Temidden van de jubelende economische berichten over China zorgt Het gewicht van de hemelse vrede van journaliste Catherine Vuylsteke voor een gezond tegenwicht. Vuylsteke laat een aantal mensen aan het woord die tijdens of sinds de manifestaties in 1989 op Tian An Men, de “verkeerde” dingen zegden of deden op het “verkeerde” moment in China.
De verhalen van hoe de Chinese staat daarop reageerde en hun leven overhoop gooide, zijn vaak schrijnend. Op de vlucht door het ijzige Siberië, folteringen, gevangenis, paria in eigen land, geen papieren, geen werk … Vuylsteke beschrijft op een geloofwaardige manier het persoonlijke leed van deze mensen. Vaak rijt de dissidentie hun hele sociale en zelfs familiale leven uiteen. Ook echtgenoten en ouders aanvaarden soms niet dat de keuze om aan politiek te doen van hun echtgenoot of kind, hun eigen levenskansen fnuikt, en breken daarom met de dissident.
Vuylsteke beschrijft deze levenslopen op een knappe, vaak ontroerende manier maar brengt aan de hand van die verhalen tegelijkertijd cruciale elementen van de Chinese politiek na 1989 in kaart. De opgang van het recht in China en dus ook van de duizenden “blote voeten”-advocaten die het recht gebruiken om mensen te beschermen tegen willekeur, de opgang en onderdrukking van de Falun Gong, het succes van Charter 08…
Het boek brengt uitvoerig de kant van het Chinese verhaal dat de Chinese regering niet graag belicht ziet. Waar vroeger vooral die kant van het verhaal overbelicht werd, lijkt het er nu soms op dat het eerder onbelicht wordt. Zo indrukkend is de economische opgang dat hij al het andere in de schaduw stelt. Bovendien zijn Westerse regeringen veel minder dan vroeger geneigd om de goeie relaties met het land in gevaar te brengen door al te diep in te gaan op de mensenrechten.
Toch beseft Vuylsteke dat dit slechts één kant van het Chinese verhaal is. En dat de verhalen van deze gepijnigde mensen niet de realiteit van 1.3 miljard mensen kunnen weergeven. Dat er, onder andere, door de informaticarevolutie al heel wat meer vrijheid dan vroeger is. En dat de toekomst van China heel sterk zal afhangen van de wijsheid van haar leiders. Maar dat geldt natuurlijk in vele landen.
Het gewicht van de hemelse vrede. Vrijheid en verzet sinds Tiananmen door Catherine Vuylsteke is uitgegeven door Meulenhoff/Manteau. ISBN 978 90 8542 179 5