Herverdelingssamenwerking

Na iets meer dan twintig jaar democratie is de inkomensongelijkheid in Zuid-Afrika even hoog als tijdens het apartheidsregime. Zuid-Afrika is geen uitzondering, in de meeste landen van de wereld neemt de inkomensongelijkheid gestaag toe. Dat is het gevolg van een wereldwijd beleid dat ‘ontwikkeling’ – in de zin van toenemende productie en consumptie – als hoofddoel heeft en een eerlijke verdeling of herverdeling van de vruchten van die ontwikkeling overlaat aan het nationale beleid.

Helaas staat het sociale beleid in deze vrije wereldmarkt overal onder druk, omdat landen aantrekkelijker willen zijn voor investeerders dan andere landen. In de zogenaamde ‘ontwikkelde landen’ wordt het sociaal beleid afgebouwd, in de zogenaamde ‘ontwikkelingslanden’ komt een sociaal beleid heel moeizaam van de grond.

Link

Download hier deze MO*paper van Gorik Ooms.

Onze ontwikkelingssamenwerking is in hetzelfde bedje ziek: de ‘koek’ groter maken is het hoofddoel, de koek eerlijk verdelen zal later wel komen. Maar dat werkt niet en is ook niet duurzaam, want om alle mensen een menswaardig bestaan te garanderen zonder de inkomensongelijkheid aan te pakken, zou de wereldwijde productie en consumptie tot in het absurde moeten toenemen.

Internationale instellingen voor economische en sociale samenwerking moeten de kern worden van een wereldwijd herverdelingsinstrument.

Onze ontwikkelingssamenwerking zou een herverdelingssamenwerking moeten worden. De bilaterale samenwerking moet zich omvormen en inbedden in een ruimer systeem van financiële transfers die een sociaal beleid in de armere landen ondersteunen. Internationale instellingen voor economische en sociale samenwerking moeten de kern worden van een wereldwijd herverdelingsinstrument – niet ter vervanging van maar als aanvulling op nationale en continentale herverdelingsinstrumenten.

De niet-gouvernementele samenwerking moet de vrijheid en de steun krijgen om te blijven werken in de zogenaamde middeninkomenslanden, waar de druk op de herverdelende krachten het grootst is en vakbonden en andere mensenrechtenactivisten hun leven op het spel zetten voor sociale rechtvaardigheid.

Maar allereerst moeten sociale bewegingen afstand nemen van het verdoken ‘nationalisme’ dat schuilt achter slogans als: ‘Geef je iemand een vis dan heeft zijn of haar familie eten voor een dag, leer hem of haar vissen en de familie zal nooit meer honger hebben.’ Die “wijsheid” passen we in onze eigen samenleving ook niet toe: we herverdelen voortdurend, omdat we weten dat de onzichtbare hand van de vrije markt geen eerlijke hand is. Op wereldvlak is die onzichtbare hand niet rechtvaardiger.

Download hier deze MO*paper.

Over de auteur

Gorik Ooms groeide op in de omgeving van Brussel en behaalde zijn diploma als jurist aan de Katholieke Universiteit Leuven in 1989. In 1990 vervoegde hij Artsen Zonder Grenzen, en tot 1998 verdeelde hij zijn tijd tussen de balie van Brussel, Artsen Zonder Grenzen en verenigingen voor de rechten van jongeren in Brussel waarvan hij voorzitter was. Daarna werd hij missieleider voor Artsen Zonder Grenzen in Burundi en later in Mozambique. Van augustus 2004 tot mei 2008 was Gorik algemeen directeur van Artsen Zonder Grenzen in België. In maart 2008 behaalde Gorik zijn doctoraatstitel in de Medische Wetenschappen aan de Universiteit Gent, met Professor Marleen Temmerman als promotor. Hij begon te werken bij het Departement Volksgezondheid van het Instituut voor Tropische Geneeskunde in augustus 2008 en werd benoemd als Global Justice Fellowbij het Whitney and Betty MacMillan Center for International and Area Studies van Yale, tevens als gastprofessor bij de Yale School of Public Health voor academiejaar 2009-2010 en adjunct professor in Georgetown Law (sinds 2010). In 2010 keerde hij terug naar het Instituut voor Tropische Geneeskunde. In september 2015 werd hij algemeen directeur van Protection International, waar hij nu zijn laatste dagen presteert om daarna weer de academische draad op te pikken aan de Universiteit van Heidelberg.

Over de MO*papers

MO*papers is een serie analyses die uitgegeven wordt door Wereldmediahuis vzw. Elke paper brengt fundamentele informatie over een tendens die de globaliserende wereld bepaalt. MO*papers worden toegankelijk en diepgaand uitgewerkt.

MO*papers worden niet in gedrukte vorm verspreid. Ze zijn gratis downloadbaar op www.MO.be/papers. Bij het verschijnen van een nieuwe paper wordt een korte aankondiging gestuurd naar iedereen die zich registreert op www.MO.be/papers.