Er wordt aan de fundamenten van onze democratie geraakt
“‘Teleurstellingen groot en klein ’
Mislukte hervormingen, politieke lastercampagnes, bedenkelijke toepassingen van de journalistieke deontologie… Ontgoocheld, nee, woest wordt columnist Walter Zinzen van de vele teleurstellingen die het de laatste tijd regent.
© Brecht Goris
Het regent de jongste tijd teleurstellingen, grote en kleine. De meest recente is de mislukking van de fiscale hervorming.
De heffing van de belastingen is nog steeds niet eenvoudig en al helemaal niet rechtvaardig. En dat alleen maar omdat één partij verhinderde dat de rijken een centje meer belastingen zouden moeten betalen. Zo handhaven de Bouchez-liberalen de ongelijkheid in ons land.
Wat er aan de hand is in onze zogenaamde mainstreammedia baart minstens evenveel zorgen.
Waar blijft de krant, het tijdschrift of de zender die vraagtekens plaatst bij de oorlogsretoriek die in de hele Europese Unie schering en inslag is? Waar blijft de kritische berichtgeving over Oekraïne?
Wie plaatst vraagtekens bij de bewering dat wapens bijdragen tot vrede?
Verdedigen we werkelijk onze Europese waarden en normen met onze steun aan Oekraïne? Wie plaatst vraagtekens bij de bewering dat wapens bijdragen tot vrede? Bij het adagium dat Oekraïne de oorlog moet winnen? Bij de weigering om aan te sturen op onderhandelingen, hoe moeilijk dat ook mag zijn?
Nog groter is de teleurstelling over het verschuiven van de professionele criteria.
Wie had ooit gedacht dat een programma als Terzake zich zou lenen tot een karaktermoord op Dalilla Hermans? Alleen maar omdat Vlaams Belang en N-VA zich hadden geërgerd aan een zeven jaar oude uitspraak van haar?
Mevrouw Hermans was door het stadsbestuur van Brugge benoemd tot coördinator van het project dat ervoor moet zorgen dat de stad in 2030 culturele hoofdstad wordt. Aan dit mandaat wilden de Vlaams-nationalisten een einde maken. De schandelijkste verwijten aan haar adres, onder meer van N-VA-voorzitter Bart De Wever, werden kritiekloos de ether in gestuurd.
Lastercampagne
Ook in de gerechtsverslaggeving verschuiven de normen.
Waar vroeger de namen van verdachten en zelfs veroordeelden niet werden genoemd, klonk nu de naam van de moordenaar van Ilse Uyttersprot voluit, in alle media, ook op de VRT. De wijze les van Ico Maly, zoals hij die in SamPol formuleerde, werd daarbij vergeten: ‘In een democratie gaan we ervan uit dat daders kunnen leren uit hun fouten. De rechtspraak heeft dus niet louter het doel om te straffen, maar ook herintegratie mogelijk te maken. Het publiek maken van namen staat dat in de weg.’
De goede oude journalistieke code werd helemaal overboord gegooid in de behandeling van de zaak Rousseau.
Nu ja, de zaak Rousseau? Er is helemaal geen zaak Rousseau. De Vooruit-voorzitter wordt van niets verdacht, laat staan dat hij voor iets veroordeeld is. Het zijn de media die er een zaak van hebben gemaakt. Er waren meldingen van ongeoorloofd gedrag, meer niet. En geruchten. Maar meldingen en geruchten zijn geen bewijzen.
In onze rechtsstaat is dan ook iedereen onschuldig zolang de schuld niet bewezen is. Het bewijzen van die schuld is een taak van het gerecht, dat nu al tot twee keer toe heeft geoordeeld dat er niets ongeoorloofds is gebeurd.
Wat is de relevantie van onterechte verdachtmakingen? Dat scheen niemand zich nog af te vragen.
Wat is dan nog de relevantie of nieuwswaarde van (volgens het parket) onterechte verdachtmakingen? Dat scheen niemand zich af te vragen.
