Chileense fotografe over de pijn van de protesten
De fotografe die te veel zag en een oog verloor: ‘Ze hebben me niet gebroken’
‘Ik ben mijn pijn en ervaringen beginnen vastleggen. Waarom? De staat ontneemt je niet alle dagen een oog, toch? Wat had ik teveel gezien, of wat zagen we toen ze in ons gezicht schoten?’ Fotografe Nicole Kramm Kaifal over leven nadat je een oog bent kwijtgespeeld.
© Nicole Kramm Kaifal
‘Ik ben mijn pijn en ervaringen beginnen vastleggen. Waarom? De staat ontneemt je niet alle dagen een oog, toch? Wat had ik teveel gezien, of wat zagen we toen ze in ons gezicht schoten?’
Nicole Kramm Kaifal is een professionele fotografe in Santiago, Chili. Toen ze op de eerste dag van 2020 de nieuwjaarsvieringen vastlegde in de buurt van de Plaza de la Dignidad, het centrum van de sociale protesten in Chili, werd ze in het oog geschoten door de Chileense politie. Ze verloor het zicht in haar linkeroog. ‘Ik heb heel moeilijke dagen doorgemaakt. Ik herinner mij dat de druk zo groot was dat het voelde alsof mijn hersenen gingen ontploffen. Ik was misselijk. Ik huilde van de pijn. Ik kon zelfs niet rechtstaan.’
‘Soms heb ik het gevoel dat er vanaf mijn slaap een mes in mijn oog wordt gestoken. Met één oog zie je ook dubbel, je bent duizelig, verliest dieptegevoel. Het water van de kraan valt niet in het glas. Je botst overal tegen. Ik identificeer mijn pijn met de pijn van mijn oma die blind aan het worden is, van ouderdom, maar ik ben vijftig jaar jonger.’
Kramm Kaifal schrijft dat ze ‘leeft in een periode van oogpleisters’. ‘Want licht dat in mijn oog schijnt, is zo pijnlijk. De pupil van mijn oog is enorm. Ik ben een soort vleermuis geworden. Ik sluit alle gordijnen tot de schemering aanbreekt. Wat zie ik? Zwart en perifeer licht, net als in een foto. Soms flitsen op het netvlies. Dwarrelende lichten. Mijn rugzak is een wandelende apotheek. Iedere druppel brengt nog meer tranen. Alsof de wanhoop zo wegstroomt.’
Wat zie ik? Zwart en perifeer licht, net als in een foto. Soms flitsen op het netvlies. Dwarrelende lichten.
© Nicole Kramm Kaifal
Tijdens haar herstel werkt ze aan een documentaire over de sociale protesten in Chili. En zo leeft ze tussen twee werelden. ‘Ik wandel langs het pad van zij die zich niet onderwerpen en ik druk mijn gevoelens uit. Ik heb mezelf altijd bekeken als een vrouw met veel geluk en ik leef een prachtig leven, in overeenstemming met mijn politieke overtuigingen.’
‘Ik moet vechten om te genezen. Een week geleden pakte ik mijn spullen bijeen en kwam ik naar Wallmapu, om opnieuw bij mijn volk te zijn (de Mapuche, inheemse bevolkingsgroep in Chili, red.). Ze hebben hier voor mij geweldige, eeuwenoude medicijnen klaargemaakt. Terwijl de Machi (een spirituele Mapuche-genezers, red.) bidt in de inheemse Mapudungun-taal, sluit ik mijn ogen en voel ik hoe ze mij met aandacht en hoop aankijkt. Ze zegt dat ik de newen, de kracht, van een krijger in het bloed heb. Alles komt goed.’
‘Ik zal samen met Pachamama, Moeder Aarde, vooruitgaan en genezen. Zij zal mij beschermen. Onze onderdrukkers zouden dit moeten lezen. Ze zouden zich in de plaats moeten stellen van een van de 460 kameraden die het zicht hebben verloren omdat ze de straat opkwamen. Wij zijn geen misdadigers. We zijn dappere jongeren met dromen en voornemens om de wereld te veranderen.’
© Nicole Kramm Kaifal
‘Ik kijk naar de lucht. Ik heb kaneelblaadjes en voel me blij. Ze hebben me niet gebroken.’
Foto’s van Nicole Kramm Kaifal en Úrsula Fadic Peña kan je nog tot eind oktober zien in de duotentoonstelling ResistenciA. Feminisme en sociaal protest in Chili.
In Latijns- Amerikacentrum Mundana, Paardenmarkt 74, 2000 Antwerpen.
Dit artikel werd geschreven voor het herfstnummer van MO*magazine. Voor slechts 32 euro kan je hier een jaarabonnement nemen! Je kan ook proMO* worden voor slechts 4 euro per maand. Je krijgt dan ook ons magazine toegestuurd en je steunt daarmee ons journalistiek project. Opgelet: Knack-abonnees ontvangen MO* automatisch bij hun pakket.