“‘Strijdbare solidariteit met Rif maakt me niet minder Marokkaans’

Voornamelijk in het noorden van Marokko, meer bepaald de streek van het rif gebergte, vinden nu al maanden aan een stuk protesten plaats tegen onrecht, corruptie, armoede en hogra (vernederingen). De concrete aanleiding was de dood van Mohsin Fikri, een visverkoper die weigerde om de autoriteiten smeergeld te betalen en vervolgens verpletterd werd in een vuilniskar toen hij zijn visvoorraad, die de politie erin had gesmeten, trachtte te redden. Sinds die dag in oktober vorig jaar zijn vele protesterders en protestleiders of hun familieleden opgepakt waaronder Nasser Zafzafi.

Als het gaat om armoede, werkloosheid en corruptie te bestrijden of te investeren in toegankelijke gezondheidszorg en onderwijs, dan vind je mij aan je zijde. Dan kies ik altijd partij voor degenen die opkomen tegen concrete ongelijkheid en onrecht. Dan is niet kiezen de status quo bestendigen. Dan is het zwart of wit. Maar niet op een manier die mijn keuze manipuleert door ze onderdeel te maken van een valse tegenstelling. En net dat wordt (niet toevallig) steeds problematischer ten koste van de grond van het probleem in Marokko.

Laat me dat even heel duidelijk maken: het is niet omdat ik achter de protesten in Marokko sta, dat ik tegen de eenheid van Marokko ben. Nochtans wordt dit vals onderscheid hard uitgespeeld door bepaalde burgers, groeperingen, overheid en (sociale) media. Zowel in Marokko en Nederland als hier, waar Marokkaanse Belgen gemengd reageren, belemmert dit soort van valse tegenstelling de solidariteit die nodig is om de protestbeweging te versterken.

Dat mensen die reserves hebben bij de protesten er meteen ook tegen zouden zijn, is een valse tegenstelling.

Een ander valse tegenstelling is dat mensen die reserves hebben bij de protesten er meteen ook tegen zouden zijn. Dat klopt niet, omdat veel (oudere) Marokkaanse Belgen gereserveerd zijn door hun nare herinneringen aan hoe de makhzen (autoriteiten) omging met eerdere grote protesten in “de Rif”. Iets waar de jongere generaties in België en Nederland niet mee zijn opgegroeid. Maar ook mijn generatie hoort en ziet dat de lange arm van de makhzen niet stopt aan de Marokkaanse grens.

Ik pleit ervoor dat we met zijn allen dit soort van valse tegenstellingen stoppen en focussen op de grond van de problemen in Marokko. De eisen van de protestbeweging om van de vele beloftes en plannen voor de nog steeds achtergestelde regio echt werk te maken, heeft nood aan brede en strijdbare solidariteit in Marokko en haar diaspora.

De solidariteit vanuit België, Nederland of elders met de protestbeweging kan enkel groeien als het bewustzijn van de gemiddelde Marokkaans Belgische of Nederlandse toerist toeneemt over de armoede, gebrekkige mensenrechten en corruptie in zijn of haar tweede thuisland. Want laten we eerlijk zijn: veel Marokkanen kennen Marokko enkel als vakantieland. Familie die super gastvrij is en letterlijk alles uit de kast haalt om je te verwennen. Daar zijn ze erg trots op. De verhalen van 40-jarige mannen of vrouwen (met twee diploma’s) die nog bij hun ouders wonen omdat ze geen werk vinden en daardoor niet kunnen huwen, kennen we te weinig.

Het gaat niet over een burgeroorlog versus rust en vrede. Neen het gaat om gelijkheid in onderwijs, arbeid en gezondheidszorg versus corruptie en armoede.

Naast dit gebrek aan kennis en informatie zien wij hier constant hoe protestbewegingen in het Midden-Oosten en Noord-Afrika landen kunnen doen ontaarden in chaos en complete instabiliteit. En dat wil geen enkele Marokkaan.

Maar nogmaals er moet volgens mij helemaal niet gekozen worden tussen instabiliteit en chaos aan de ene kant en orde aan de andere kant. Het gaat niet over een burgeroorlog versus rust en vrede. Neen het gaat om gelijkheid in onderwijs, arbeid en gezondheidszorg versus corruptie en armoede. En ja daar is strijd voor nodig. Strijd voor een welvarend Marokko voor iedereen.

De vragen die ons in deze tijd kracht kunnen geven zijn: durven we te geloven in reële mensenrechten voor iedereen en zijn we bereid daarvoor samen te strijden? Durven we systemen en autoriteiten in vraag stellen en op zoek gaan naar systemen die zowel nationaal als internationaal solidariteit (her)produceren? Bouwen we strijdplaatsen waar loyaliteit niet gekoppeld wordt aan een nationaliteit of streek, maar aan solidariteit met mensenrechten?

Ah en nog één ding. Nationalisme houdt ons tegen om werk te maken van universele solidariteit. Het geeft een vals gevoel van samenhorigheid en sluit mensen uit. Of het nu Marokkaans, Amazigh of Arabisch nationalisme is, ze maken de noodzakelijke debatten monddood. Solidariteit is voor mij grensoverschrijdend op straat komen om investeringen te eisen in de Rif of andere streken in Marokko, de Palestijnse zaak te verdedigen of om geweld in Congo aan te klagen.

Mijn strijdbare solidariteit maakt mij niet minder Marokkaans.