik vorig jaar, als oudere werknemer (op mijn achtendertigste!), op loopbaanbegeleiding moest, zei de coach: ‘Nu ben je klaar om een middelgrote organisatie te leiden, met nog wat meer mensen onder jou.’ Mij leek het net gezond om dat even niet te doen. Om net even in een ander hiërarchisch plaatje te werken, en daarbinnen al helemaal niet bovenaan.

De groeilogica van een loopbaan zorgt ervoor dat mensen (soms) op de verkeerde plaats belanden. Ik heb net mijn schaal wat kleiner gemaakt. Ik vond het fijn om een team te coachen, maar in mijn huidige job moet ik mensen overhalen om in een verhaal mee te stappen, zonder dat er een arbeidscontract aan vasthangt. Werkend met vrijwilligers moet ik het mandaat om aan hen iets te vragen elke dag opnieuw verdienen. Ik heb daar eerlijk gezegd deugd van. Het helpt om nu en dan eens in een andere rol te stappen. Zo zou ik de flexibele loopbaan invullen.

In deze tijd van het jaar, wanneer mijn oog valt op een badge ‘student’, heb ik heimwee naar een studentenjob. Ik zou het best fijn vinden om een maand op een jaar iets anders te doen. Mij onderdompelen in een heel andere sector.

Misschien een tip voor Mayeur en Peraita: een vakantiejob gaan doen, ergens in de volledige anonimiteit. 21 uur, over de hele week verspreid, aan de kassa van de Action in La Louvière. Voor een loon van samengeteld de zitpenningen van drie fictieve vergaderingen.