De Nigeriaans-Britse Ikenna Azuike zette vier jaar geleden een punt achter zijn carrière als advocaat om een satirische videoblog te beginnen. ‘Ik was geïrriteerd door de eenzijdige manier waarop Afrika wordt geportretteerd in de westerse media. Er is een collectief gebrek aan nieuwsgierigheid om te weten wat er echt gebeurt in Afrika’, zegt hij.
Ikenna Azuike werd in Nigeria geboren uit een Nigeriaanse vader en een Britse moeder van Duitse en Oekraïense origine. Toen hij acht jaar was, besloot het gezin om in het Verenigde Koninkrijk te gaan wonen. ‘Mijn ouders waren mijn voorbeelden. Het maakte niet uit waar we woonden, zolang we maar samen waren’, zegt hij.
Zijn ambitieuze vader had een droom voor hem: Ikenna moest advocaat worden. Zoals bij vele Afrikaanse ouders lag zijn nadruk op onderwijs en een gerespecteerd beroep als advocaat of dokter. Azuike studeerde in Londen en werd advocaat in het bankwezen. Hij had een goedbetaalde baan en reisde geregeld de wereld rond voor zaken. Zijn werk was wel uitdagend, maar hij was niet gelukkig.
‘Het was de droom van mijn vader en ik realiseerde het uit dankbaarheid voor al de kansen die hij en mijn moeder mogelijk hadden gemaakt. Mijn keerpunt was toen ik tijdens een zakenreis in New York een tandenborstel kocht voor 200 euro. Ik kocht dure dingen om me goed te voelen. Mijn honger om een bijdrage te leveren aan de mensheid werd daarmee niet gestild. Ik besefte dat ik dringend verandering in mijn leven moest brengen’, zegt hij.
What’s Up Africa
Onder het afkeurende oog van zijn vader gaf Ikenna zijn baan eraan en ging hij stage lopen bij RNW.org, voorheen Radio Nederland Wereldomroep. Hij zag zo zijn inkomen spectaculair inkrimpen. In 2011 begon hij de satirische videoblog What’s Up Africa. Wekelijks post hij een vlog, Engelstalige satirische filmpjes waarin hij op kritische wijze de draak steekt met westerse berichtgeving over Afrika.
‘Ik stoor me aan de eenzijdige verslaggeving over Afrika’, zegt hij. ‘Als het gaat over een conflict in Afrika wordt het woord ‘stammenconflict’ vaak gebruikt. Waarom? Niemand gebruikt dat woord bij berichtgeving over een conflict in het Westen. Er zou meer nadruk moeten liggen op het begrijpen waarom de dingen gebeuren.’
Ikenna wil graag dat het beeld over Afrika wat evenwichtiger wordt. Dat kan niet zolang westerse journalisten doen alsof zij betrouwbaarder berichten dan Afrikaanse journalisten. Op satirische wijze bespreekt Ikenna in één van zijn laatste video blogs een tweet van The Guardian: Daniel Howden, eerste westerse journalist in Zuid-Soedan, doet verslag van… ‘Op de een of ander manier is het label “westerse journalist” iets dat benadrukt moet worden’, zegt Azuike. Daniel Howden, de journalist waar de tweet over ging, zocht – na het zien van de vlog – contact met hem. ‘Mijn doel is om een dialoog op gang te brengen en dat begint me te lukken.’
Azuike’s vlogs werden al een miljoen keer bekeken en de Facebookpagina heeft ruim 100.000 vind-ik-leuks. De filmpjes zijn populair in Afrikaanse landen en bij Afrikanen in de diaspora. ‘Er wordt ofwel een heel positief beeld opgehangen, ofwel een heel clichématig. De jonge generatie Afrikanen is dat beu. Ze zijn actief op de sociale netwerksites en willen gehoord worden’, zegt Azuike.
Om contact te houden met Afrika, reist hij er vaak naartoe. Hij volgt ook nauw Afrikanen in de media. ‘Ik zie mezelf als een Nigeriaan, ondanks het feit dat ik het grootste deel van mijn leven buiten Nigeria heb doorgebracht.’ Toch is hij blij dat zijn video’s buiten Afrika worden gemaakt, waar hij redactionele en creatieve vrijheid heeft. Ook Afrikaanse leiders ontsnappen niet aan Azuike’s kritiek. Zo vlogt hij over Afrikaanse leiders die van het volk stelen om hun familieleden een comfortabele leven te bezorgen.
‘Ik heb meegemaakt dat mijn presentaties werden gecensureerd door de lokale organisaties. Dat was het geval in Luanda, waar ik een aantal politici bekritiseerde. Door de vrijheid die ik heb, haalt alles wat me frustreert mijn show’, zegt Azuike.
China en Afrika
Onlangs postte Azuike een vlog over de relatie tussen Afrika en China. ‘Westerse overheden beoordelen snel hoe Aziatische landen zaken doen met Afrika. Ik was eens op een Afrikadag waar een discussie werd gehouden over wat er allemaal in Afrika moest gebeuren. Toen ik vroeg hoe vaak premier Rutte in zijn twee regeertermijnen het continent bezocht had, was het antwoord: nul. Vergelijk dat met China, hun laatste twee presidenten zijn in de afgelopen jaren wel twintig keer in Afrika geweest. Daar kan het Westen van leren.’
Ook de westerse media maken stilaan kennis met What’s Up Africa. Zo werd de vlog opgepikt door BBC, CNN en Al-Jazeera. Binnenkort mag Azuike wekelijks vlogs maken voor Focus on Africa van BBC World News. Voor zijn vader was zijn verschijning op deze grote nieuwszenders een concrete erkenning. Hij heeft er eindelijk vrede mee gevonden dat zijn zoon een satirische vlogger is.
In de media wordt Azuike vaak beschreven als een comedian en een journalist. ‘Ik zie mezelf als een Afrikaanse commentator. Ik zou graag een pan-Afrikaanse talkshow opzetten met meer journalistieke feiten en minder humor’, zegt hij vastberaden.
Liefde in Amsterdam
Tijdens een bezoek aan Amsterdam negen jaar geleden leerde hij zijn vriendin Mette te Velde kennen. Hun blog Strawberry Earth, waar ze in 2008 mee begonnen, wil creatievelingen inspireren om duurzaam te leven.
‘Onze lezers maken zich zorgen over de wereld waarin ze leven, ze willen weten waar hun producten worden gemaakt en willen energie besparen. Strawberry Earth is een blog voor creatieve mensen die om de wereld geven’, zegt Azuike.
De blog geeft een overzicht van eerlijke en ecologische bedrijven en producten. Het is van groot belang dat er geen chemicaliën in producten zitten en dat er geen overbodige verpakkingen worden gebruikt. Azuike en zijn partner woonden even samen in New York, voor ze besloten zich in Amsterdam te vestigen. Ze werden geïnspireerd door de groene beweging in New York en wilden een zelfde optimisme en creativiteit naar Amsterdam brengen.
In Amsterdam heeft deze blog duizenden volgers. ‘Strawberry Earth steunt innoverende en coole producten die de biodiversiteit van de aarde verbeteren. In het najaar houden we de eerste Strawberry Earth-jaarmarkt met een hele hoop strawberry-style design, voeding, films en mode.’ Zo probeert Ikenna Azuike ook ecologisch zijn steentje bij te dragen.