Tragedy of the commons
“‘Land zoekt mens’
Steeds vaker als ik hier in Portugal om me heen kijk, bedenk ik hoe vreemd het idee van landeigendom eigenlijk is. Heeft land een eigenaar nodig? Is het soms niet beter af zonder eigenaar? Wat als de eigenaar niet weet dat hij eigenaar is? Of de middelen, fysiek of financieel, niet heeft om het land te onderhouden of te herstellen? De enige reden die ik kan bedenken waarom land een eigenaar kan gebruiken, is voor bescherming.
public domain (CC0)
Veel land is lange tijd misbruikt geweest door de mens, door onwetendheid, voor economische redenen, door overbevolking. Land, tenzij dat het een beschermde status geniet, wordt over het algemeen in functie gesteld van financiële of materiële korte termijn doelstellingen die vaak moeilijk te rijmen zijn met een gezond ecosysteem en natuurlijke regeneratie.
An sich heb je het recht om met je eigen land te doen waar je zelf zin in hebt. Al zijn er uiteraard bepaalde grenzen en hangt er ook heel wat af van je connecties en financiële middelen, en de aanwezigheid, oplettendheid en interesses van de autoriteiten.
Wat met de commons?
Ook al trekken wij arbitraire grenzen doorheen het landschap om te bepalen wie wat bezit, ecosystemen houden hier geen rekening mee.
Maar wat als de activiteiten of inactiviteit een negatief effect hebben op omliggende of zelfs op verder verwijderde plaatsen? Vervuiling of afname van grond en oppervlaktewater, verandering van de samenstelling van de grond zoals een verandering van zuurtegraad door een overvloed aan dennenbomen, verandering en aantasting van de biodiversiteit, gevaar zoals brand of omvallende bomen. Of sterker nog, wat men doet of laat op een terrein kan op grotere schaal neerslagpatronen en temperatuurstijgingen beïnvloeden.
vegetatie beïnvloedt neerslagpatronen
https://www.drone-thermal-camera.com/temperature-monitoring-in-climate-change-research-using-uav-thermal-imaging/
Ook al trekken wij arbitraire grenzen doorheen het landschap om te bepalen wie wat bezit, ecosystemen houden hier geen rekening mee waardoor de huidige situatie lijdt tot een illustratie van de tragedy of the commons. Iedereen heeft de neiging om gemeenschappelijke middelen te overconsumeren wat uiteindelijk leidt tot vermindering of verdwijning van deze middelen.
Verlaten
Concreet zijn er in Portugal vele stukken land die aan iemand toebehoren, maar waar niet naar omgekeken wordt. Terreinen die door erfenissen op papier iemands eigendom geworden zijn, maar waarvan de eigenlijke eigenaar en de andere dorpelingen geen flauw idee hebben waar deze zich bevinden? Of het interesseert hen niet. Of de eigenaar wil ervan af, maar vindt geen geïnteresseerde koper en heeft zelf de energie en de middelen niet om het te onderhouden.
Met als resultaat dat de eerdere menselijke interventies niet worden recht getrokken en het oorspronkelijke situatie niet wordt hersteld. Om de ecosystemen te herstellen zouden de monoculturen en invasieve soorten verwijderd moeten worden. Deze soorten - denk bijvoorbeeld aan den, eucalyptus en mimosa - zijn namelijk verantwoordelijk voor de verarming van de grond en zijn bovendien zeer brandbaar. Daarna heeft de oorspronkelijke flora heeft een handje hulp nodig om terug te komen met behulp van zaaien en planten en bescherming tegen invasieve soorten.
Voorts vormen deze ook een gevaar. Denk bijvoorbeeld aan verbrandde bomen naast wegen en paden die omvallen en het droog materiaal, zoals eucalyptusschors en bladeren, dat niet composteert, zich ophoopt en ligt te wachten op de eerste vonk.
Bovendien geeft deze verlating vrij spel aan bedrijven om aan landgrabbing te doen. Op de landkaart worden extra metertjes gearceerd en grenspaaltjes schuiven gewillig op ten voordele van, onder andere, de grootschalige papierindustrie.
Land zoekt bescherming
Mensen hebben land nodig om aan hun reële en imaginaire noden te voldoen en hebben de neiging om meer te nemen dan het terrein aankan en dit ten koste van het ecosysteem en anderen.
Land, bos, zee, … daarentegen kan best zonder de mens, een gezond ecosysteem houdt zichzelf namelijk in stand. Daarom dat ik overtuigd ben dat recht trekken wat eerder scheef getrokken werd en bescherming de enige redenen zijn waarom land een eigenaar zou zoeken.