“‘“Vrijhavens” en de ruimte om jong te mogen zijn’

‘In Brussel is er veel leegstand. We proberen de leegstand te heractiveren’, vertelde een medewerker van vzw Toestand mij tijdens een bezoek aan Allée du Kaai onlangs.

Ik keek rond in de inkomhal van Allée du Kaai. Een grote poster aan de muur heette mij welkom in verschillende talen. Graffiti op de muren fleurde de gebouwen op. Twee jongens liepen ons voorbij, hun kleurrijke skateboards hielden ze stevig vast in hun handen. Iets verder op zag ik een oude MIVB bus die was omgebouwd in een cinema. In de verte hoorde ik muziek van een radio op een oude rode zetel. Ik was hier nog maar net, maar ik voelde het: Allée Du Kaai zorgde ervoor dat de Brusselse kanaalzone weer leefde. Lege hangars en gebouwen worden omgetoverd tot levendige ruimtes.

De Dienst Leefmilieu Brussel wil de kaai omzetten tot een openbaar park. Omdat dit een werk van lange adem is, willen ze de kaai een tijdelijke invulling geven. Zo is Allée Du Kaai, een project van vzw Toestand en Leefmilieu Brussel, ontstaan.

Schaarse ruimte

In Vlaanderen en Brussel leven we met steeds meer mensen op dezelfde oppervlakte. Het gevolg hiervan zijn onder andere, een toenemend tekort aan scholen maar ook aan plekken voor vrije tijd.  Vooral voor kinderen en jongeren.

We leven in parallelle werelden. Het lukt niet voor iedereen om in aanraking te komen met de diversiteit die er werkelijk is.

Ruimte delen biedt hier een soelaas. Het heractiveren van leegstand doet dat ook. Kinderen en jongeren krijgen de mogelijkheid om hun ideeën en projecten werkelijkheid te maken.  De interactie dat door zulke initiatieven gestimuleerd wordt is een verademing voor de buurtbewoners.

Daarnaast biedt het ruimte aan kinderen en jongeren om iets anders te proeven en nieuwe activiteiten uit te proberen. Ruimte creëren biedt een stimulans om persoonlijke grenzen te verleggen, om nieuwe dingen uit te proberen, ruimte om te experimenteren zonder de druk om niet te mogen falen. De dromen van kinderen en jongeren krijgen de mogelijkheid om werkelijkheid te worden.

Vlaanderen en Brussel wordt alsmaar meer divers. Maar ik stel vast dat die diversiteit nauwelijks in contact komt met elkaar. We leven nog altijd in parallelle werelden. Het lukt niet voor iedereen om in aanraking te komen met die diversiteit die er werkelijk is. In tijden waarin onze steden en gemeenten meer divers worden, is het juist nu dat er ingezet moet worden op ruimtes waar buurtbewoners elkaar kunnen ontmoeten.

Die parallelle werelden waarin we leven zorgen ervoor dat we naar scholen, sportclubs en werkplekken gaan zonder rechtstreeks in aanraking te komen met de diversiteit die we buiten in de straten zien. Dit moet doorbroken worden. Het begint met de ludieke, informele ontmoetingsplaatsen waar sociale, culturele en sportieve initiatieven ontwikkeld worden door buurtbewoners zelf. Die diversiteit aan mensen, culturen en ideeën moet ruimte krijgen.

Vrijhavens

Mijn bezoek naar Allée du Kaai heeft mij geïnspireerd en mij doen nadenken over hoe we omgaan met ruimte voor jongeren in Vlaanderen. Allée du Kaai is een mooie project waarbij leegstand wordt geheractiveerd om culturele ruimtes te creëren. Hoewel het een tijdelijk project is, vind ik zulke initiatieven zeer lovenswaardig omdat ze een platform bieden voor de creativiteit van jongeren en daarnaast ook meer ruimte voor hen vrijmaken.

Het bezoek deed mij denken aan een studiedag van Demos vzw waar ik ongeveer vier jaar geleden ben uitgenodigd als gastspreker. “Vrijhavens: Over ruimte voor jong, cultureel verzet” was het thema. En dat is juist wat Allée Du Kaai voor de kinderen en jongeren van de Brusselse kanaalzone biedt.

Vrijhavens: ruimtes waar kinderen en jongeren zich kunnen laten gaan. Waar ze mogen experimenteren, waar ze culturele plekken voor en door zichzelf creëren. En in ruil daarvoor leeft de kanaalzone weer.