Alle journalisten die “de zaak” volgden, riepen allen in koor dat ze al lang op de hoogte waren van de meldingen en geruchten. Erover publiceren wilden ze niet, omdat ze niet geloofwaardig waren. Dat is een terechte houding.
Waarom veranderden ze dan toch van gedachte? Omdat, zo was de uitleg, Rousseau er zelf over begon bij zijn fameuze “coming-out”. Ze wilden uitleggen waarom hij zichzelf ‘opgejaagd wild’ noemde. Het gevolg: de reputatie van Rousseau, en bij uitbreiding van zijn partij, is onherroepelijk beschadigd.
Dat was exact de bedoeling van degenen die de lastercampagne tegen Rousseau op touw hebben gezet: de smeerpoezen van ’t Scheldt, een tijdschrift dat zichzelf “satirisch” noemt maar immuun is voor iedere vorm van journalistieke deontologie. Zo beweert het dat het “de zaak Rousseau” van minuut tot minuut volgt. Het nieuws over de seponering van de twee klachten zal de nieuwsgierige lezer vergeefs zoeken.
De bedoeling is duidelijk: verhinderen dat Vooruit bij de verkiezingen groot genoeg wordt om in de Vlaamse regering te gaan zitten. Op die manier hoopt extreemrechts kansen te krijgen om mee te besturen.
Ernstige journalisten hebben dit spelletje – hopelijk onbewust — meegespeeld. Ico Maly vindt dat ze daardoor ‘de fundamenten van de democratie’ geraakt hebben. Gelijk heeft hij.
Uit het voorgaande, goede MO*lezer, moet u niet afleiden dat uw columnist een fan is van Rousseau en/of Vooruit. Wie het niet met hem eens is, moet hem bestrijden op grond van zijn beleid en programma, niet met onbewezen verdachtmakingen.
Dat bonafide journalisten die gouden regels hebben laten vallen, is meer dan een teleurstelling. Het is een ontgoocheling.
‘Groene waanzin’
Er is nog een heel ander gebied waarin er reden te over is om ontgoocheld te zijn.
Precies 23 jaar geleden al wilde de toenmalig, groene minister van Verkeer Isabelle Durant alle nachtvluchten verbieden. Het gevolg? Mevrouw Durant verdween uit de regering. De nachtvluchten bleven. Vandaag wil haar — eveneens groene — opvolger Georges Gilkinet het nog eens proberen: geen nachtvluchten meer op Zaventem.
De reacties op dat idee zijn een teleurstelling. ‘Compleet onverantwoord, groene waanzin’, roepen politici. Vakbonden vrezen het verlies van “duizenden” jobs. Ondernemers willen niet minder, maar net meer vliegen. Zowel de luchthaven als de luchtvaartmaatschappijen willen groeien, groeien!
Verstomd aanhoor ik die uitingen van collectief egoïsme. Het is wetenschappelijk vastgesteld dat de luchtvaart een grote vervuiler is die de opwarming van de aarde aanzienlijk in de hand werkt. Eveneens wetenschappelijk vastgesteld zijn de risico’s van nachtvluchten voor de gezondheid van duizenden omwonenden.
Dan zou je toch verwachten dat alle betrokkenen beseffen dat er grenzen zijn aan de economische groei? Niets daarvan. Over klimaat en omwonenden reppen de tegenstanders van het verbod met geen woord. Voor chantage schrikken ze ook niet terug.
De redenering luidt: de meeste nachtvluchten worden uitgevoerd door DHL en dat heeft van Zaventem een belangrijke hub gemaakt. Zonder nachtvluchten zal DHL de luchthaven verlaten met alle gevolgen van dien voor de werkgelegenheid en de economie.
Zo wordt gezegd. Niemand voegt eraan toe dat DHL Zaventem al eens verliet in 2016. Met slaande trom had het zijn hubactiviteiten verplaatst naar Leipzig. Nadien keerde het met stille trom terug naar Zaventem. Met andere woorden: het is niet zozeer Zaventem dat DHL nodig heeft als DHL dat niet zonder Zaventem kan.
Dat niemand daarop wijst, stelt me niet teleur. Het maakt me woest.